ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (5 ԱՊՐԻԼԻ). Հրաբխի ժայթքման արդյունքում զոհվել է մոտ 92000 մարդ. «Փաստ»

ОБЩЕСТВО 5 Апрель, 2022 12:32

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ

Ապուրի համաշխարհային օր, Կորեա՝ Ծառ տնկելու օր, Մալազիա, Հոնկոնգ, Մակաո և Չինաստան՝ Հանգուցյալների հիշատակի օր, Բոսնիա և Հերցեգովինա՝ Անկախության օր:

ՀԱՅ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ

1840– ծնվել է գրող, մանկավարժ, հրապարակախոս Ղազարոս Աղայանը:

1869 –ծնվել է դերասան Արշակ Հարությունյանը:

1913 – ծնվել է նշանավոր դերասան Ազատ Շերենցը:

1920- Ղարաբաղում ընթացել են հայ-ադրբեջանական մարտեր, որոնց ընթացքում ադրբեջանական բանակը գրավել է մի շարք հայկական գյուղեր, այդ թվում՝ Թալիշը:

1924 –ծնվել է բանաստեղծ, առակագիր, մանկավարժ Վարազդատ Բագրևանդցին (Հակոբյան):

1953- Երևանում բացվել է Հոհաննես Թումանյանի տուն-թանգարանը:

1986 –վախճանվել է նկարիչ Արմեն Չիլինգարյանը:

1993 – վախճանվել է բժիշկ, վնասվածքաբան-օրթոպեդ Սեպուհ Թումյանը։ – Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ հայկական զինված խմբավորումները դաժան մարտերից հետո հասել են Օմարի լեռնանցք։ Ադրբեջանական բանակը, մեծ կորուստներ տալով, անցել է Մռավի լեռնաշղթան և թողել Քարվաճառի շրջանը։

2006-կոնգրեսական Ադամ Շիֆի նախաձեռնությամբ ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի գրադարանում կայացել է Էնդի Գոլդբերգի «Հայոց ցեղասպանություն» վավերագրական կինոնկարի առաջին հանրային դիտումը:

2016-Ապրիլ յան պատերազմի ժամանակ գիշերը առաջնային գծի հարավային ուղղությամբ Ադրբեջանի զինված ուժերը կիրառել են «Սմերչ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ, իսկ հետո՝ ժամը 12:00-ի դրությամբ հաստատվել է հրադադար, դադարեցվել են ռազմական գործողությունները:

2018- Երևանի կենտրոնում՝ մետրոյի «Երիտասարդական» կայարանի դիմաց, մի քանի քաղաքացիներ, գետնին նստած, պաշտոնից հեռացող Սերժ Սարգսյանի թոշակի համար գումար են հավաքել։

ԱՇԽԱՐՀ

մ. թ. ա. 56 – Հուլիոս Կեսարը, Մարկոս Կրասոսը և Գնեոս Պոմպեոսը կազմել են առաջին Հռոմեական եռապետությունը: 1081 - Ալեքսիոս Ա Կոմնենոսը թագադրվել է որպես Բյուզանդիայի կայսր:

1242 - Չուդսկի լճի վրա տեղի է ունեցել ճակատամարտ Ալեքսանդր Նևսկու ղեկավարած նովգորոդցի-վլադիմիրցիների բանակի և Լիվոնյան օրդենի ասպետների միջև: Դա ստացել է Սառցամարտ անունը:

1340 - Ջիբրալթարի նեղուցում արաբական նավատորմը ջախջախել է իսպանական էսկադրան:

1398 - Գոտլանդ կղզուց գերմանացիները դուրս են մղել պարիտներին՝ վիտալիական եղբայրներին:

1588 –ծնվել է անգլիացի փիլիսոփա Թոմաս Հոբսը:

1652 -Բարեհուսո հրվանդան է հասել Յանա Վան Ռիբեկի ղեկավարած արշավախումբը:

1722 -ադմիրալ Յակոբ Ռոգտևենի արշավախումբը Խաղաղ օվկիանոսում հայտնաբերել է Զատիկի կղզին:

1732 –ծնվել է ֆրանսիացի նկարիչ Ժան Օնորե Ֆրագոնարը:

1792 - Ջորջ Վաշինգտոնը ԱՄՆ-ի պատմության մեջ առաջին անգամ կիրառել է վետոյի իր իրավունքը:

1793 -Փարիզում Ժան Պոլ-Մարատը ընտրվել է Յակոբինյան ակումբի նախագահ:

1794 -Փարիզում Ռոբեսպիերի հրամանով մահապատժի են ենթարկվել յակոբինցիների առաջնորդներ Ժորժ Դանտոնը, Քամիլ Դեմուլենը և այլոք:

1815 -Ինդոնեզիայի Սումբավա կղզում ժայթքել է Տամբորա հրաբուխը, որի արդյունքում զոհվել է մոտ 92000 մարդ:

1818-Չիլիի Սանտյագո քաղաքի մոտ Խոսե Մարտի հարավամերիկյան բանակը ջախջախել է իսպանական բանակը: -Փարիզում բարոն Կարլ դե Դրեզը ցուցադրել է իր ստեղծած առաջին երկանիվանի փոխադրամիջոցը, որը հանդիսանում է հեծանիվի նախատիպը:

1895 -Օսկար Ուայլդը դատարանում չի կարողացել ապացուցել զրպարտանքի փաստը և պարտվել է մարքիզուհի Կուինբերին, որը նրան մեղադրել էր հոմոսեքսուալիզմի մեջ:

1908 – ծնվել է ամերիկացի նշանավոր դերասանուհի Բեթ Դեյվիսը:

1908- ծնվել է ավստրիացի կոմպոզիտոր Հերբերտ ֆոն Կարայանը:

1913 -Նիլս Բորն ավարտել է իր՝ «Ատոմների և մոլեկուլների կառուցվածքի մասին» գիտական հոդվածը, որը սկիզբ է դրել քվանտային տեսությանը:

1918 -Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ տեղի է ունեցել ճապոնական բանակի ափհանում Վլադիվոստոկում:

1942-Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Ադոլֆ Հիտլերը ստորագրել է օրենք, ըստ որի, գերմանական հարձակման գլխավոր նպատակ է դարձել Կովկասի նավթը:

1946- տասնմեկ ամսվա օկուպացիայից հետո խորհրդային զորքը հեռացել է դանիական Բորնհոլմ կղզուց:

1951 -ԱՄՆ-ի Գերագույն դատարանը մահվան դատավճիռ է կայացրել Ջուլիուս և Էտել Ռոզենբերգների նկատմամբ՝ ԽՍՀՄ-ի համար ատոմային ռումբի հարցով լրտեսության մեղադրանքով:

1955 -Ուինստոն Չերչիլը դադարել է լինել Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ:

1964 – վախճանվել է ամերիկացի ռազմական գործիչ, բանակի գեներալ Դուգլաս Մակարթուրը:

1977 -ԽՍՀՄ-ի Վոլժսկու ավտոգործարանի հոսքագծից իջել է առաջին ВАЗ-2121-ը՝ «Նիվա»-ն:

1992 - Բոսնիա և Հերցեգովինան հայտարարել է Հարավսլավիայի կազմից դուրս գալու մասին, սկսվել է Սարաևոյի շրջափակումը:

1998 - շահագործման է հանձնվել աշխարհի ամենաերկար կախովի կամուրջը` Ակասի Կայկիոն (երկարությունը 3911 մ):

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում