Ереван, 18.Декабрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ի՞նչ պետք է անի կառավարությունը՝ չեզոքացնելու կայունությանը սպառնացող վտանգները

АНАЛИТИКА

Ֆինանսական կայունության ապահովումը ցանկացած տնտեսության զարգացման գլխավոր նախապայմաններից է: Եվ հատկապես ճգնաժամային իրավիճակներում առանձնահատուկ նշանակություն է ստանում ֆինանսական համակարգի կայուն գործառնությունը, որն իրենից ենթադրում է ֆինանսական համակարգը փլուզումից կամ խափանումից այնպես զերծ պահելը, որ համակարգը շարունակի ապահովել անհրաժեշտ իրացվելիության մակարդակ, որի ժամանակ գործարքներն ու փոխանցումներն անխափան կիրականացվեն, իսկ տնտեսությունում խնայողությունների ներդրման ունակությունը կպահպանվի։

Հատկանշական է, որ ֆինանսական ծառայություններից ամենատարածվածը Հայաստանում վարկերի տրամադրումն է։ Եվ պատահական չէ, որ բնակչության փոքր թիվ ունեցող Հայաստանում վարկառուների թիվը գերազանցում է 1,5 միլիոնը։ Իսկ ստեղծված բարդ իրավիճակում մարդիկ մտահոգված են, թե արդյոք բանկերը և վարկային կազմակերպությունները կհետաձգեն իրենց վարկային պարտավորությունների կատարումը։

Խնդիրն այն է, որ ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակը լուրջ բացասական ազդեցություն է ունենում ոչ միայն աշխարհի ֆինանսատնտեսական համակարգի, այլև հատկապես այն երկրների տնտեսությունների վրա, որտեղ արտակարգ դրություն է հայտարարվել։ Իսկ ահա Հայաստանում արտակարգ դրություն հայտարարելուն զուգընթաց՝ բանկերի, վարկերի տոկոսների, տույժերի թեման օրակարգային է դարձել։

Եվ պատահական չէ, որ այսպիսի պայմաններում գրեթե բոլոր բանկերը և վարկային կազմակերպությունների մի մասը հաճախորդներին «վարկային արձակուրդ» են առաջարկել. ովքեր չկարողանան ֆորս-մաժորային իրավիճակում վճարել վարկերը, նրանց համար վճարումները կհետաձգվեն։ Իսկ այդ ընթացքում հետաձգված վարկի համար տոկոսադրույքներ և տույժեր չեն ավելանա, քաղաքացիների վարկային պատմությունն էլ չի վտանգվի։ 

Ուշագրավ է, որ որոշ բանկեր երկու ամսով են արձակուրդ հայտարարել, իսկ որոշներն էլ՝ մեկ ամսով։ Կան նաև բանկեր, որոնք վարկի մարումները հետաձգել են վեց ամսով։ Սակայն պետք է նկատի ունենալ, որ այս ամիսների ընթացքում չվճարված գումարը բաշխվում է մյուս ամիսների վրա։

Այսինքն՝ բանկերը վարկառուներին ազատում են միայն վճարումների ուշացման համար նախատեսված տույժերից ու տուգանքներից։ Մայր գումարները, տոկոսները, վարկի սպասարկման վճարները «արձակուրդի» ավարտից հետո պետք է վճարել։ Բնականաբար, ոչ միանգամից, այլ մաս առ մաս։

Եվ, ըստ այդմ, օրինակ՝ երկու ամսվա «վարկային արձակուրդի» գումարները կբաշխվեն հետագա ամիսների վրա։ Ստացվում է այնպես, որ այդ գումարը հետագա ամիսների վրա բաշխվելու դեպքում վարկառուները ավելի շատ գումար են վճարելու, քան պետք է վճարեին նախնական գրաֆիկով։ Կամ պլանավորած գրաֆիկից երկուերեք ամիս ավելի են վճարելու:

Այսինքն՝ քաղաքացիների վրա հետագա ամիսներին մի բան էլ լրացուցիչ ծանրություն է ընկնելու, բայց հարց է՝ եթե տնտեսական վիճակը շարունակի վատանալ, ապա քաղաքացիները ինչպե՞ս են կարողանալու վճարել այդ գումարները։ Չէ՞ որ մարդկանց համար վարկերը մարելու հիմնական աղբյուրները մնալու են եկամուտները, որ առանց հատուկ միջոցառումներ ձեռնարկելու դժվար է լինելու ապահովել։

Սրա հետ մեկտեղ մտահոգության առարկա է այն հանգամանքը, որ մի շարք առևտրային բանկեր և վարկային կազմակերպություններ վարկառուներից պահանջում են ժամանակին վճարել վարկերը և հրաժարվում են «վարկային արձակուրդ» կիրառել։ Եվ սրանով պայմանավորված՝ մարդկանց և տնտեսվարողների մոտ արդեն բողոք է հասունանում։

Իսկ կառավարությունը փորձում է որոշակի վարկային արտոնություններ սահմանել կամ անտոկոս վարկերի և սուբսիդավորման միջոցով մեղմել տնտեսվարողների և քաղաքացիների ֆինանսական դրությունը, սակայն միայն սա բավարար չէ։ Անհրաժեշտ է, որ պետությունը տնտեսվարողների համար կիրառի որոշակի ժամանակավոր հարկային արտոնություններ, որպեսզի տնտեսվարողները չգնան կրճատումների, և գործազրկության մակարդակը չավելանա, իսկ տնտեսվարողների մոտ աշխատող քաղաքացիներն էլ կարողանան մարել իրենց վարկերը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Впервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Что не простили губернатору Ширака? «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяцПутин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в мире"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Добро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Сделал предложение, или искусный «перевод», и..... по какому праву? «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросЛиванские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Треугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Экскурсия в дом-музей Перча Прошяна в Аштараке: школьники прикоснулись к культурному наследию писателяАрмянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»Цена «дружбы» ЕС: санкции против России, или экономические потери для Армении? «Паст»Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»The Telegraph: Министр войны США отстранил командующего армией от переговоров по УкраинеПашинян перешёл опасную границу: Российская епархия — объединённый центр Святой Армянской Апостольской Церкви Россия готовит ответные меры против Бельгии на случай бессрочной заморозки ее активовУчёные впервые поймали сверхредкую ядерную реакцию на СолнцеИзраиль атаковал тренировочный лагерь «Хезболлы» на юге ЛиванаБеспилотники ударили по одному из крупнейших НПЗ в центральной России