Մակարոն, որի բաղադրատոմսերը Իտալիայում իսկական «գիտություն» են դարձել. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ![Մակարոն, որի բաղադրատոմսերը Իտալիայում իսկական «գիտություն» են դարձել. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/17-06-23/af4f24101a7b6a57519a2b08cdb6da47.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Սպագետտին մակարոնեղենի տեսակ է՝ կլոր կտրվածքով, մինչև մոտ 2 մմ տրամագծով և, որպես կանոն, ավելի քան 13 սմ երկարությամբ: Ավելի նուրբ սպագետտին անվանում են «սպագետտինի», ավելի հաստերը՝ «սպագետտոնի»: Սպագետտիի հայրենիքը Իտալիան է, և այն լայնորեն օգտագործվում է իտալական խոհանոցում, հաճախ մատուցվում է տոմատի սոուսով: Սպագետտին բազաթիվ իտալական ուտեստների հիմք է հանդիսանում, օրինակ՝ նեապոլիտանական սպագետտի՝ տոմատի սոուսով, ալիո և օլիո սպագետտի (սպագետտի սխտորով և կարագով՝ տաք ձիթապտղի յուղով և թույլ տապակած սխտորով)...
Սպագետտին «ծնվել» է Սիցիլիայում: Ջենովայի մոտակայքում գտնվող Պոնտեդասսիո քաղաքում նույնիսկ բացվել է Սպագետտիի թանգարան, որտեղ հավաքված են սպագետտիի համեմունքների և սոուսների հարյուրավոր բաղադրատոմսեր: Այնտեղ է պահպանվում նաև 1279 թվականի փետրվարի 4-ով թվագրված նոտարական մի ակտ (Ջենովայի արխիվներից), որը հաստատում է «մակարոնիս» կոչվող խմորից պատրաստված խոհարարական արտադրանքի առկայությունը: «Մակարոնեղենի տոնի» ավանդական կենտրոնը Նեապոլից ոչ հեռու գտնվող Գրանյանո քաղաքն է: Սրա պատճառը, թերևս, այն է, որ այնտեղ հայտնաբերված և 1502 թվականով թվագրված փաստաթղթում նկարագրվում է «մակարոնի» պատրաստման գործընթացը, որը հետագայում դարձել է աշխարհի ամենահայտնի ուտեստներից մեկը և Իտալիայի խորհրդանիշը:
Հիմա էլ Գրանյանո քաղաքի տարածքում կենտրոնացած է մակարոնեղենի իտալական բոլոր գործարանների տասներորդ մասը, որոնք երեք միլիոն տոննա մակարոնեղեն են մատակարարում Եվրոպայի, Ասիայի, Ամերիկայի և Ավստրալիայի շուկաներ: Սպագետտիի թանգարանում ցուցադրված է այդ մակարոնեղենի 176 տեսակ: Իտալական «սպագետտի» բառը վերաբերում է ոչ բոլոր լապշաներին, այն խստորեն սահմանված իտալական լապշայի «խումբ» է: Սկզբնապես սպագետտիի երկարությունը եղել է 50 սմ, բայց ժամանակի ընթացքում այն պահպանելու համար պահեստային տարածք խնայելու նպատակով երկարությունը դարձվել է 25 սմ: Չնայած հիմա վաճառքում կարելի է գտնել անգամ հին երկարության սպագետտի, որը խանդավառ արտադրողները համարում են հատուկ ձևաչափ: Սպագետտին, որպես կանոն, մատուցվում է ինչ-որ սոուսով, ներկայում կա նման սոուսների ավելի քան 10 հազար տարատեսակ: Գրեթե ցանկացած բան, որ ուտելի է, կարող է օգտագործվել որպես սպագետտիի «հավելում»:
Մակարոնեղենի համար համեմունքներ պատրաստելը Իտալիայի ամենահարգված «գիտություններից» մեկն է: Հասարակության մեջ բարձր են գնահատվում այն վարպետները, որոնք շատ բան գիտեն սպագետտիի համար օգտագործվող սոուսների մասին: Իտալիայի 20 մարզից յուրաքանչյուրն առաջարկում է իր խառնուրդները: Քանի որ Իտալիայի գրեթե բոլոր շրջանները ել ք ունեն դեպի ծով, մակարոնեղենի համար ծովամթերքը գրեթե միշտ էլ առաջին տեղերում է: «Ոչ ծովային» տարածքներում՝ Վալե դ'Աոստայում, Տրենտինո-Ալտո Ադիժեում, ինչպես նաև Տոսկանայի արևելքում սոուսների հիմքը անտառների և գյուղացիական տնտեսությունների բարիքներն են: Օրինակ՝ Սիենայում խոհարարական այցեքարտը սպագետտի է բավականին մեծ քանակությամբ աղացած մսով: Դա ընդունված է եղել միջնադարից ի վեր, երբ բերդաքաղաքի բնակիչները հետ են մղել թշնամիների գրոհները, իսկ զինվորներին անհրաժեշտ է եղել պարզ, բայց սննդարար կերակուր:
Սիցիլիա և Սարդինիա կղզիներում ծովամթերք է մատուցվում սպագետտիով՝ ձուկ, կաղամար, խեցեմորթներ, ծովախեցգետիններ և այլն: Հռոմի պատմական թաղամաս Տրաստևերում ձեզ կառաջարկեն սպագետտի «պուտտանեսկա» սոուսով՝ պատրաստված ձիթապտղից, անչոուսից և լոլիկից: Գենուան առաջարկում է հայտնի տեղական կանաչ գույնի սոուսը` «pesto alla genovese»-ն, որը պատրաստվում է ռեհանի տերևներից, սխտորից, միջերկրածովյան սոճու ընկույզներից և ոչխարի պանրից: Լացիոյի շրջանում և, իհարկե, Հռոմում ավանդական սոուսը կարբոնարան է (Spaghetti alla carbonara), որը պատրաստվում է ձվից, գուանչիալեի տապակած կտորներից, աղացած պղպեղից և Պեկորինո պանիրից:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/9f97819d9513a8962242d1b63abc5192.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/2ab8cbbbbc2270f98060b13a3dd5758c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e8d40a68c4d19cc690c0cf22c4b49839.