Ереван, 23.Ноябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Մեծ շեփոր. ասորակա՞ն, չինակա՞ն, թե՞ եվրոպական գործիք . «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Տրոմբոնը փողային երաժշտական գործիք է: Եվրոպայում այն հայտնի է եղել սկսած 15րդ դարից: Չնայած ավելի հնում էլ մարդիկ ստեղծել են մետաղյա խողովակներով երաժշտական գործիքներ, որոնք ունեցել են կոր և ուղիղ հատվածներ: Հենց դրանք էլ համարվում են տրոմբոնի հեռավոր նախնիները: Օրինակ՝ ասորական եղջյուրը, կամ բրոնզե մեծ և փոքր խողովակներից պատրաստված գործիքները, որոնք օգտագործվել են Հին Չինաստանի դատարաններում և ռազմական արշավների ժամանակ: Հին եվրոպական մշակույթում ևս կան այդ երաժշտական գործիքի նախատիպերը: Հին Հունաստանում դա սալպինքսն է՝ մետաղից պատրաստված ուղիղ խողովակը, Հռոմում ՝ tuba directa-ն, ցածր ձայնով սրբազան շեփորը:

Պոմպեյի պեղումների ժամանակ (ըստ պատմական տեղեկությունների, մ.թ.ա. 79 թվականին այդ հին հունական քաղաքը թաղվել է Վեզուվի հրաբխի մոխրի տակ) հայտնաբերվել են տրոմբոնի նմանությամբ մի քանի բրոնզե գործիքներ, ամենայն հավանականությամբ, դրանք «մեծ» փողաբերանով, երբեմն ոսկյա և թանկարժեք քարերով զարդարված շեփորներ են եղել: Իտալերենից թարգմանաբար «տրոմբոն» նշանակում է «մեծ շեփոր»: Կուլինյան շեփորը (sakbut) տրոմբոնի անմիջական նախնին է: Այդ գործիքում խողովակը հետ ու առաջ տեղափոխելով՝ նվագողը կարող էր փոխել գործիքի մեջ առկա օդի ծավալը, ինչը հնարավորություն էր տալիս հանել ձայներ, որոնք կոչվում են քրոմատիկ ձայնաշարքեր:

Տեմբրով հնչյունը նման էր մարդկային ձայնի տեմբրին, ուստի այդ երաժշտական գործիքները լայնորեն օգտագործվել են եկեղեցական երգչախմբերում ձայնը ուժեղացնելու և ցածր ձայները կրկնօրինակելու համար: Սակբուտը (ըստ էության, տրոմբոնը) մի քիչ ավելի փոքր է եղել ժամանակակից տրոմբոնից և ունեցել է տարբեր ռեգիստրային հնչյուններ (բաս, տենոր, սոպրանո, ալտ): Հենց այդ գործիքի վերջնական տեսքի բերելն ու բարելավելն է խթան հանդիսացել մեզ հայտնի ժամանակակից տրոմբոնի առաջացման համար: Նվագախմբերում լինում է հիմնականում երեք տեսակի տրոմբոն՝ ալտ, տենոր, բաս: Դրանց միաժամանակ հնչողության արդյունքում ստացվում է մութ և մռայլ տեմբր, դա առաջացնում է մի տեսակ կապ գերբնական, հզոր ուժի հետ, և ընդունված է այն օգտագործել օպերային ներկայացման խորհրդանշական դրվագներում:

Տրոմբոնը սիրված է եղել Մոցարտի, Բեթհովենի, Գլ յուկի, Վագների, Չայկովսկու, Բեռլիոզի կողմից: Ժամանակի ընթացքում այն լայն տարածում է ստացել բազմաթիվ շրջիկ երաժիշտների և նվագախմբերի շնորհիվ, որոնք շրջագայել են Եվրոպայում և Ամերիկայում: Ռոմանտիզմի դարաշրջանում շատ կոմպոզիտորներ են ուշադրություն դարձրել տրոմբոնի ակնառու հնարավորությունների վրա: Գործիքի մասին ասվել է, որ այն օժտված է հզոր, արտահայտիչ, վսեմ ձայնով, այն սկսել են ավելի հաճախ օգտագործել երաժշտական մեծ համերգներում: 19-րդ դարի առաջին կեսին մեծ տարածում են գտել տրոմբոնային մենահամերգները: Ստեղծվել են տրոմբոնի համար գրված մեծ թվով ստեղծագործություններ: Մեր օրերում էլ տրոմբոնի նկատմամբ հետաքրքրության պակաս չկա, բացի այդ, ներկայում կրկին հետաքրքրություն է առաջացել հնագույն սակբուտի (հին տրոմբոնի) նկատմամբ:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Кто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В 42 км к северо-востоку от Сюника произошло землетрясение В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации Мэр Еревана отправился в США Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»На Украине назвали примерное количество ракет «Орешник» у России» Ракеты ATACMS и Украина: что сделает Дональд Трамп? - The National Interest Ученые выяснили, как избежать смертельных столкновений китов с кораблями Какие требования предъявляют друг другу Ливан и Израиль? ООН: В 2024 году в мире было убито рекордное количество сотрудников гуманитарных организаций Politico: Азербайджан будет отмывать российский газ для Европы Омбудсмен Армении обсудила с послом Нидерландов вопрос защиты прав насильственно перемещенных армян Арцаха Генерал Каракаев на совещании с Путиным: Российский «Орешник» может поражать цели по всей Европе Никол Пашинян: Если я этого не сделаю, значит, я сознательно веду страну к потере государственности Open Source Centre: С марта Россия поставила Северной Корее более миллиона баррелей нефти Политолог: Худший сценарий, если Трамп решил оказать давление на Иран, в том числе и на Армению От несчастного случая скончался многократный чемпион по карате Мкртич Казарян Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советовВ ВОЗ предсказали исчезновение трёх видов рака в ближайшие десятилетия В Москве 29 ноября состоится II Общественный форум «Россия-Армения» Уличный пейзаж Рене Магритта был продан на аукционе Christie's за рекордный 121 млн. долларов Театру оперы и балета имени Спендиарова выделено 191,5 млн. драмов Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрзуманян: Рынки станкостроения и микроэлектроники ЕАЭС характеризует серьезная зависимость от импорта Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаВ Ереване перевернулась бетономешалка МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюСМИ: В секторе Газа дети и женщины отравились консервами, оставленными израильскими военными Пашинян и Хофрайтер обсудили отношения Армения-Европейский Союз Азербайджан – Франция: В чем причины напряженности? Залужный: Началась Третья мировая война В США редкую серебряную монету 17 века продали за рекордную сумму В Китае обнаружено сверхкрупное месторождение золота на сумму около 83 млрд. долларов Вице-премьер подчеркнул важность деятельности компании Foster and Partners в Армении Никол Пашинян в ближайшие дни даст интервью В Армении выделили свыше 1 млрд драмов на ремонт и строительство школ и детсадов Министр: Россия нанесла экологический ущерб Украине на 71 млрд. долларов Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBankКурсы валют в Армении Захарова выступила с комментарием в связи с поступившим ей звонком в прямом эфире Романосу Петросяну все еще не предложили должность главы КГД Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцев