Պատասխանատու գործընկեր չեն համարում Նիկոլ Փաշինյանին. ԱՄՆ-ի նպատակը ոչ թե Հայաստանի բարօրությունն ու անվտանգությունն է, այլ Ռուսաստանի շահերի տեղահանումը տարածաշրջանից․ «Փաստ»
МЕЖДУНАРОДНОЕ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
bloknot.ru-ն «Հրաժեշտ Հայաստանին. Պաշտոնական Երևանը բացահայտ գնում է դեպի ԱՄՆ-ի հետ դաշինքի» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ սոցիոլոգիական հարցումների համաձայն, հայաստանցիների ավելի քան 50 %-ը երկրի ապագան տեսնում է Ռուսաստանի հետ դաշինքի մեջ։ Սակայն վերջին տարիներին այդ թվերը զգալիորեն նվազել են, իսկ կենցաղային ռուսաֆոբիայի դեպքերը, ընդհակառակը, աճել են։ Բացի այդ, ԱՄՆ-ի Սենատի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Նենսի Փելոսիի՝ Երևան կատարած այցից հետո Հայաստանը հրաժարվեց մասնակցել ՀԱՊԿ զորավարժություններին, մեղադրեց Մոսկվային սպառազինության պայմանագրերը խախտելու մեջ և երկիր հրավիրեց ՄԱԿ-ի կամ ԵԱՀԿ-ի զինված խաղաղապահների։
Փաստորեն, պաշտոնական Երևանը բացահայտորեն գնում է դեպի ԱՄՆ-ի հետ դաշինքի. նա Ռուսաստանին փոխարինող է գտել: Հայաստանի սոցիալական ցանցերն ու լրատվամիջոցները լցված են Ռուսաստանի հասցեին հնչող մեղադրանքներով, որ նա «հանձնել է Արցախը» և իր դաշնակցին։ Կան նաև բավականին պաշտոնական հայտարարություններ։ Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը խոսել է «լիովին փլուզված» հույսի մասին, թե ՀԱՊԿ մեխանիզմները կակտիվանան։ Իսկ Հայաստանի խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանը հայտարարել է, որ երկրի բնակչության համար դժվար է հասկանալի փաստարկներ բերել այն բանի օգտին, որ ՀԱՊԿ-ով նախատեսված միջոցառումները չեն իրականացվում։ Նիկոլ Փաշինյանն էլ արդեն հրապարակայնորեն Ռուսաստանին մեղադրել է զենքի մատակարարման պարտավորությունները չկատարելու մեջ: Բացի դա, ըստ հնդկական լրատվամիջոցների, Հայաստանը Հնդկաստանի հետ կնքել է շուրջ 270 մլն դոլարի զենք գնելու պայմանագիր։
«Ռուսական միություն» շարժման համահիմնադիր, քաղաքագետ Ալեքսեյ Կոչետկովի կարծիքով, Հայաստանի և Ադրբեջանի հակամարտության նկատմամբ ՀԱՊԿ-ի անհասկանալի պահվածքի պատճառը Հայաստանի իշխանությունների քաղաքականությունն է։ Փորձագետը կարծում է, որ ՀԱՊԿ ղեկավարությունը հրաժարվել է ուղղակի ռազմական օգնություն տրամադրել Հայաստանին, քանի որ այլևս պատասխանատու գործընկեր չի համարում Արևմուտքի հետ սերտ կապեր ունեցող Նիկոլ Փաշինյանին։ «Կազմակերպությունում անհրաժեշտ չեն համարում բաց հակամարտություն սկսել Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ Ուկրաինայում ռազմական հատուկ գործողության ֆոնին: Ռուսաստանին և նրա դաշնակիցներին այժմ ամենաքիչն է պետք Կովկասում երկրորդ ճակատի բացումը»,- նշել է Կոչետկովը։ Փորձագետի կարծիքով, Փաշինյանի արտաքին քաղաքականությունը վերջին մի քանի ամիսներին Հայաստանի համար պարզապես «ինքնասպանություն» է։
Ռուսաստանի Դաշնության և Արևմուտքի բավականին կոշտ դիմակայության համատեքստում պաշտոնական Երևանը մինչև վերջին պահը փորձել է նստել երկու աթոռի վրա, ընդգծել է ռուս քաղաքագետը։ Փաշինյանը նախկինում ևս բազմիցս ցանկություն է հայտնել ֆրանսիացի խաղաղապահների բերել։ Քաղաքական գործիչը նույնիսկ մի անգամ պատահաբար Պուտինին անվանել է «Ֆրանսիայի նախագահ»։ Եվ շատ հայ քաղաքական գործիչներ շեշտում են, որ ԱՄՆ-ն է գլխավոր դերը խաղացել Երևանի և Բաքվի միջև վերջին ճգնաժամի կարգավորման գործում։ Արևելագետ Լարիսա Ալեքսանյանը նշում է, որ ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահի վերջին այցը Հայաստան նպատակ ունի «Ռուսաստանին դուրս մղել տարածաշրջանից»: «Սա Արևմուտքի հերթական փորձն է սեպ խրել Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում։ Փելոսիի այցը հանգեցրեց ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու կոչերի ավելացմանը»,- ասել է քաղաքագետը։
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահի՝ Հայաստան կատարած այցի ընթացքում տարբեր շնորհակալական ակցիաներ են անցկացվել։ Զուգահեռաբար հանրահավաքներին սկսել են պահանջել դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից։ Դրանք բազմիցս են անցկացվել, և հասարակական-քաղաքական շրջանակների որոշ ներկայացուցիչներ ասում են, որ պատրաստ են մշտական «մայդան» կազմակերպել Ռուսաստանի հետ դաշնակցային հարաբերությունները խզելու համար: «Ժողովրդի ձայնը» փորձագիտական խմբի անդամ Արման Ղուկասյանը կարծում է, որ հակառուսական տրամադրությունների ալիքը սպառնալիք է Հայաստանի պետականության համար։ Փորձագետի կարծիքով, մեղադրանքների հիմնական իմաստն այն է, որ Ռուսաստանն իբր որևէ կերպ չի արձագանքել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության սրմանը: Ղուկասյանի կարծիքով, Արևմուտքի ներկայիս ակտիվության պատճառն ակնհայտ է, դա Ռուսաստանի հատուկ ռազմական գործողությունն է Ուկրաինայում։ Հաշվի առնելով այն, որ Հայաստանը Ռուսաստանի դաշնակիցն է Հարավային Կովկասում, իսկ տարածաշրջանն ինքնին մնում է բավականին բարդ, ԱՄՆ-ի հետաքրքրությունը Հայաստանի նկատմամբ զգալիորեն աճել է:
«ԱՄՆ-ի նպատակը ոչ թե Հայաստանի բարօրությունն ու անվտանգությունն է, այլ Ռուսաստանի շահերի տեղահանումը տարածաշրջանից»,- վստահ է Ղուկասյանը։ Հետաքրքիր է, որ ԱՄՆ-ի գործողություններից տուժելու է ոչ միայն Ռուսաստանը, այլ նաև Թուրքիան։ Վաշինգտոնի հայամետ հռետորաբանությունն ուղղակիորեն վկայում է Ադրբեջանի թիկունքին կանգնած անկախ Անկարային դիմակայելու պատրաստակամության մասին, նա ցանկանում է պատժել Թուրքիային ուկրաինական ճգնաժամի նկատմամբ իր անկախ դիրքորոշման և Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներ չկիրառելու համար։
Սա այն գործոններից մեկն է, որն էլ ստիպել է Փելոսիին թռչել Հայաստան և խոսել ժողովրդավարությանն աջակցելու մասին, չնայած 2020 թվականին, երբ Ադրբեջանը հարձակողական գործողություն սկսեց Ղարաբաղում, ԱՄՆ-ը դրան չարձագանքեց։ Այսօր, երբ Ադրբեջանի առանցքային ռազմական դաշնակցի՝ Թուրքիայի քաղաքականությունն սկսել է իր կամակորությամբ նյարդայնացնել Վաշինգտոնին, ու նա որոշել է խաղարկել «հայկական խաղաքարտը»։ Եվ դա՝ զուտ Անկարայի դեմ պատժամիջոցներ կիրառելու պատճառ գտնելու համար, որը նպատակ ունի ճնշում գործադրել Էրդողանի վրա և ստիպել հրաժարվել Ռուսաստանի հետ համագործակցությունից։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում