Մայիսի 28՝ Առաջին Հանրապետության օր
ОБЩЕСТВО
Մայիսի 28-ին Հայաստանը տոնում է Առաջին Հանրապետության օրը: 1918-ի մայիսի 28-ին Հայոց ազգային խորհուրդը հայտարարեց անկախ Հայաստանի Հանրապետության ստեղծման մասին:
Հանրապետության օրը պաշտոնապես նշվում է 1992 թվականից: Այն հայոց պետականության վերածննդի խորհրդանիշն է։ Այս օրն ավանդաբար Սարդարապատ են այցելում Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչներ և այլոք։
Պատմությանն անդրադառնալով՝ նշենք, որ Սարդարապատում հաղթելով թուրքական բանակին՝ հայկական զորքերը կարողացան կասեցնել թուրքական ներխուժումն Անդրկովկաս և փրկել Հայաստանը լիակատար ոչնչացումից: 1918 թվականի մայիսի 28-ին Թիֆլիսում՝ Անդրկովկասյան ժողովրդավարական դաշնային հանրապետության փլուզումից հետո “Հայկական ազգային խորհրդի” կողմից հռչակվեց Հայկական հանրապետությունը:
Հայաստանի Հանրապետությունը ընդամենը երկու տարվա կյանք ունեցավ՝ մինչև 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ը: Երևան 11-րդ Կարմիր բանակի զորամասերի մուտք գործելուց հետո հանրապետությունը խորհրդայնացվեց:
1996 թ. փետրվարի 21-ին ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից ընդունված “Հայաստանի հանրապետության տոների և հիշատակի օրերի մասին” ՀՀ օրենքով մայիսի 28-ը նշվում է որպես Առաջին Հանրապետության տոն:
Պատմական ակնարկ
1917-ին Ռուսաստանում տեղի ունեցած Հոկտեմբերյան հեղաշրջումից հետո ռուսական զորքերը սկսեցին արագորեն լքել Անդրկովկասը: Օգտվելով դրանից` Անդրկովկասյան սեյմը 1918-ի ապրիլի 22-ին հայտարարեց Ռուսաստանից անջատվելու իր որոշման մասին: Ստեղծված իրավիճակում, օգտագործելով առիթը թուրքեր մայիսին վերսկսեցին հարձակումը` նպատակ ունենալով գրավել Երևանը, Թիֆլիսը: Օրհասական թվացող այդ օրերին Արամ Մանուկյանը, Դրոն, զորավարներ Թովմաս Նազարբեկյանը, Մովսես Սիլիկյանը և ուրիշներ կազմակերպեցին հայ կամավորական և կանոնավոր զորախմբեր` դիմագրավելու թուրքական առաջխաղացմանը:
1918-ի մայիսի 21-28-ը Ղարաքիլիսայի, Բաշ-Ապարանի և Սարդարապատի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտերում հայկական զորքերին հաջողվեց կանգնեցնել, ապա Սարդարապատում և Բաշ-Ապարանում ջախջախիչ հարվածներ հասցնել թուրքական կանոնավոր բանակին: Այդ նույն օրերին` մայիսի 26-ին Անդրկովկասյան սեյմը հայտարարեց իր լուծարման մասին: Ադրբեջանը և Վրաստանը հայտարարեցին իրենց անկախության մասին: 1918-ի մայիսի 28-ին Հայոց ազգային Հայաստանի Հանրապետության խորհուրդը հռչակեց անկախ:
Այդ օրերին տարածված հայտարարության մեջ մասնավորապես ասվում էր. “Անդրկովկասի քաղաքական ամբողջության լուծումով և Վրաստանի ու Ադրբեջանի անկախության հռչակումով ստեղծված նոր կացության հանդեպ` Հայոց ազգային խորհուրդը իրեն հայտարարում է հայկական գավառների գերագույն միակ իշխանությունը: Որոշ ծանրակշիռ պատճառներով թողնելով մոտիկ օրերը կազմել Հայոց ազգային կառավարություն` Ազգային խորհուրդը ժամանակավորապես ստանձնում է կառավարական բոլոր ֆունկցիաները` հայկական գավառների քաղաքական ղեկը վարելու”:
Այս հայտարարությունն էլ դարձավ անկախ Հայաստանի հռչակագիրը:
1918-ի հունիսի 4-ին Բաթումում ստորագրվեց հայ-թուրքական հաշտության պայմանագիրը, ըստ որի Հայաստանի կազմի մեջ են մտնում Երևանի, Էջմիածնի, Ալեքսանդրապոլի, Դարալագյազի, Ղազախի, Բորչալուի գավառների որոշ մասերը և Նոր Բայազետի գավառը: Նորանկախ Հայաստանը, համաձայն այդ պայմանագրի, ստեղծվում էր 11 հազար քառակուսի կիլոմետր տարածության վրա: Հայոց ազգային խորհրդի հիման վրա ստեղծվեց առաջին խորհրդարանը: 1918-ի օգոստոսի 1-ին Երևանի քաղաքային ակումբի դահլիճում տեղի ունեցավ Հայաստանի խորհրդարանի հանդիսավոր բացումը, շենքի ճակատին բարձրացվեց հայոց եռագույնը: Խորհրդարանի նախագահության նախագահ ընտրվեց Ավետիք Սահակյանը (Հայր Աբրահամ): Առաջին կառավարության նախագահ նշանակվեց Հովհաննես Քաջազնունին:
Պետականացում
Եթե չլիներ Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը, երևի թե, չէին լինի ոչ Հայաստանի Երկրորդ, ոչ էլ Երրորդ Հանրապետությունները:
900 տարի այս տարածքում Հայաստանը չէր ունեցել պետականություն: 900 տարի անց պետականության վերականգնումը հսկայական նշանակություն ունեցավ հայ ժողովրդի համար: Եվ հենց Առաջին Հանրապետությունն է, որ հայկական պետական մտածողության, հայապահպանության և ազգի ամրապնդման սկիզբ դրեց: Գուցե և այլ հնագույն ազգերի պես կվերանար հայությունը, սակայն մայիսի 28-ն, իսկապես, փոխեց մեր բոլորի ճակատագիրը` տալով հնարավորություն մեծանալ սեփական Երկրում, կերտել սեփական Պետություն…
«Олигарх сердца» властей «завоевывает поле» и в других сферах: «Паст»
На полигоне «Алагяз» военной базы Южного военного округа (ЮВО) в Армении началось батальонное тактическое учение (БТУ) 
Токаев: Астана готова вновь предложить Баку и Еревану площадку для мирных переговоров
Кайли Дженнер поделилась главным секретом красоты
Хлоя Кардашьян воспользовалась филлерами, чтобы заполнить «вмятину» на щеке после удаления опухоли
Адриана Лима триумфально возвращается на подиум Victoria's Secret
Почему вельветовые брюки — стильная альтернатива джинсам этой осенью
Омбудсмен РА пожаловалась послу Швеции на широкие масштабы нетерпимости в СМИ Армении
Секретарь СБ РА: Отношения Армения-ЕС никогда не были такими прочными
Захарова подтвердила планы участия Лаврова в заседании формата «3+3» в Стамбуле
Оппозиционер: При таких темпах расследование дела Микаела Арзуманяна может продлиться 13 лет
Британия заморозила диалог с Грузией и отменила переговоры в сфере обороны
Трамп согласился поддержать пакет помощи Украине для объединения республиканцев
Военные Южной Кореи открыли предупредительный огонь в ответ на подрыв дорог
Хакан Фидан: Третье заседание глав МИД в формате «3+3» пройдет в Стамбуле 18 октября
У Еревана 4 новых почетных гражданина
Экономист: Доля ОАЭ в экспорте из Армении приближается к 50%, на российском направлении наблюдается снижение
Нефть продолжает падение, Brent подешевела до $74,6 за баррель
Суперэффективные цилиндрические паруса снизят расходы судов на топливо до 90%
Вопреки «идеалам» «бархатной революции»: Застройка столицы Армении многоэтажками продолжится
МВД: В Армении после каждой амнистии наблюдается рост количества совершенных преступлений
Опубликованы видеокадры торжественной церемонии встречи президентов Армении и Казахстана
МВД: В Армении в 2024 году за употребление наркотиков было уволено 47 полицейских
Погода в Армении: ненастье и резкое похолодание
Каковы будут последствия сбора подписей для референдума по вопросу вступления в ЕС? «Паст»
Клиент всегда в центре нашего внимания. IDBank
«Всеармянский фронт» провел шествию осведомленности
Генпрокурор Армении и посол Нидерландов обсудили сотрудничество по ряду направлений
Ким Кардашьян устроила «пижамную вечеринку» с коллегами по сериалу «All's Fair» Гленн Клоуз и Ниси Нэш
Резкое похудение Кристины Агилеры не очень хорошо отразилось на ее личной жизни
Джастин Бибер изолировал себя от друзей из-за скандала вокруг Шона «Дидди» Комбса
Рианна рассказала, как материнство отразилось на ее манере одеваться
В Казахстане состоятся Дни армянской культуры
Известным деятелям культуры будет присвоено звание почетного гражданина Еревана
Brent подешевела до $78,1 за баррель
Курсы валют в Армении
СК: Солдат Агаси Даллакян получил смертельное огнестрельное ранение в подбородок
Ряду историко-культурных объектов Армении присвоен статус выявленного памятника
Погода в Армении
В школе имени Джона Киракосяна Еревана не утихают страсти: сейчас хотят назначить нового директора
Эксперт: Кражи аккаунтов Whatsapp в Армении продолжаются
Эксперт: Для субкультуры «многоуважаемых» определяется правило игры: «Хлеб и безропотная жизнь рядом с властью»
МИД РА: Мы предлагали и предлагаем Азербайджану начать процесс разблокировки коммуникаций как можно скорее
Министр обороны Армении принял посла Франции
Член Совета старейшин Еревана о ситуации вокруг школы N20: Это может быть связано с предстоящими выборами
Соратник Пашиняна подтвердил: Моя кандидатура выдвинута на пост министра юстиции Армении
СМИ: Главы МИД ЕС согласовали санкции против Ирана за поставки России баллистических ракет
Deepstate: российские военные застрелили девять пленных украинцев
Тайвань обвинил КНР в проникновении в «закрытую акваторию»
Президент Ирана принял вице-премьера Азербайджана
