Ереван, 13.Декабрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ե՞րբ մարդկությունը կհասնի աստղերին. «խանգարողն» էլի Էյնշտեյնն է

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Հաշվի առնելով գիտության ներկա զարգացումը՝ կարելի է ասել, որ հեռու չէ այն օրը, երբ մարդկությունը թռիչք կիրականացնի դեպի այլ աստղեր։ 

Իրականում այդպես չէ։

Հնարավոր է, որ ապագայում հնարավոր լինի շրջանցել ներկայումս հայտնի ֆիզիկայի օրենքները, բայց ներկայիս օրենքների պայմաններում հասնել անգամ մոտակա աստղերին գործնականում անհնար է։ Բանն այն է, որ անգամ մեր Արեգակնային համակարգին ամենամոտ աստղը՝ Պրոքսիմա Ցենտավրան, մեզանից հեռու է ամբողջ 4,22 լուսատարով, այսինքն՝ անգամ լույսը իր 300 000 կիլոմետր վայրկյան արագությամբ հասնում է այս աստղին 4 տարի անց։ Ինչ վերաբերում է մնացած աստղերին, այդ հեռավորություններն ահռելի են։ Ներկայումս մարդու կյանքում միջաստղային ճանապարհորդություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ արագությունները բազմակի գերազանցում են այն արագությունը, ինչը կարող են ապահովել ժամանակակից տիեզերանավերը: Սարքեր, որոնց ուղղակի նպատակը կլինի մոտակա աստղերին հասնելը, մինչև 21–րդ դարի սկիզբ չեն ստեղծվել: 20–րդ դարի երկրորդ կեսին միջուկային հրթիռների հիման վրա ստեղծվել են Orion և  Dedal փորձնական միջաստղային տիեզերանավերի զարգացման ծրագրեր: Նրանց շարունակությունը հանդիսանում են Longshot և Icarus միջուկային աստղագնացների ժամանակակից նախագծերը: 2011 թվականին DARPA– ն NASA– ի հետ համատեղ հայտարարել է «100 տարի անց դեպի աստղերը» գաղափարական նախագծի մեկնարկի մասին, որի նպատակն է իրականացնել թռիչք այլ աստղային համակարգեր: Ըստ DARPA նախագծի համակարգող Պոլ Էրիմենկոյի, այս նախագծի նպատակն է ոչ թե տիեզերանավերի կառուցումը, այլ գիտնականների մի քանի սերունդներին խրախուսելը` տարբեր թեմաներով հետազոտություններ կատարելու և առաջընթաց տեխնոլոգիաներ ստեղծելու համար: Ames հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Սիմոն Բրոդենի խոսքերով, 15–20 տարվա ընթացքում կարող է մշակվել հեռավոր տիեզերք թռիչքների իրականացման շարժիչային նախագծեր: 2016 թվականին մեկնարկել է «Breakthrough Starshot» մասնավոր նախագիծը, որը նախատեսում է ստեղծել ծայրահեղ փոքրիկ ավտոմատ միջաստղային տիեզերանավ, որը, օգտագործելով լուսային առագաստը և բարձր ուժային լազերային արագացումը, հնարավորություն կտա մոտ 20 տարի անց հասնել 4.37 լուսատարի հեռավորությամբ գտնվող Ալֆա Ցենտավրա արեգակնային համակարգին։ Նշենք, որ ըստ նախագծի, նախատեսվում է, որ տիեզերանավը զարգացնելու է լույսի արագության մինչև 20% –ի չափով արագություն։ Արժե նշել, որ միջաստղային ճանապարհորդություններ իրականացնելու համար առաջարկվում են երկու ուղղություններ։ Առաջինը մի քանի հազար տարի տևողությամբ դանդաղ թռիչքն է առանց հատուկ շարժիչների (այս դեպքում ստեղծվում են «սերունդների տիեզերանավեր», մարդիկ սերունդներով ապրում են տիեզերանավում՝ ապահովելով հաջորդականությունը), և երկրորդը հատուկ շարժիչներով կամ առագաստներով արագ թռիչքն է, որի տևողությունը կարճ է մարդկային կյանքից։ Դժվար է ասել՝ որն է ճիշտը։

Ինչպես արդեն ասացինք, անհնար է ներկա գիտության իմացության պայմաններում իրականացնել միջաստղային ճամփորդություններ, քանի որ ամեն ինչին «խանգարում» է Ալբերտ Էյնշտեյնը։ Իհարկե, բազմաթիվ ֆիլմերում և ֆանտաստիկ վեպերում կարելի է տեսնել կամ կարդալ գերլուսային արագությունների մասին, բայց դա միայն ֆանտաստիկա է։ Ըստ Էյնշտեյնի, չկա լույսի արագությունից ավելի արագություն, և անհնար է գերազանցել այդ արագությունը։ Իհարկե, ներկայումս կան մի շարք տեսություններ, որոնք հակառակ են համաշխարհային «արագաչափին»։ Ըստ այդ տեսությունների, հարաբերականության տեսությունը հնարավորություն է տալիս օբյեկտի տեղափոխությունը տարածությունում լույսի արագությունից ավելի մեծ արագությամբ, եթե առկա է շեղված տարածա–ժամանակային իրականություն։ Նաև, ըստ գիտնական Կոնստանտին Ֆեոկտիստովի, չի կարելի բացառել մարդու աբստրակտ տելեպորտացիան, օրինակ, էլետրամագնիսական ալիքների տեսքով։ Սա կարող է լուծել միջաստղային ճանապարհորդությունների հարցը, քանի որ տելեպորտացիան իրականացվում է վայրկյանական։