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e1007cbe3aee4d70d9f0f471008ddee1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/8aca30d2afd70e443b9e8702265acf39.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/93cc74af2e07ff584385bdc1adcf99ac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e4a077c774ff8eaea885432b66e95ced.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ba897eded45ef82f6830971f629d882e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/f2011670d73bec33d9d2615e1d6ebd10.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/11b203a420ce372f3e8eeff473037a16.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/ca7c0e6436b698e67ab96194e5a8e9fb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/e63157dbc86f350cf85f163c374db805.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/865e0fe3db16e56ba70188b331cd004d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/f4d1d927d415e4de38bc5f69ac16b498.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/54f2fa974b2def407040e32705b1822a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/71095ec0392911ee8daf4313842d4020.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/75492d390aded654f88c127e50a813e8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/0d0b52dbd53bf3ad8895bc4f0c7328eb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/16-06-24/9684a67095becc0c2af354efe5c80def.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/16-06-24/f65ae144813a7d4967383a9b2d1695c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-06-24/36c6e57adf5083d37948eeb873fc4c51.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-06-24/d2b58b47c097191e6115d4f2ee9a78da.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-06-24/b02a946aae241da20f8a6e7b94c5873e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/ae134aa859d55b34d0360b30cbe414c5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/506cdfe5b053074555980d76e426fb07.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/b23043c353518e6feca46e55ed32017d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9eb8f9c5186c210f86fb73408b19490f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/a2bf059353ad01a2e6e66288f40e94a7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/bf00b029989cf6489b1c578cfbef050d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/f02d793e5883ff106d4904a6583679e3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/f42078b06e098098b7f46127af6cbe27.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/31a00e2b0c78330de1c5fd0a06d7a077.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/bbe7ba1aaf2f61467470e9be4e66c63c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/e49acf08e263c6a5e5ffee82cd6376a3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/167833f19802eed124452b3e91127aba.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/c992c8bb026b2b61b45186558336cd21.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/af562f64929d42dea0e6d51329a547a1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9150a0474381c9ce424696de01b11519.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/0229a4c3011424fc1b2d9031b98c2520.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/eae056d205f25de4a2fd435d02a1200d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/54d814e3e0d1a425a42fb3ef4a577374.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/38e2c4bebf5553c6890de9386e756eff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/0de7697736605fcd92c2ca3cd4ca0963.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/7128fa338d4ef23e60cdcdd33514b5a3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/12530a2fa719591dcad40d120b948208.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/6462c0d8df0b4a45036807e233ad0297.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/c9ee7cf0814da56b6bb1dc3cffb560fb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/13-06-24/cfddab7e6ccee9677ae6d373c7535b75.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/13-06-24/ee7841e505ece2182589733e9d981cdb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/13-06-24/0f5d6022ab6ec96122fe72e6e6a5941f.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)