Մեծից փոքր կռվել ու մինչև վերջ պահել են Սարուշենը, դիմադրել՝ մինչև գյուղում մնացած մարդիկ տարհանվեն
ОБЩЕСТВОՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Նախքան 2023 թվականի սեպտեմբերյան իրադարձություններն ու Արցախի հայաթափումն Ասկերանի շրջանի Սարուշեն գյուղը գրեթե ամեն օր հայտնվում էր Արցախի ՊԲ և ՆԳՆ պաշտոնական հաղորդագրություններում։ Սարուշենն առաջնագիծ էր դարձել 2020 թվականի պատերազմից հետո, իսկ այստեղ հրադադարի խախտումները պարբերաբար էին, տեղացիների համար՝ սովորական։
Գյուղի, հայրենիքի հանդեպ ունեցած սերը սարուշենցիներն ապացուցել են այնտեղ մնալով, թշնամու «քթի տակ» վարուցանք անելով, ընտանիք կազմելով, նոր ծնունդների կյանք տալով։
Համայնքի ղեկավար Կարեն Գասպարյանը, MediaHub-ին պատմելով Սարուշենի մասին, ափսոսանքով ասաց, որ չնայած գյուղացիների մղած հերոսական ճակատամարտին, Արցախի կորստով ամեն ինչ արժեզրկվեց. «Մինչդեռ, մենք հրազենային միջոցներով կռվում էինք անհավասար մարտում, անօդաչու սարքերի ու հրետանու հարվածների տակ»։
Սեպտեմբերի 19-ին, առավոտյան ժամը 11-ի սահմաններում, Սարուշենում նկատել են հարևան Սարգսաշեն գյուղից առաջ եկող ադրբեջանական զորքին։ Հավաքվել են տղամարդկանցով, առաջին ազատամարտում հաղթանակ կերտած վետերաններից մինչև պատանիներ։ Զինվել են ունեցած միջոցներով ու կանխել թշնամու առաջխաղացումը դեպի իրենց գյուղ։
«Կեսօրին մեզ վրա եկան առաջին հրթիռները։ Գյուղացիներից կազմված կամավորական ջոկատը միացավ աշխարհազոր ուժերին ու պաշտպանության բանակի զորքին։ Մենք դիրքավորվել էինք չպահվող հատվածներում և կռվում էինք։ Ցավոք, ադրբեջանական զորքի առաջխաղացումը կասեցնելիս Սարուշենից 10 հոգի զոհվել են, մեծ թվով գյուղացիներ վիրավորվել»,- ասաց համայնքի ղեկավարը։
Գնալով մարտերն ավելի էին թեժանում, դիրքերից ընդամենը 3 կմ հեռավորության վրա բնակավայրն էր, կանայք, երեխաներ, անօգնական ծերեր։ Այդ մեկ օրվա ընթացքում կյանքը տեղափոխվել էր ստորգետնյա տներ, ամենուր մահ էր ու սարսափ։ Սարուշենի պես ծաղկուն գյուղը նման էր ուրվական-բնակավայրի։
«Տեսնելով, որ շատ ենք զոհեր տալիս ու հնարավոր չէր շարունակել մարտը, տղաներին հորդորել եմ չնահանջել, չլքել դիրքը, դիմադրել՝ մինչև գյուղում մնացած մարդկանց կտարհանենք»,- ասաց մեր զրուցակիցը։
Կարեն Գասպարյանի խոսքով՝ 2020 թվականի պատերազմից հետո Սարուշենից անտառային այլընտրանքային ճանապարհ են կառուցել դեպի Մսմնա գյուղ։ Այդպես բնակիչների մեծ մասը ոտքով, ով հնարավորություն է ունեցել՝ ավտոմեքենայով լքել են Սարուշենը։ Համագյուղացի Շաբո Գրիգորյանն իր բեռնատարով հիմնական ճանապարհով օգնության է դուրս գալիս գյուղացիներին ընդառաջ, բայց Խաչմաչի խաչմերուկում ադրբեջանցիները սպանում են վերջինիս։
«Նույն հատվածում նրանք սպանել են սարուշենցի ևս մեկ խաղաղ բնակչի։ Հակառակ մեր զգուշացումների, գյուղացիներից մեկը վիրավորված բարեկամին իր մեքենայով փորձել է հասցնել Ստեփանակերտ՝ դարձյալ հիմնական ճանապարհով։ Կրակել են մեքենայի վրա, երկուսին էլ սպանել տեղում»,- պատմեց դեպքերի ականատեսը։
Սեպտեմբերի 19-ի գիշերը սարուշենցիները տարհանվել են դեպի Ստեփանակերտ։ Բնակիչներին տեղափոխելու ճանապարհն էլ հեշտ չէր, նախ, այն առումով, որ Կարենը 3 անգամ գնացել ու հետ է եկել, ապա անընդհատ կրակում էին նաև այդ միկրոավտոբուսի ուղղությամբ։ Կարենը՝ որպես առաջնորդ ու համայնքի ղեկավար, հետո միացել է տղաներին։
«Վիրավորներ շատ կային, պիտի ժամանակին տեղափոխեինք»,- ասում է նա ու հավելում, որ մտքով չի էլ անցել, որ մի քանի ժամ հետո ինքն էլ վիրավորում կստանա.
«Վիրավորներին իմ ավտոմեքենա տեղափոխելիս կրակել են ու պայթեցրել։ Արագ եկել ու գյուղից մեկ այլ մեքենայով նրանց հանել եմ։ Մեքենայի վրա կրակել են, մեջքից բեկորային վիրավորում եմ ստացել, բայց շարունակել եմ վարել։ Այդպես մի քանի անգամ եկել ու հետ եմ գնացել, քանի որ տղերքին խոստացել էի՝ «կգամ, ձեզ էլ կտանեմ»։ Այդ ընթացքում վերքս հասցրել եմ վիրակապել»:
Կրակի դադարից 4 օր անց միայն հնարավոր եղավ փրկարարների օգնությամբ դուրս բերել այն գյուղացիների մարմինները, ովքեր զոհվել էին դիրքերում։ Եվս մեկ մեծահասակ խաղաղ բնակիչ մնացել էր իր տան նկուղում, նրան ևս տեղափոխել են Ստեփանակերտ։ Սարուշենում՝ մեծից փոքր կռվել ու մինչև վերջ պահել են գյուղը։ «Այդպես թշնամուն չի հաջողվել գրավել Սարուշենը։ Տարիքն առած տղամարդիկ անգամ հերթապահել են զենքերով, որ «թուրքը չմտնի, գյուղում մեկի մազը չծռի»,- նշեց նա։
«Սեպտեմբերյան իրադարձությունները խլեցին 16 հոգու կյանք, որից 4-ը՝ վառելիքի պահեստում բռնկված հրդեհից»,- հավելեց մեր զրուցակիցը։
В Армении еще на два месяца продлили выплаты семьям без вести пропавших военнослужащих
В Армении проживают 236 000 детей дошкольного возраста - из них 154 000 не посещают дошкольные учреждения
Мадонна назвала новый фильм с Селеной Гомес «Эмилия Перес» «шедевром»
Отношения Кайли Дженнер и Тимоти Шаламе набирают обороты
В Армении доходы от показа национального фильма в кинотеатре будут передаваться в Национальный орган кино
Оппозиционер: В случае передачи руля управления Арменией статуе Анаит будет меньше вреда, чем от Пашиняна
Армянский депутат: Атмосфера безнаказанности служит для Азербайджана карт-бланшем на совершение новых преступлений
ЕС опасается массового притока беженцев из-за операции Израиля в Ливане
Депутат: Следственная комиссия парламента по правам карабахских беженцев будет создана в силу закона
Депутат: Требованием о «возвращении» азербайджанцев в Армению Баку пытается закрыть тему карабахцев
Лукашенко заявил, что Белоруссия и Азербайджан не дружат против третьих стран
Генеральный прокурор Армении приняла белорусского коллегу
В Армении пенсионные фонды смогут напрямую инвестировать в реальный сектор экономики республики
В Армении компанию «ВИ ЭНД ВИ ТРАНС» освободили от таможенной пошлины
Костанян: В мирный договор не включен пункт о возвращении азербайджанцев
В Елисейском дворце состоялась встреча Пашиняна и Макрона
Соратник Пашиняна: Следующий министр юстиции Армении должен быть партийным
Курсы валют в Армении
Бизнес становится мишенью властей
Архиепископ Баграт в эфире Общественной телекомпании пригласил общественность на митинг на Площади Республики
Специальное предложение Америабанка для новых держателей Mastercard. Кешбэк в размере 1% и многочисленные подарки
Ирина Шейк свела с ума своими сексуальными фото топлес
Селена Гомес считает, что говорить о деньгах – это «дурной вкус»
Кайли Дженнер привнесла на подиум шик суперзлодейки, закрыв показ Coperni в парижском Диснейленде
Разъяснение Пашиняна: Почему не публикуются согласованные статьи мирного договора?
Сколько в Армении зарегистрировано налогоплательщиками сделок за 9 месяцев?
Нефть Brent подорожала до $74,86 за баррель
Вице-премьер Армении и министр ЕЭК обсудили вопрос стимулирования торгово-экономических отношений
Президент Украины провел кадровые перестановки в руководстве Службы внешней разведки
«Ужасная» картина, которую нашел в своем подвале старьевщик, оказалась портретом любовницы Пикассо
Погода в Армении
Землетрясение в приграничной зоне Армении и Грузии
Адриана Лима и Наталья Водянова возглавили парада звезд на показе коллекции Bvlgari Calla
Авиакомпания «Qatar Airways» отменила все рейсы в Армению
Оппозиционный депутат: Распространение заявлений Службой нацбезопасности и Полицией преследует две цели
Григор Минасян освобожден с должности министра юстиции Армении
Сирвард Геворкян освобождена от должности заместителя министра юстиции Армении
Израиль объявил генсека ООН персоной нон грата
Курсы валют в Армении
Аргументы генерала и опасения власти: почему искажается Конституция?
АНО "Евразия" передала Кыргызстану еще 50 школьных автобусов
Генеральный директор Ucom выступил с лекцией перед студентами Школы лидерства
Архиепископ Баграт: Мы не имеем права на ошибку – это борьба нервов
«Айакве»: Своим незаконным решением КС становится участником конституционного переворота в Армении
Рютте высказался об ударах по территории РФ: Украина имеет право защищать себя
Похудевшая Кристина Агилера обеспокоила фанатов
Деми Мур обожает своих собак и хочет быть похороненной вместе с ними
Ким Кардашьян намерена потребовать у Бейонсе извинений
Николь Кидман и Наоми Кэмпбелл появились на показе Balenciaga в эффектных аутфитах
Курсы валют в Армении