Կամո Խաչիկյան 

От реальности не убежишь: «Паст»Цена «дружбы» ЕС: санкции против России, или экономические потери для Армении? «Паст»Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»The Telegraph: Министр войны США отстранил командующего армией от переговоров по УкраинеПашинян перешёл опасную границу: Российская епархия — объединённый центр Святой Армянской Апостольской Церкви Россия готовит ответные меры против Бельгии на случай бессрочной заморозки ее активовУчёные впервые поймали сверхредкую ядерную реакцию на СолнцеИзраиль атаковал тренировочный лагерь «Хезболлы» на юге ЛиванаБеспилотники ударили по одному из крупнейших НПЗ в центральной РоссииАронян победил Карлсена и взял титул Freestyle ChessПервопрестольный Святой Эчмиадзин вновь призвал 10 епископов вернуться в каноническое полеКвота на беспошлинный ввоз электромобилей в Армению может быть увеличенаФон дер Ляйен заявила, что Трампу не стоит вмешиваться в демократию ЕСАрмении придется выбрать между ЕС и ЕАЭС: Алексей ОверчукЮнибанк выпустил новый транш драмовых бессрочных облигаций со ставкой 13,75% годовых Юнибанк присоединился к международной Ассоциации банкиров по финансам и торговле (BAFT)Бенефициаром декабря в рамках инициативы «Сила одного драма» стал благотворительный фонд City of Smile На имена Зеленского и Ермака были обнаружены заграничные паспорта (Фото) Экономический суверенитет или политическая разменная монета: какова цена сближения с ЕС? На что указывают позорные цифры? «Паст»Обеспокоенная Европа поднимает голос: авторитетные международные деятели предупреждают: «в Армении уничтожают Церковь»: «Паст»Алиев не ждет выборов, он требует сейчас: «Паст»Ереван отверг заявления Баку о противоречии повестки Армения-ЕС мирному процессуСамвел Карапетян подвергается строжайшему политическому преследованию и незаконно содержится под стражей около 6 месяцев: адвокатСемён Багдасаров: Выбор Турции вместо России — опасная историческая слепотаСуд в США разрешил министерству юстиции обнародовать секретные стенограммы по делу ЭпштейнаПервопрестольный Эчмиадзин готов поддержать инициативы по изучению документов о Геноциде армян: Католикос Гарегин IIТребование — прекратить нарушение фундаментальных прав граждан Республики Армения: «Всеармянский фронт» провёл акцию протестаЭдуард Сперцян признан лучшим игроком РПЛ по индексу РУСТАТГоспожа прокурор, когда-то вы рыдали в кабинете генерала… А теперь фабрикуете дело против этого же генерала H&M и Стелла Маккартни возвращаются: блестки нулевых и экологичный гламурAFI назвал ленту продюсера Сева Оганяна одним из лучших фильмов годаЛатвия впервые выделит свыше €2 млрд на оборонные расходы в 2026 годуВ 2026 год — со скоростью Ucom: новогодние предложения стартовалиАдвокат: Проведены обыски в квартирах дяди и двоюродной сестры архиепископа Аршака ХачатрянаЛавров: Европа препятствует урегулированию на УкраинеCNN: в Европе начали опасаться отказа Трампа от мирных переговоров по УкраинеПашинян готов изменить Конституцию Армении в угоду мирному соглашению с АзербайджаномБвик и Idram — рядом с любителями чтенияПравительство готовит новую дубинку в «красивой» упаковке: «Паст»Сколько человек могут посадить в тюрьму? «Паст»Тотальный провал в Гюмри: «антиплитургии» - партийные собрания: «Паст»Селена Гомес и Бенни Бланко наряжают первую рождественскую ёлку как супругиОпровержение: Нападение на Миграна Акопяна произошло не на территории торгового центра «Далма»Индия и Армения работают над обменом предварительной информацией о товарах и транспортных средствахIDBank принял участие в конференции, посвящённой 10-летию Армянского института директоровРазъяснение: В каких условиях в УИУ содержатся священнослужители и бизнесмен Самвел Карапетян?В результате несчастного случая в Варденисе скончался армянский офицер«Крылья Татева» признаны лучшей канатной дорогой в миреШиракская епархия ААЦ пригласила верующих прийти завтра в церковь «Семи Святых Ран» в Гюмри