«Ազգը հանրային գիտակցության լրջագույն փուլի մեջ է»
ИНТЕРВЬЮԵրգիչ, երգահան Վահան Արծրունին պատասխանել է «Փաստ»–ի հարցերին
– Պարո՛ն Արծրունի, 2017 թվականի վերջում՝ Ամանորի նախաշեմին, «Փաստ»–ի հետ զրույցի ժամանակ նշեցիք, որ ժողովրդի մեջ ապատիան շարունակվում է: Սերժ Սարգսյանի վարչապետության դեմ բազմամարդ հանրահավաքները չեն դադարում: Ի՞նչ տեսանք այս օրերին: Համոզվեցի՞նք հակառակում:
– Այն ժամանակ իմ հարցազրույցում փաստում էի մի իրողություն, հիմա մենք փաստում ենք լրիվ այլ իրողություն: Այսինքն՝ այն, որ Ամանորի նախաշեմին ասացի, թե ապատիա է տիրում, չի նշանակում, որ 25 տարուց հետո էլ պետք է ապատիա տիրի: Այնպես որ՝ բնական է, ժամանակները փոխվում են, և մեր դատողությունները պետք է անենք ըստ այն իրողությունների, որոնց հետ առնչվում ենք: Իսկ այսօրվա իրողությունները, բնականաբար, հստակ տարբերվում են կես տարի առաջ եղած իրողություններից:
Ես այն ժամանակ նշել եմ, որ համընդհանուր ապատիա կա, այսինքն՝ ես միշտ եմ խոսել հասարակության մեջ կյանքի որակի նիշը բարձրացնելու խնդրի մասին: Իմ հիմնական թեզը հետևյալն է եղել. քաղաքակիրթ երկրի քաղաքացին առաջին հերթին պետք է մտահոգված լինի կյանքի որակով, որի մեջ մտնում է ամեն ինչ. կենցաղային, առողջապահության խնդիրներից մինչև հանրային դրսևորումներ, օրենքի գերակայություն և վերջացրած նրանով, թե նա որպես մշակութային էակ ինչպե՞ս է ապրում: Այդ առումով մենք հիմա քաղաքական շերտի մեջ որոշակի հասարակական գիտակցության ձևավորում ենք տեսնում և ըստ դրա որոշակի շարժում, որով հիմա ապրում են Երևանի փողոցները:
Այս օրերին մենք տեսանք նոր քաղաքական մշակույթի ձևավորում: Այսինքն՝ նոր հասարակական էֆեկտներ և նոր հասարակական հարաբերությունների տեսակներ, որոնք հստակ սահմանադրական բնույթ են կրում, օրենքի սահմաններից դուրս չեն գալիս: Այդ տեսակները տարածվում են դեմոկրատական երկրի քաղաքացու իրավունքների շրջանակում: Մենք ցիվիլ հասարակական–քաղաքական շարժման զարգացում ենք տեսնում:
– Ուսանողների և անգամ դպրոցականների մասնակցությունը ևս մեծ է: Շատ է խոսվում անչափահասներին այս ամենից հեռու պահելու մասին: Համամի՞տ եք:
– Մենք այս պարագայում չպետք է առաջնորդվենք չափահաս–անչափահաս, երիտասարդ–տարեց չափանիշներով: Մենք հիմա պետք է հասկանանք, որ մեր հասարակությունը հստակ բաժանվել է մի քանի սեգմենտների: Եվ այն սեգմենտը, որը ներկայացնում է Հայաստանի ապագան, այսինքն՝ երիտասարդությունը, և ոչ թե ներկան կամ անցյալը, առավել մտահոգված է Հայաստանում տիրող իրավիճակի բնույթով: Երիտասարդությունն իր մտահոգությունն է արտահայտում: Նրանցից բոլորը, նույնիսկ դպրոցականը, գիտակցում են, որ իրենք առաջին հերթին քաղաքացի են: Մենք պետք է հասկանանք, որ հանրությունն ու ազգը քաղաքացիական հասարակության և հանրային գիտակցության լրջագույն փուլի մեջ են մտել: Այս ամենն արդեն չի սահմանափակվում Երևանով: Մենք տեսնում ենք, որ այն համահայկական բնույթ է կրում՝ դրսևորումները Սփյուռքում ևս չեն ուշանում:
– Կառավարական շենքերի շրջափակումներ, բազմահազարանոց հանրահավաքներ, խաղաղ անհնազանդություն: Ի՞նչ կարծիք ունեք մասնակիցների որդեգրած մարտավարության մասին:
– Մենք որոշ քաղաքական նոր տեխնոլոգիաների կիրառում ենք տեսնում՝ լավ իմաստով: Այսինքն՝ աշխատում է այն մոդելը, որը երբեք Հայաստանում չի աշխատել: Մենք պետք է հասկանանք, որ սա հասարակության մեջ նոր մշակույթ է բերում: Իսկ նոր մշակույթի հետ համակերպվելն այսօր իշխանության և ուժային կառույցների գերագույն խնդիրն է. երբ շարժումը խիստ սահմանադրական է և դուրս չի գալիս օրենքի սահմաններից, դու, որպես իշխանություն և որպես ուժային կառույց, պարտավոր ես ըստ այդմ դրսևորվել: Այսինքն՝ դու ևս իրավունք չունես դուրս գալ օրենքի սահմաններից ու սահմանադրությամբ սահմանափակված քո գործողությունների շրջանակից:
– Արդյունքի հասնելու համար ներկա իրադրությունը պահպանելը բավարա՞ր է, թե այլ մարտավարության կարիք կա:
– Արդյունքը պայմանավորված է ոչ միայն այն դրսևորումներով, որոնց մասին նշեցի, այլև հակադարձ դրսևորումներով՝ իշխանության կողմից: Այսինքն՝ մենք գտնվում ենք խիստ հակասական պատկերացումների դաշտում, որովհետև իշխանությունը այլ կերպ է ընկալում երկրի զարգացումը, իսկ երկրի ապագան ներկայացնող սերունդը՝ լրիվ այլ պատկերացումներ ունի: Իշխանության պատկերացումներն այսօր նեղ կուսակցական են, նրանք երկրի զարգացումը տեսնում են միայն իրենց կուսակցական պլանների ներքո և կուսակցության «հոր» առաջնորդությամբ: Բայց տեսնում ենք, որ երիտասարդությունը կամաց–կամաց այլ վարկածի է գալիս: Իսկ այլ վարկածը պարզ ժողովրդավարությունն է և այդ ժողովրդավարությանը հատուկ իմացաբանական կատեգորիաները: Դրանք են՝ երկրի քաղաքացու ինքնագիտակցությունը, իմ իրավունքները երկրի ու պետության նկատմամբ, և իմ պարտավորությունները՝ առաջին հերթին որպես քաղաքացի:
Աննա Բադալյան