Երբ սպասել չեք ցանկանում. թերմոպոտ՝ և՛ թեյնիկ, և՛ թերմոս․ «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Այսօր գրեթե յուրաքանչյուր տանն առկա է էլեկտրական թեյնիկ, որով կարելի է արագ և հեշտությամբ ջուր եռացնել: Բայց կան իրավիճակներ, երբ հենց այդ պահին է պետք տաք ջուր, և նույնիսկ մի քանի րոպե սպասելու ժամանակ չկա: Այդ պարագայում կարող է օգնել էլեկտրական թերմոսը՝ թերմոպոտը: Դա այնպիսի սարք է, որը համատեղում է էլեկտրական թեյնիկի և թերմոսի գործառույթները: Այն ջուրը տաքացնում է պահանջվող ջերմաստիճանի և երկար ժամանակ պահպանում այն: Որոշ մոդելներում անգամ հնարավոր է ջրի ֆիլտրում, ինչը պատրաստի ըմպելիքն ավելի համեղ և առողջ է դարձնում: Իսկ ինչպե՞ս է սկսվել այդ կենցաղային սարքի պատմությունը։
Թերմոպոտի պատմությունն սկսվել է Չինաստանում թեյի անոթների հայտնվելով: Դրանք օգտագործվում էին թեյի արարողության ժամանակ: Դրանց արտադրության համար օգտագործվել են տարբեր նյութեր: Ամենատարածվածը եղել է չինական ճենապակին, որի գաղտնիքը խնամքով պահպանվում էր: Ճենապակյա թեյնիկները հետագայում փոխարինվել են արծաթով, չուգունով, ալ յումինով, պողպատով և նույնիսկ ապակիով: Առաջին էլեկտրական թեյնիկը հայտնվել է բրիտանացի պաշտոնաթող գնդապետ Ռուքես Կրոմպտոնի շնորհիվ: Կաթսայի հիմքի մեջ նա ներկառուցել է ջեռուցման տարր, որն ինքն է հորինել: Սարքը հանրությանն է ներկայացվել 1893 թվականին համաշխարհային տոնավաճառում: Այն ջուրը շատ դանդաղ էր տաքացնում, և շատ էներգիա էր պահանջվում դրա համար, սակայն, չնայած դրան, էլեկտրական թեյնիկը բավականին սիրված է դարձել հարուստների շրջանում:
Դրանից երեսուն տարի անց անգլիացի Արթուր Լարժը որոշել է վերացնել «Կրոմպտոն» թեյնիկների հիմնական թերությունները: Նա հորինել է մի ջեռուցման տարր, որը ներկառուցված է եղել հենց թեյնիկի մեջ: Այդ ժամանակից ի վեր նման սարքերի ժողովրդականությունը միայն աճել է: Ավտոմատ էլեկտրական թեյնիկը, ինչպիսին ծանոթ է մեզ, հայտնվել է 1956 թվականին: Ռասել Հոբսն է դարձել դրա գյուտարարը: Այդ ժամանակից ի վեր սարքերի դիզայնը և շահագործման սկզբունքը գործնականում չեն փոխվել: Այսօր շուկայում կարելի է գտնել տարբեր արտադրողների կողմից ներկայացվող հսկայական քանակությամբ էլեկտրական թեյնիկներ: Դրանք տարբերվում են դիզայնով և լրացուցիչ գործառույթների շարքով. դրանք կարող են լինել լարով կամ առանց դրա, ունենում են տարբեր ծավալներ, ջեռուցման տարբեր տարրեր, էկրաններ, լուսարձակման և ջերմաստիճանի ցուցիչներ և այլն:
Ընդհանուր առմամբ, առկա է յուրաքանչյուրի ճաշակին և բյուջեին հարմար ընտրություն: Բայց նման սարքերի հիմնական թերությունը մնում է նույնը: Նրանք չեն կարող մի քանի ժամ տաք ջուր պահել: Եվ եթե ձեզ անընդհատ անհրաժեշտ է որոշակի ջերմաստիճանի ջուր, ապա այն պետք է լցնել թերմոսի մեջ: Այնուամենայնիվ, թերմոսը սովորաբար փոքր ծավալ ունի, և դրա մեջ անհնար է մշտապես անհրաժեշտ ջերմաստիճանի հեղուկ պահել: Թերմոպոտն է օգնում լուծել այդ բոլոր խնդիրները: Այդ սարքերը անվանում են նաև այլ կերպ՝ էլեկտրական թերմոս, թերմոս - թեյնիկ, պոտտեր և այլն: Այն հորինվել է Ճապոնիայում 1992 թվականին, երբ մեկ սարքի մեջ միացվել են ոչ միայն թեյնիկն ու թերմոսը, այլ նաև ավելացվել են լրացուցիչ օգտակար գործառույթներ՝ ջերմաստիճանը ընտրելու ունակություն, ջրի լրացուցիչ ֆիլտրում, ջերմաստիճանի ցուցիչներ:
Թերմոպոտը բաղկացած է ջրի տարողությունից, որը սովորաբար ավելի մեծ է, քան թեյնիկը, ջեռուցման և կառավարման տարրերից: Այդ սարքի մեջ մեկ անգամ եռացրած ջուր ունենալով՝ մնացած ժամանակ այն պահպանում է սահմանված ջերմաստիճանը՝ պարբերաբար տաքացնելով այն: Որպեսզի ջուրն արագ չսառչի, սարքի կառուցման մեջ օգտագործվում է թերմոսի շահագործման սկզբունքը՝ կրկնակի պատերը: Բայց, ի տարբերություն թերմոսի, պատերի արանքում ուղղակի օդ է, ոչ թե վակուում:
Նույնիսկ հոսանքի անջատման դեպքում թերմոպոտի մեջ ջուրը երկար ժամանակ տաք է լինում: Որպեսզի ջուրը հեշտությամբ լցվի, սարքում տեղադրված է հատուկ պոմպ: Թերմոպոտը հարմար է օգտագործել մանկական կաթի խառնուրդների և ապուրների պատրաստման համար։ Այն հարմար է նաև չինական թեյ պատրաստելու համար, որը պահանջում է որոշակի ջերմաստիճան, հարմար է նաև տարատեսակ ուտեստներ պատրաստելու համար, որոնք պետք է ջրով նոսրացվեն:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում