«Հեղափոխությունը վերածվեց իշխանափոխության». քաղաքական օրակարգի դատարկության և զուգահեռ իրականությունների մասին

ИНТЕРВЬЮ 8 Май, 2019 10:02

Հեղափոխությունից մեկ տարի անց կա 4 ձեռքբերում, որոնք արձանագրել է քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը: Ու թեև մատնանշում է այդ ձեռքբերումների մասին, այնուամենայնիվ, այդ դրական հանգամանքներից այնկողմ առկա իրավիճակի ու օրակարգի հիմքում անորոշություն ու դատարկություն է տեսնում: Անցած մեկ տարին վերլուծելով և խոսելով Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետության 1 տարվա ընթացքից՝ քաղտեխնոլոգը նախ շեշտեց. «Երկար ժամանակ Հայաստանում իշխում էր քրեաօլիգարխիկ համակարգը, ինչը թույլ չէր տալիս, որ Հայաստանը զարգանա, կաշկանդում էր մարդկանց ազատ գործունեությունը: Այդ համակարգից ազատվելու ցանկությունը մեծ էր: Եվ անցած տարի տեղի ունեցածից հետո հասարակության ակնկալիքն այն էր, որ շատ կարճ ժամանակ հետո բոլոր ոլորտներում զարգացում կլինի: Այդուհանդերձ, գրանցվել է 4 հաջողություն, որոնցից առաջինն ազատ և արդար ընտրություններն էին, որոնց միջոցով ընտրվեց լեգիտիմ իշխանություն: Երկրորդն այն է, որ Հայաստանում համակարգային կոռուպցիան վերացել է: Իհարկե, կան կոռուպցիոն երևույթներ, բայց դրանք առանձին դրսևորումներ են, որոնք կան նաև այլ երկրներում: Մյուս նվաճումը ներկրման մենաշնորհի վերացումն է: Չորրորդ նվաճումն այն է, որ Հայաստանի հեռուստաընկերություններն ամբողջովին դուրս են իշխանության վերահսկողությունից, իհարկե, բացի Հանրայինից»:

Ըստ Ա. Բադալյանի՝ 4 ձեռքբերումներից զատ այլ դրական գործողություն չտեսնելու խնդիրն անցած տարի տեղի ունեցած իրադարձություններն են:

«Շատ է քննարկվում հարցը, թե տեղի ունեցածը իշխանափոխությո՞ւն, թե՞ հեղափոխություն էր: Անցած տարի տեղի ունեցածը հեղափոխություն էր, որը շատ կարճ ժամանակ հետո վերածվեց իշխանափոխության: Հեղափոխություն էր, որովհետև վերացվեց քրեաօլիգարխիկ համակարգը, բայց հետո հեղափոխությունը վերածվեց իշխանափոխության, որովհետև իշխանության եկած քաղաքական ուժը չունի զարգացման օրակարգ: Խոսքն այն օրակարգի ու զարգացման վեկտորի մասին է, որը պետք է փոխարիներ քրեաօլիգարխիկ համակարգին, որը պետության կառավարման ձևերից մեկն էր: Կառավարման քրեաօլիգարխիկ համակարգը վերացվեց, բայց նորը չի ստեղծվել: Խնդիրը սա է: Հեղափոխությունը զուտ իշխանափոխության վերափոխվեց՝ Պողոսը գնաց, եկավ Պետրոսը, որը կա՛մ չի կարողանում, կա՛մ չի ցանկանում ներկայացնել երկրի զարգացման վեկտորը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց քաղտեխնոլոգը՝ ընդգծելով, որ որոշ ոլորտներում հետընթաց կա, որոնցից մեկն արտաքին քաղաքականությունն է: «Եթե նախկին իշխանությունները շահադիտական դրդապատճառներով ռուսամետ քաղաքականություն էին իրականացնում, ապա ներկա իշխանություններն այդ քաղաքականությունը վերափոխել են «պուտինամետության»: ՀՀ իշխանություններն անում են ամեն ինչ Վ. Պուտինին համոզելու, որ անցած տարի տեղի ունեցած հեղափոխությունը գունավոր հեղափոխություն չէր, որ իրենք հավատարիմ են ՌԴ-ին: Եվ այդ համատեքստում հայ-ամերիկյան հարաբերությունները թողնում են սաղմնային վիճակում, օրակարգ չեն ձևավորում, Հայաստան-ԵՄ հարաբերություններն էլ սառեցված վիճակում են: Չկա Հայաստան-Չինաստան օրակարգ, վարչապետն անգամ չմասնակցեց «Կանաչ մետաքսի ճանապարհ» համաժողովին, որովհետև Երևանում խորոված էր անում»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ բոլոր բնագավառներում հայեցակարգային մոտեցումներ չկան:

