«Այս մարդիկ պարզապես հանձնվել են. նրանք չունեն սեր դեպի հայկականը, դեպի Հայաստանը, իրենց որևէ ազգային բան չի հետաքրքրում». «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ 15 Апрель, 2021 8:37

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Այն պահից սկսած, երբ Նիկոլ Փաշինյանն իր իրավասությունից դուրս հայտարարություն արեց՝ կապված ընտրությունների անցկացման օրվա հետ, այդ րոպեից իր բոլոր ելույթները, խոսքերը, ստորագրած հրամաններն ու ցանկացած գործողություն տեղավորվում են նախընտրական պայքարի շրջանակում: Նիկոլ Փաշինյանի երեկվա հայտարարությունները նախընտրական ելույթի տրամաբանության մեջ էին: «Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի նախագահ, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը, որի հետ զրույցում անդրադարձել ենք երեկ ԱԺ ամբիոնից հնչեցված մտքերին, իշխող խմբի ծափահարություններին ու մեղադրանքներին՝ կրկին ուղղված նախկին իշխանություններին ու նաև զինվորականությանը:

Թևան Պողոսյանը մեզ հետ զրույցում մի շարք հարցադրումներ արեց՝ ուղղված Փաշինյանին. «Միկրոֆոնն իր ձեռքն էր, ամբիոնը՝ ևս, ու ինչ ցանկացավ, այդպես էլ ասաց: Բայց բոլոր հարցերը, մեծ հաշվով, գալիս են հետևյալից. այն ամենը, ինչն ասում է, տիրապետել է նաև 2018 թ. մայիսին, երբ ստանձնել է վարչապետի պաշտոնը: Եթե այս ամենը քո համար պարզ է եղել 2018 թ. մայիսից, ինչո՞ւ էիր 2018 թ. դեկտեմբերին մեզ ուրիշ՝ բոլորովին այլ բաներ ասում: Այնպես որ, այս ամենը նախընտրական պայքարի շրջանակում է: Դեռ այնքան հեքիաթներ ու այլ մեկնաբանություններ ենք լսելու: Սրանք դեռ ծաղիկներն են: Դեռ անգամ հրաժարական էլ չի տվել, նախընտրական գործընթացը չենք սկսել, ու արդեն նման ելույթներ է ունենում, պատկերացրեք՝ ինչ կլինի նախընտրական գործընթացի ժամանակ:Այդուհանդերձ, սպասում ենք գործող իշխանությունների հրաժարականին, որովհետև, այնուամենայնիվ, պատասխանատվությունն իրենցն է և կապիտուլ յացիան ստորագրելուց հետո իրենք պետք է հեռանան»:

Թևան Պողոսյանի խոսքով, Փաշինյանի թիմակիցների ծափերը նրա ելույթից հետո ևս տեղավորվում են նախընտրական պայքարի շրջանակում. «Ինձ թվում է՝ նախընտրական պայքար ձևակերպումն ամեն ինչի մասին ասում է: Որ վեր կենար ու ուրիշ բան ասեր, էլի ծափ էին տալու: Բայց, ամեն դեպքում, ի՞նչն են ծափահարել: Ծափահարել են, որ հայրենի՞ք են կորցրել, որ պատերազմում հայ զինվորի պահած Քարվաճառը, Բերձորը և Ակնայի շրջանը առանց կրակոցի հանձնե՞լ են: Ինչի՞ համար են ծափահարել: Թող բացատրեն իրենց ծափահարությունները: 5000 զոհի համա՞ր են ծափահարել»:

Թևան Պողոսյանի հետ զրույցում անդրադարձանք Բաքվի «պուրակի» բացմանը, դրան հաջորդած ալիևյան ելույթներին՝ լի հայ ժողովրդի նկատմամբ ատելության ու թշնամանքի տարրերով: Խնդիրը դիտարկել ենք այն ֆոնին, երբ Հայաստանում իշխանության ներկայացուցիչների մակարդակով հետևողականորեն տարվում է թշնամու հետ հաշտեցման թեզը, իսկ նույն ԱԺ ամբիոնից ամենաբարձր մակարդակով Ալիևն անհրաժեշտ պատասխանն այսպես էլ չի ստանում: «Նախ՝ հերթական անգամ ապացուցվեց նույն փաստը, որ թուրքը մնում է թուրք, մեր թշնամին է ու ցանկանում է ամբողջովին ցեղասպանել հայ ազգին: Ալիևն իր բերանով ասում է՝ «գնալու, Զանգեզուրն էլ ենք վերցնելու, Սևանն էլ, Երևանն էլ՝ հայ ազգը այստեղ պետք է չապրի»: 2012 թ.-ից բոլոր իմ հանրային ելույթներում խոսել եմ այս մասին: Թուրքը չի փոխվել: 1918 թ.-ին էլ իրենց պապերն են նույնն ասել, դրանից առաջ իրենց նախնիներն են փորձել իրագործել նշված նպատակը: Նույն տեսակն է: Իսկ այսօր ունեն զենք, որը կարողանում են կիրառել: Հասել են նրան, որ այսօր մեզ կարողանում են նաև ասել՝ գիտեք՝ Նիկոլ Փաշինյանին մենք ենք իշխանության բերել:

Հասկանալի չէ՞, որ եթե թուրքն է իմ թշնամին, ինչ իշխանություն պետք է բերեր ինձ համար: Լավ իշխանությո՞ւն էր բերելու: Այստեղ էլ եմ մի հարց ուզում տալ: Որ Ալիևն ասում է՝ մենք ենք նպաստել, որ իշխանության գան, դրան ի՞նչ ունի պատասխանելու: Ինչո՞ւ մի անգամ Ալիևին չես պատասխանում: Այստեղ խնդիրը հետևյալ կետից է գալիս. երբ կպատասխանես Ալիևին, այն ժամանակ կսկսեմ մի քիչ լուրջ մտածել՝ ՀՀ նախկին իշխանությունների հասցեին հնչեցրած քո արձագանքներն իրենց մեջ իմաստ ունեն, թե ոչ. Ալիևը երբևէ չի ասել, որ իրենք են նպաստել, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, Ռոբերտ Քոչարյանը կամ Սերժ Սարգսյանը գան իշխանության, թեպետ քո պարագայում ասում են ու պատասխան չկա»:

Ինչ վերաբերում է խաղաղասիրական կոչերին, մեր զրուցակիցը նշեց. «Պարտվողական օրակարգ է սա: Ծեծված մարդուց ի՞նչ եք ուզում: Այդ մարդիկ պարզապես հանձնվել են, ամեն ինչ արել են ու ցույց են տալիս, որ իրենք որևէ ազգային արժեք չունեն, որովհետև ազգի պայքարի համար չէ, որ խոսում են: Իրենք պարզապես իրենց անձնական կյանքի համար են խոսում: Իրենց մոտ այլևս դրված չէ պետության գաղափարը: Իսկ մենք մեր պատմության մեջ հազարավոր դեպքեր ունենք, որոնք ցույց են տալիս, թե ինչ է եղել, երբ ասել են՝ եկեք հանձնվենք, չպայքարենք: Մեր պատմությունը լի է նման տեսակի խաղաղասերներով: Արդյունքում տեսել ենք, թե ինչպես է ծովից ծով Հայաստանն ավելի փոքրացել ու գնալով ավելի է փոքրանում: Այդ մարդիկ չունեն սեր դեպի հայկականը, չունեն սեր դեպի Հայաստանը և իրենց որևէ ազգային բան չի հետաքրքրում: Իրենց միակ արժեքը դարձել է «բարեկեցությունը» կամ որտեղ հաց՝ այնտեղ կաց: Հիմա այստեղ չստացվի, փող կհավաքեն, կփախնեն, կգնան և ուրիշ տեղ կապրեն: Բայց իրենք անընդհատ փորձում են կաթիլ-կաթիլ սերմանել այդ մոտեցումը, որ հանրությունն էլ այդ արժեքով ապրի: Ու վտանգը հենց այդտեղ է. ոչ թե պետություն ձևավորել, ոչ թե պայքարել, ոչ թե քաղաքացի դառնալ, այլ պարզապես հանձնվել ու փորձել չարչիի կյանքով ապրել, կլինի ՀՀ-ում՝ թուրքական վիլայեթի շրջանակներում, թե մի տեղ արտագաղթելով»:Թևան Պողոսյանը շեշտեց, որ պետք է կարողանալ այս ամենը գիտակցել:

Վերադառնալով հարցադրումներին՝ մեր զրուցակիցը հավելեց, որ երբ սկսում է ինքն իրեն հարցեր տալ, այդ ճանապարհին վերադառնում է ավելի վաղ ժամանակահատված. «Փորձում եմ վերադառնալ նախկինում այդ մարդկանց արտահայտած մտքերին ու գրառումներին: Այդ մարդիկ նաև գիրք են գրել, իսկ երբ գրքի մեջ եղած ձևակերպումներն ես սկսում կարդալ, հասկանում ես, որ, չէ, իրենք այդպես էլ մտածում են: Իրենք մտածում են, որ «Ղարաբաղը բեռ է, և այդ բեռից պետք է ազատվել», ինչը և փորձում են անել: Բայց այդ պարագայում Ղարաբաղն ո՞ւմ համար էր «բեռ», ու ո՞վ էր իր թշնամին, իր թշնամուն Ղարաբա՞ղն էր պետք, թե՞ ամբողջ Հայաստանն է պետք: Դրա համար էլ այսօր Ալիևն ասում է՝ Հայաստանն էլ է իմը, քեզ ով ասաց, որ Ղարաբաղով պետք է բավարարվեմ: Դե, հիմա թող հանրությունն ինքը գիտակցի, թե ի՞նչ է ուզում. ցանկանում է պայքարել ու հպարտորեն ապրե՞լ, թե՞ ցանկանում է հանձնվել ու դառնալ թուրքական վիլայեթի բնակիչ»,-ասաց Թ. Պողոսյանը:

Մեր զրուցակցի դիտարկմամբ՝ խորհրդարանական ընտրությունները չեն լուծելու մեր երկրում առկա ճգնաժամերը: «Այս ընտրություններից հետո ընտրված Ազգային ժողովը ևս կարճաժամկետ կյանք է ունենալու: Այսօրվա դրությամբ մեզ պետք է ձևավորել հակաճգնաժամային կառավարություն, որն առկա տնտեսական, սոցիալական, կրթական և, ամենակարևորը, բարոյահոգեբանական ճգնաժամերը կառավարելուց հետո միայն կգնա ընտրությունների: Հակառակ պարագայում մենք ճգնաժամեր չենք հաղթահարի, և անընդհատ նույն ցիկլի մեջ ենք ընկնելու»,-եզրափակեց Թ. Պողոսյանը: