Ереван, 10.Декабрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Խախտված իրավունքներ ու պետական վերահսկողության խնդիրներ. մայիսի 1-ն աշխատանքի միջազգային օրն է

ОБЩЕСТВО

 Մայիսի 1-ն Աշխատանքի և աշխատավորի միջազգային օրն է: 1886 թվականի մայիսի 1-ին աշխատավորների մասնակցությամբ բողոքի ալիք բարձրացավ ԱՄՆ-ի խոշոր արդյունաբերական քաղաքներից մեկում՝ Չիկագոյում, եղան բախումներ ոստիկանության հետ: Բողոքի ակցիաների մասնակիցներից շատերը ձերբակալվեցին, եղան զոհեր և վիրավորներ: Ավելի ուշ՝ 1889 թվականին, Երկրորդ ինտերնացիոնալի փարիզյան կոնգրեսն ի հիշատակ Չիկագոյի դեպքերի՝ որոշում ընդունեց այիսի 1-ին ամենամյա ցույցեր անցկացնելու մասին:  Առաջին անգամ Մայիսի 1-ը նշվել է 1890 թվականին մի շարք երկրներում: Այսօր այն նշվում է աշխարհի ավելի քան 140 երկրում, այդ թվում, Հայաստանում:

Օրն առիթ է մեկ անգամ ևս անդրադառնալու աշխատանքային ոլորտի խնդիրներին, աշխատանքային իրավունքի խախտումներին: Արձակուրդային վճարների չտրամադրում, աշխատանքից ոչ իրավաչափ կերպով ազատում, գործատուների կողմից աշխատողների չգրանցում, աշխատավարձի մասնակի գրանցում և այլն: Ոլորտի մասնագետները փաստում են, որ սրանք աշխատանքային իրավունքների հետ կապված այն հիմնական խախտումներն են, որոնք առկա են պրակտիկայում:

Ի՞նչ անել աշխատանքային իրավունքների խախտման դեպքում և ի՞նչ է նախատեսում օրենսդրությունը: Փաստաբանների պալատի փաստաբան, հանրային պաշտպան Աշոտ Նուրիջանյանն «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում նշեց, որ  աշխատանքային հարաբերությունները կարգավորվում են Աշխատանքային օրենսգրքով, իսկ աշխատանքային իրավունքների խախտման դեպքում այն նախատեսում է հետևյալը. «Աշխատանքային իրավունքների խախտումների դեպքում, ցանկալի տարբերակն է փոխադարձ համաձայնությամբ հարթել խնդիրնե րը, իսկ եթե ոչ, ապա դատական կարգով վերացնել իրավունքի խախտումը: Այսինքն՝ համապատասխան հայցադիմումով դիմել ընդհանուր իրավասության դատարան»:

Օրենսդրությամբ բոլոր հնարավոր պայմանները ստեղծված են խախտված իրավունքները դատական կարգով վերականգնելու համար, սակայն փորձը ցույց է տալիս, որ ոչ բոլոր դեպքերում են քաղաքացիները դիմում այդ տարբերակին: Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի իրավաբանական բաժնի պետ Միքայել Փիլիպոսյանն «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում նշեց, որ շատերը խուսափում են այդ ճանապարհից՝ մտածելով, որ կարող են կորցնել աշխատանքը:

«Մեզ շատ են դիմում քաղաքացիներ, ովքեր աշխատանքային իրավունքի հետ կապված այս կամ այն խնդիրների են բախվել: Դիմում են և տեղեկատվություն ստանալու նպատակով, և իրավունքները վերականգնելու համար: Բայց նշեմ, որ հիմնականում մեզ դիմած քաղաքացիներից շատերը չեն ցանկացել, որ մենք միջամտենք, չեն ցանկացել, որ գործատուն իմանա արհմիություն իրենց գալու մասին: Բավարարվել են պարզապես տեղեկատվություն ստանալով: Միգուցե աշխատանքը կորցնելու վտանգ են տեսել»,-ասաց նա: Միքայել Փիլիպոսյանի խոսքով՝ լինում են դեպքեր, երբ օրենքի խախտման պատճառ է լիում գործատուի անիրազեկությունը: Այսինքն՝ ոչ բոլոր գործատուներն են բավարար չափով տեղեկացված Աշխատանքային օրենսգրքով նախատեսված իրավունքների մասին:

Միքայել Փիլիպոսյանը նկատեց, որ կարևոր է աշխատանքային օրենսդրությամբ նախատեսված իրավունքների իրացման գործում պետական կառույցի վերահսկողությունը: Աշխատանքի պետական տեսչություն որպես այդպիսին այլևս չի գործում, Միքայել Փիլիպոսյանն այդ բացը նկատելի է համարում:

«Աշխարհի շատ երկրներում նման կառույց գոյություն ունի: Այդ գործում պետական վերահսկողությունն անհրաժեշտություն է: Այսօր վերակազմավորված տեսչությունը զբաղվում է աշխատանքի անվտանգության, աշխատողների առողջության պահպանության հարցերով: Նրա գործառույթների մեջ չեն ներառված աշխատանքային իրավունքների հարցերը»,-ասաց նա: Մնում է դատական ճանապարհը:

Փաստաբան Աշոտ Նուրիջանյանն էլ ավելացրեց, որ աշխատանքային հարաբերություններում գործատուներ են ինչպես պետական պաշտոնյաները, այնպես էլ մասնավոր տնտեսավորողները, և կոնկրետ մեխանիզմ մտածել, որ բոլոր գործատուների նկատմամբ հսկողություն կսահմանվի, պրակտիկայում հնարավոր չէ: Այդ պատճառով օրենսդրությունը նախատեսում է դատական պաշտպանությունը:

Մասնագետներն ընդգծում են, ցանկացած դեպքում քաղաքացին, տեղեկացված լինելով իր իրավունքների մասին, հենց ինքը պետք է պայքարի դրանց կյանքի կոչման համար:

CNN: в Европе начали опасаться отказа Трампа от мирных переговоров по УкраинеПашинян готов изменить Конституцию Армении в угоду мирному соглашению с АзербайджаномБвик и Idram — рядом с любителями чтенияПравительство готовит новую дубинку в «красивой» упаковке: «Паст»Сколько человек могут посадить в тюрьму? «Паст»Тотальный провал в Гюмри: «антиплитургии» - партийные собрания: «Паст»Селена Гомес и Бенни Бланко наряжают первую рождественскую ёлку как супругиОпровержение: Нападение на Миграна Акопяна произошло не на территории торгового центра «Далма»Индия и Армения работают над обменом предварительной информацией о товарах и транспортных средствахIDBank принял участие в конференции, посвящённой 10-летию Армянского института директоровРазъяснение: В каких условиях в УИУ содержатся священнослужители и бизнесмен Самвел Карапетян?В результате несчастного случая в Варденисе скончался армянский офицер«Крылья Татева» признаны лучшей канатной дорогой в миреШиракская епархия ААЦ пригласила верующих прийти завтра в церковь «Семи Святых Ран» в ГюмриАнастасия Демурчян завоевала серебро на чемпионате России по боксу в УфеUcom поддерживает развитие космической инженерии в Армении «Простоквашино» признан самым ожидаемым кино релизом начала 2026 годаBrent подорожала до $63,82 за баррельТрамп заявил о разочаровании: Зеленский до сих пор не прочитал мирное соглашение СШАТаиланд нанес авиаудары по Камбодже«Символ невосполнимой утраты и единства нашего народа». Абрам Овеян о Спитакском землетрясении Вся страна стала заложницей страхов и тревог Пашиняна: «Паст»Опасный меморандум: от чего на самом деле страдает Армения? «Паст»В Ереване прошёл образовательный марафон «ЕАЭС: интеграция и возможности» Следующей власти придется начинать все с нуля: «Паст»Крайне опасные месседжи с Запада: «Паст»Грузия будет требовать медицинскую страховку для въезда в страну с 1 январяДело об избиении несовершеннолетнего в селе Зоракан передано в судНад базой атомных подлодок во Франции зафиксировали неопознанные дроныВ Академии наук Армении прошла выставка и презентация ведущих российских вузов Президент Индии угостила Путина вегетарианским ужиномБессрочные облигации Юнибанка выкуплены почти за суткиМы тут не причем: «Гражданский договор» прокомментировал уголовное преследование Аршака ХачатрянаПредстоятель епархии: Воскресную литургию в церкви «Сурб Йот Верк» в Гюмри совершат не служители епархииВ Москве прошел интеллектуальный конкурс для студентов Института востоковедения Азербайджанцы повредили монастырь «Сурб Аменапркич» XVII века в АрцахеТрамп выразил надежду, что сможет положить конец украинскому конфликтуДобыча полезных ископаемых — занятие не для глупых. «Паст».Team Holding объявляет о начале размещения облигаций. Андеррайтером выступает Freedom Broker ArmeniaПочему бывший министр обороны «заговорил сейчас»? «Паст».«Почему стрелы были направлены именно в адрес “того, кто разнимает драку”. «Паст»«Это издевательство над государственностью». «Паст»Юнибанк первым в Армении выпустил бессрочные облигации Спорное положение закона – политическая дубинка. «Паст»Пашинян против Церкви: вместо борьбы с кризисом — борьба с Католикосом: «Паст»Пашинян: Вопрос Нагорного Карабаха был решен в 1996 г, просто никто нам об этом не говорилBloomberg: ЕС поставляет в Нигерию запрещенные пестициды, вызывающие ракПашинян: В документах по Карабаху есть детали, которые способны вызывать международные проблемыСША приостановили прием иммиграционных заявлений из 19 стран после стрельбы у Белого домаРютте: Австралия и Новая Зеландия подключились к закупкам оружия для Украины