«Իսկ թե ինչո՞ւ չկան, պատճառը պարզ է. հեղափոխությունը հիմնված էր «Քայլ արա՛, մերժի՛ր Սերժին» նախադասության վրա: Ս. Սարգսյանին և քրեաօլիգարխիկ համակարգը մերժեցին, բայց նոր զարգացման օրակարգ չկա: Ներքաղաքական օրակարգի փոխարեն մենք ինչ-որ կարճաժամկետ հարցեր ենք տեսնում, որոնք քննարկվում ու երկու օր անց դուրս են գալիս քննարկումներից: Սա ցույց է տալիս քաղաքական օրակարգի դատարկությունը: Եվ, չցանկանալով ընդունել այդ փաստը, վարչապետն անընդհատ մամուլի ասուլիսներ է տալիս: Այսօր էլ փորձելու է ցույց տալ 100 փաստ՝ նոր Հայաստանի մասին: Երբ վարչապետը մամուլի ասուլիսով փորձում է 100 փաստ ցույց տալ, որոնք արվել են, բայց մարդիկ դրանք չեն նկատում, նշանակում է, որ իրականում ոչինչ չի արել: Եթե իրականում դրական գործողություններ իրականացվեին, որոնք տեսանելի կլինեին նաև հասարակության համար, ասուլիսի կարիք չէր լինի»,-նշեց Ա. Բադալյանը:

Անդրադառնալով վարչապետի մատնանշած մասշտաբային փոփոխություններին՝ նա հավելեց. «Յուրաքանչյուրն իր իրականությունն ունի: Իրենց իրականությունն ունեն այն մարդիկ, որոնք դժգոհ են, քանի որ մասշտաբային փոփոխություններ չեն տեսնում: Իրենց իրականությունն ունեն նաև իշխանությունները, որոնք խոսում են մասշտաբային փոփոխությունների մասին: Խնդիրն այն է, որ կա երկու զուգահեռ իրականություն: Եվ նշված երկու զուգահեռ իրականությունները կարող են միմյանց հետ ընդհանրապես չզուգորդվել: Նախկին իշխանությունները, որոնք ընտրություններ էին կեղծում և իրենց համար ինչ-որ իրականություն էին ստեղծում, հասկանում էին, որ դա չէ իրականությունը: Իրենք ուղղակի արհեստական իրականություն էին ստեղծում: Իսկապես հավատում էին, որ իրենց իրականությունն է ճիշտ, ոչ թե այն իրականությունը, ինչի մասին խոսում են փորձագետները կամ քաղաքացիները: Նրանք, ի վերջո, սկսեցին հավատալ այն իրականությանը, որն իրենք են ստեղծել: Ժամանակի ընթացքում այդ երկու իրականությունները հետզհետե սկսեցին բավականին հեռանալ իրարից: Եվ հիմա նույն երևույթն է նկատվում: Կա հասարակություն, որն ունի իր իրականությունը և այդ իրականության մեջ ոչ մի փոփոխություն չի տեսնում, և կա իշխող ուժի և վարչապետի իրականությունը, ըստ որի՝ մասշտաբային փոփոխություններ են տեսնում: Այդ երկու իրականությունները հիմա իրար կողքով գնում են: Եվ չենք կարող ասել՝ որոշ ժամանակ հետո այս իրականությունները կհատվե՞ն, իշխող ուժը կհասկանա՞, որ պետք է ընդունի այն իրականությունը, որը հասարակության մեծ մասն է պատկերացնում, թե՞ առաջ կտանի իր պատկերացրած իրականությունը: Եթե այդ իրականությունները կամաց-կամաց հեռանան իրարից, դժվար է ասել, թե ինչ կլինի: Բայց, այդուհանդերձ, անորոշությունը և դատարկությունը չեն կարող երկար գերիշխել, որովհետև Հայաստանն ինչ-որ անվտանգ տեղում չէ, որի նկատմամբ ուշադրություն չլինի: Իսկ այդ ուշադրությունը կա թե՛ Ռուսաստանի, թե՛ Արևմուտքի կողմից»: