Կարելի էր շատ բան ներել, կարելի էր, բայց ներել պետք չէ, տղերքը մեզ չեն ների...«Փաստ»
АНАЛИТИКА
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Մենք վաղուց արդեն դադարել ենք զարմանալ, դադարել ենք, որովհետև ամեն ինչ տեսանք: Երկրի կամ էլ տարբեր գերատեսչությունների ղեկավար պաշտոններ զբաղեցնող մարդիկ ինչ հայտարարություն ու միտք ասես չեն ասել վերջին չորս տարվա ընթացքում: Շուտով կլրանա չորս տարին, երբ իսկական աղետալի շրջապտույտի մեջ ենք, երբ քաղաքացին, որ, այո, փոփոխություն էր ուզում տեսնել երկրում, հավատաց և ինքն իր ձեռքով իշխանության բերեց նրանց, ովքեր հետագայում այդ նույն իշխանությունն իրենց քիմքին վայել ու ի չարս երկրի և ժողովրդի օգտագործեցին:
Չենք զարմանում, որովհետև ինչ-որ մի շրջան միամտաբար հավատում էինք, որ, դե, երկրի վիճակը վատ է, աշխատանք կա անելու, մարդիկ նոր են եկել իշխանության, կգա ժամանակը, և ամեն ինչ իր տեղը կընկնի, լավ կապրենք: Իսկ հիմա քննարկում ենք հարցը՝ կապրե՞նք արդյոք Հայաստանի անկախ Հանրապետությունում, չենք դառնա՞ Թուրքիայի վիլայեթ կամ էլ ռուսական «գուբերնիա»: Բայց դեռ այն ժամանակ՝ 2018 թվականին, երբ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տվեց և Հայաստանում մի իսկական ցնծություն էր (քանի որ գլխներիս գալիքը չգիտեինք), հրապարակներում ու փողոցներում մարդկանց շարքերի մեջ շատերը վանկարկում էին՝ պրծանք, ներկաներից մեկն ասաց՝ ամեն ինչ դեռ նոր է սկսվում: Այն ժամանակ շատերիս համար դրանք ուղղակի խոսքեր էին, գուցե կարծեցինք, թե նկատի ունի, որ հետհեղափոխական երկրին շատ դժվարություններ են սպասվում, բայց հիմա տարիների հեռվից հասկանում ես, որ անհանգստությունն Արցախի համար էր, անհանգստություն, որն իրականություն դարձավ նաև Հայաստանի մասով: Զրուցակիցներիցս մեկը, ով մասնակցել է, ինչպես ինքն է ասում, իշխանափոխությանը միտված ցույցերին և հիմա էլ դա չի հերքում, հիմա արդեն ինքն իրեն, գուցե նաև ուրիշներին խոստովանում է՝ դեռ այդ օրերին ասում էին, որ գալիս են Արցախը հանձնելու, ու մենք չէինք էլ կարող պատկերացնել, որ դա կարող է մի օր իրականություն դառնալ: Շատերիս համար Արցախն արժանապատվության ու պատվին հավասարազոր արժեք է, դրա կորուստը ու թշնամու հոխորտանքը՝ մեզ համար պատվազրկում: Գուցե նաև այդ պատճառով Նիկոլ Փաշինյանին ու նրա իշխանությանը կարելի էր շատ բան ներել, գրեթե ամեն ինչ՝ բացի պատվազրկումից:
Շատերս նաև ասում ենք՝ իսկ ինչու մինչ այժմ որոշ մարդկանց շրջանում առկա թմբիրը չի անցնում, չէ՞ որ այդ նույն հայն էր, որ 1988 թվականին ոտքի ելավ՝ հանուն Արցախի, հանուն հայության, ինչո՞ւ հիմա հանկարծ այս պատերազմից հետո, որը մեր ապագան տարավ, մարդիկ շարունակում են ապրել՝ կարծես ոչինչ էլ չի եղել: Շարունակում են ընտրել իշխանության թիմակիցներին տարբեր համայնքներում, ընտրում են, քանի որ իրենց խոստանում են՝ «ապագա կա»... Իսկ ապագան այն տղաներն էին, որոնք գնացին դեպի հավերժություն՝ մեզ թողնելով ամոթի, ոչ խաղաղության դարաշրջանում: Ամոթի, որտեղ երկիրը ղեկավարողն օրենսդիր մարմնի գլխավոր ամբիոնից հայտարարում է. «Այսօր ասում են՝ կարո՞ղ էինք կանխել պատերազմը։
Կարող էինք կանխել պատերազմը, որի արդյունքում կունենայինք այս նույն վիճակը, իհարկե առանց զոհերի։ Բաներ կան, որոնք հիմա հրապարակային չեմ կարող ասել, որովհետև կվնասեմ ապագա բանակցություններին»։ Շատ հեշտ ու հանգիստ է խոսում զոհերի մասին՝ մոռանալով, որ նրանցից յուրաքանչյուրը մի տան ճրագ էր, ապագայի մեր հույսը, գիտնականը, գյուղատնտեսը, զինվորականը, բժիշկը, հայրը... ու քանի տղա այդպես էլ հայր չդարձավ: Հանուն հայրենիքի տղերքը զոհաբերեցին ամենաթանկը՝ կյանքը, մայրերը փոխարենն իրենց որդիների հետմահու մեդալները ստացան, փակ դագաղներ՝ հնարավորություն չունենալով անգամ վերջին անգամ տեսնել նրանց դեմքը, շատերը բացառապես մասունքներ հուղարկավորեցին, շատերն անգամ չգիտեն՝ ո՞ղջ են իրենց որդիները, թե՞ նահատակված, գերեվարվա՞ծ են, թե՞ ոչ, ծնողները հարցեր ունեն, որոնց պատասխանը չեն գտնում:
Տղաներից մեկի քույրը մի անգամ ինձ հետ զրույցում ասաց՝ եղբայրս զոհվել է, բայց մինչև հիմա չգիտենք, թե ինչպես: Նրա կյանքի պատմությունն ընդհատվել է, ամիսներ անց ունենք բազմաթիվ հարցեր ու զրո պատասխան: Մյուսի որդուն գտել էին զոհվելուց ինն ամիս անց, մյուսին մորն էին վերադարձրել հենց նրա ծննդյան օրը: Ու ես ամեն անգամ կարկամում եմ ծնողների խոսքերի առջև, ես, որ ո՛չ մեղավորն եմ, ո՛չ պատասխանատուն, երկու տարուց ավելի է՝ ինչ ապրում եմ մեղավորության զգացումով՝ ինչո՞ւ այսպես եղավ, մեղավորներ կայի՞ն, պատժվեցի՞ն: Այո, այս իշխանություններին կարելի էր շատ բան ներել, կարելի էր, բայց ներել պետք չէ: Տղերքը մեզ չեն ների...
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
«Символ невосполнимой утраты и единства нашего народа». Абрам Овеян о Спитакском землетрясении
Вся страна стала заложницей страхов и тревог Пашиняна: «Паст»
Опасный меморандум: от чего на самом деле страдает Армения? «Паст»
В Ереване прошёл образовательный марафон «ЕАЭС: интеграция и возможности»
Следующей власти придется начинать все с нуля: «Паст»
Крайне опасные месседжи с Запада: «Паст»
Грузия будет требовать медицинскую страховку для въезда в страну с 1 января
Дело об избиении несовершеннолетнего в селе Зоракан передано в суд
Над базой атомных подлодок во Франции зафиксировали неопознанные дроны
В Академии наук Армении прошла выставка и презентация ведущих российских вузов
Президент Индии угостила Путина вегетарианским ужином
Бессрочные облигации Юнибанка выкуплены почти за сутки
Президиум Форума армянских союзов Европы организовал создание инициативной группы по защите Армянской Апостольской Церкви и христианства в Армении
Мы тут не причем: «Гражданский договор» прокомментировал уголовное преследование Аршака Хачатряна
Предстоятель епархии: Воскресную литургию в церкви «Сурб Йот Верк» в Гюмри совершат не служители епархии
В Москве прошел интеллектуальный конкурс для студентов Института востоковедения
Азербайджанцы повредили монастырь «Сурб Аменапркич» XVII века в Арцахе
Трамп выразил надежду, что сможет положить конец украинскому конфликту
Добыча полезных ископаемых — занятие не для глупых. «Паст».
Team Holding объявляет о начале размещения облигаций. Андеррайтером выступает Freedom Broker Armenia
Почему бывший министр обороны «заговорил сейчас»? «Паст».
«Почему стрелы были направлены именно в адрес “того, кто разнимает драку”. «Паст»
«Это издевательство над государственностью». «Паст»
Юнибанк первым в Армении выпустил бессрочные облигации
Спорное положение закона – политическая дубинка. «Паст»
Пашинян против Церкви: вместо борьбы с кризисом — борьба с Католикосом: «Паст»
Пашинян: Вопрос Нагорного Карабаха был решен в 1996 г, просто никто нам об этом не говорил
Bloomberg: ЕС поставляет в Нигерию запрещенные пестициды, вызывающие рак
Пашинян: В документах по Карабаху есть детали, которые способны вызывать международные проблемы
США приостановили прием иммиграционных заявлений из 19 стран после стрельбы у Белого дома
Рютте: Австралия и Новая Зеландия подключились к закупкам оружия для Украины
Проект «Россия с вами»: специальная партия гуманитарной помощи для переселенцев из Нагорного Карабаха доставлена в Эчмиадзин
Team Holding объявляет о начале размещения облигаций. Андеррайтером выступает Freedom Broker Armenia
Минфин Армении: Расходы на нужды ряда министерств было решено увеличить
Татоян: Пять уроков, которые следует извлечь из публикации документов, связанных с Арцахским конфликтом
Безопасная авантюра без «парашюта». «Паст»
Оформите зарплатную карту в Юнибанке — получите шанс выиграть 1 000 000 драмов
Euromoney признал Америабанк лучшим банком Армении в сфере недвижимости второй год подряд
Отныне не «спонтанно», а организованно. «Паст».
Откуда они взяли «голубиную» технологию? «Паст».
Министр обороны РА принял участие в открытии выставки «EDEX 2025» в Египте
Аджапахян и Галстанян выступили с заявлением: Предлагаем прекратить полномочия непокорных предстоятелей
Рейтинговое агентство S&P Global Ratings присвоило ЗАО «АйДи Банк» долгосрочный рейтинг «BB-» и краткосрочный рейтинг «B» со «стабильным» прогнозом
Цена серебра обновила рекорд - $57,86 за унцию
В Ереване обрушилась часть здания бывшего фортепианного завода: есть пострадавший
Заседание Антикоррупционного суда по делу о признанной антиконституционной статье продолжится 17 декабря
Эдмон Марукян обратился к Католикосу всех армян: Прошу лишить сана Навасарда Кчояна
«Альтернативные проекты»: Очень часто сложные вопросы имеют простые решения
Автодороги на территории Армении в основном открыты для проезда транспорта
WSJ: на переговорах во Флориде обсуждается «обмен территориями» и выборы в Украине 
