Ժողովրդի անունից խոսելը պարզ պոպուլիզմ է. «Փաստ»

АНАЛИТИКА 29 Август, 2018 8:03

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հասարակական, քաղաքական գործչի պատասխանատվությունը սկսվում է այն պահից, երբ այդ գործիչը թիրախավորում է իր խոսքի, ելույթի, քննադատության կամ դրվատանքի հասցեատիրոջը: Այդ հասցեատերը կարող են լինել տարբեր հասարակական շերտեր, խմբեր, տարբեր համայնքների ներկայացուցիչներ, կոմունիստական բառապաշարով ասած՝ բանվորներ և գյուղացիներ: Սակայն ամեն ինչ քաոսի է վերածվում, երբ ինչ–որ մարդիկ սկսում են խոսել ամբողջ ժողովրդի անունից: Սա արդեն դառնում է բոլ շևիզմի յուրօրինակ դրսևորում, որի գայթակղությունը թեպետ շատ մեծ է, սակայն ցանկացած գործչի լրջությունը չափվում է հենց այս գայթակղությանը դիմադրելու կարողությամբ: Փորձը, սակայն, ցույց է տալիս, որ հիմնականում մենք տեսնում ենք հենց գայթակղվածների, ովքեր երկար ու երկար հռետորաբանում են ժողովրդի անունից:

Իհարկե, պոպուլիզմի որոշակի չափաքանակը մշտապես էլ հրապարակային քաղաքականության բաղադրիչ է լինելու, սակայն դա չի նշանակում, թե պետք է շարունակաբար մեր հանրությունը սնվի դատարկ պոպուլիզմով: Ժողովրդի անունից ամեն հնարավոր ու անհնար առիթով ճառողները զբաղված են մաքրամաքուր պոպուլիզմով, որը ոչ միայն տհաճ է, այլև վտանգավոր, որովհետև հաճախ մենք կարող ենք տեսնել անհատների, որոնք ոչ միայն ժողովրդի, այլև սեփական անունից չեն կարող հանդես գալ: Ի դեպ, սա վերաբերում է բոլորին առանց բացառության:

Սա վերաբերում է այն լրագրողներին, ովքեր պաշտոնյային, քաղաքական գործչին հարց տալուց առաջ ասում են ժողովուրդն այսպես կամ այնպես է ուզում, վերաբերում է բոլոր այն պետական պաշտոնյաներին, ովքեր ժողովրդի անունից ինչ–որ բաներ են ասում, վերաբերում է այն ընդդիմադիրներին, ովքեր ժողովրդի անունից դժգոհություն են հայտնում, սովորական ֆեյսբուքյան ստատուսչիկներին, ովքեր իրենց տեսակետը (մի քիչ ճոխ բառ է այս դեպքում, բայց ոչինչ) հրամցնում են որպես ողջ ժողովրդի կարծիք : Ի դեպ, ոչ պակաս հետաքրքիր են նաև ժողովրդի ինչ–որ հատվածի անունից հանդես եկողները՝ ասենք «ժողովրդի 70 տոկոսը կարծում է, որ...», «ժողովրդի 90 տոկոսը կարծում է, որ....» և այլն:

Պարզապես հետաքրքիր է՝ նման դիրքերից հանդես եկողներն ինչի՞ վրա են հիմնվում՝ սոցհարցումնե՞ր են անցկացրել, հատ– հատ հարցրե՞լ են ժողովրդին, ինչ–որ մեկը ժողովրդից եկել և հուշե՞լ է, թե՞ զուտ անձնական մոտեցումներն ու կարծիքն են պարտադրում ամբողջ ժողովրդին: Ամենայն հավանականությամբ՝ վերջինը, որովհետև կրկին անգամ պետք է շեշտենք՝ ժողովրդի 60 կամ 90 տոկոսի անունից անհատները չեն կարող խոսել, չի կարող ոչ ոք՝ առանց բացառության: Իսկ սեփական կարծիքն ու մոտեցումները ժողովրդի վրա տարածելու իրողությունը մենք արդեն անցել ենք, կամ՝ հուսով ենք, որ անցել են «ինչքան ուզենք՝ կխփենք»–ի ժամանակները:

Վերջապես, իսկ ի՞նչ է անում ժողովուրդը. գուշակելը պիտի որ դժվար չլինի՝ ժողովուրդն ուղղակի մտածում է իր առօրյա հոգսերի մասին, ժողովուրդը երբեմն տեղյակ էլ չէ իր ինքնահռչակ ներկայացուցիչների մասին: Ընդհանրապես ժողովուրդը խոսում է մի շարք դեպքերում, և երբ սկսում է խոսել, միջնորդների ու ներկայացուցիչների կարիք չի ունենում:

Ըստ էության՝ ժողովուրդը խոսեց, իսկ ավելի ճիշտ գործեց ապրիլ-մայիսին, ժողովուրդը կխոսի կամ կգործի ավագանու կամ խորհրդարանական ընտրություններում: Հնարավոր է՝ մենք կրկին լսենք ժողովրդին ինչ–ինչ իրադարձությունների կապակցությամբ: Սակայն մի բան պարզ է, երբ ժողովուրդը խոսում է կամ գործում, կամ իր ցանկություններն է ձևակերպում, բոլորը լռում են:

Վերջին 20–25 տարիների ընթացքում հայաստանյան և՛ իշխանությունները, և՛ ընդդիմությունները հանդես են եկել ժողովրդի անունից: Մեկը նշել է ժողովրդի անունից իշխանություն լինելու մասին, մեկը ժողովրդի անունից պահանջել է հեռանալ: Իրականում բոլոր հղումները ժողովրդին անտեղի ու տհաճ շահարկումներ են՝ լինի դա հեղափոխության, թե հակառակ ճամբարից: Ժողովրդին պարզապես կարելի է հանգիստ թողնել, որովհետև ժողովուրդը, այդ հավաքական ամբողջությունը արդեն ցույց է տվել, որ երբ ասելիք է ունենում, կարողանում է խոսել՝ առանց միջնորդների: Առավել ևս, որ ժողովուրդը միատարր զանգված չէ, ու չի էլ կարող այդպես լինել:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում