Ереван, 01.Ноябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Ամբողջ աշխարհի բանակների զինվորների անփոխարինելի ատրիբուտը. «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Սաղավարտը պատկանում է այն արհեստական միջոցների դասին, որոնք պաշտպանում են մարդու գլուխը արտաքին ազդեցություններից։ Ինչու՞ «արհեստական»: Որովհետև արտաքին ազդեցություններից գլխի բնական պաշտպանությունը մազերն են։ Եվ այսպես, ֆունկցիոնալության առումով սաղավարտը մարդու գլուխը մեխանիկական ազդեցություններից պաշտպանելու միջոց է։ Այդ սահմանման հիման վրա էլ սաղավարտի պատմությունը մեզ հետ է տանում հին ժամանակներ, երբ հնագույն մարտիկի սաղավարտը կատարում էր նմանատիպ գործառույթ:

Ի պաշտպանություն այդ թեզի, կարող ենք ասել, որ զինվորականներն ու շինարարներն այդ գլխադիրն անվանում են «սաղավարտ», մինչդեռ մոտոցիկլավարներն ու մրցարշավի վարորդները այն դեռ անվանում են «շլեմ»։ Քիչ հավանական է, որ իրեն հարգող պատմաբանը փորձի գրել սաղավարտի ստեղծման պատմությունը, քանի որ դա կհանգեցնի հետազոտությունների մեծ ծավալի: Սաղավարտ օգտագործվել է բոլոր երկրներում և բոլոր ժողովուրդների կողմից ռազմական գործողությունների ժամանակ: Բացի այդ, անհնար է թվագրել առաջին սաղավարտի առաջացումը, քանի որ, օրինակ՝ ասորի ռազմիկներն են այն կրել, բացի դա՝ նաև չինացիներն ու հնդիկները։ Եվ ոչ ոք չգիտի, թե ով է եղել առաջինը: Հետագայում վառոդի և հրազենի գյուտը զրոյացրել է մարտիկների համար զրահ ստեղծելու հազարամյա պատմությունը:

Փաստն այն է, որ անգամ առաջին հրազենը այնքան հզոր էր (համեմատած ժամանակակիցների հետ), որ ոչ մի սաղավարտ չէր կարող դրանից պաշտպանություն ապահովել: Սաղավարտները օգտագործվում էին մինչև 16-րդ դար, իսկ 17-րդ դարում դրանք կրում էին միայն հրազեն չունեցող ժողովուրդներին նվաճելիս։ Նման կերպ գլխի պաշտպանության զարգացման պատմությունը ընդհատվել է գրեթե երկու հարյուր տարով: Դա պայմանավորված էր բանակների զինման տեխնոլոգիական առաջընթացով: Զինվորականները սկսել էին հարձակվել թշնամու վրա գլխարկներով, կաֆտաններով և սպիտակ տաբատներով: Սաղավարտները, իհարկե, շարունակել են գոյություն ունենալ առանձին զորամասերում, սակայն զանգվածաբար չեն օգտագործվել։ Բայց, ինչպես գիտեք, առաջընթացը կանգ չի առնում։ Հակառակորդի կենդանի ուժն առավել արդյունավետ կերպով խափանելու համար անհրաժեշտ էր մեծացնել հրազենի կրակի տեմպերը։

Փամփուշտի ու ակոսավոր փողի գաղափարն է առաջացել, որի արդյունքում կրճատվել է հրազենի քաշը, փողի երկարությունը և, հետևաբար, փոքր զենքի հզորությունը։ Հենց այդ ժամանակ էլ վերակենդանացել է զինվորի համար զրահի գաղափարը, և նորից հայտնվել է «սաղավարտ» բառը։ Ֆրանսիացիներն են առաջինը սկսել զանգվածաբար օգտագործել սաղավարտը Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, քանի որ զինվորները կարող էին գլխից վիրավորվել խրամատային պատերազմի ժամանակ: Խրամատը պաշտպանում էր մարմնի մեծ մասը, բայց երբեմն զինվորը ստիպված է լինում գլուխը դուրս հանել խրամատից։ Բացի այդ, արկերի և ականների բեկորներից ևս պաշտպանություն էր պետք։ Ֆրանսիացիները մշակեցին և սկսեցին արտադրել սաղավարտներ, որոնք կոչվում էին «Ադրիանի սաղավարտներ» (1915): Դրա հաջողությունն այնքան մեծ էր, որ այն ընդունվեց բազմաթիվ եվրոպական բանակների կողմից, իսկ Խորհրդային Միությունում նման սաղավարտներ օգտագործվեցին նույնիսկ Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբում։

Գերմանական կոալիցիան որոշ ժամանակ ուշադրություն չէր դարձնում զինվորին պաշտպանելու այդ միջոցին, սակայն արդեն 1916 թվականին զորքերը սկսեցին համալրվել M 916 սաղավարտներով։ Բրիտանացիները նույնպես սկսեցին մշակել սաղավարտի սեփական տարբերակը՝ հիմք ընդունելով միջնադարյան կապելանի սաղավարտը։ Այդ մոդելի արտադրությունը սկսվել է 1915 թվականին։ Չնայած ռուսական բանակի գեներալների համառ խնդրանքներին, կայսրը որոշեց զորքերը սաղավարտներով զինել միայն 1916 թվականին: Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո հրապարակվել է վիճակագրություն սաղավարտի օգտագործման հետևանքով մահերի և վնասվածքների նվազման վերաբերյալ։ Դա տպավորիչ է. միջին հաշվով, կորուստները կրճատվել են չորս անգամ։ Այդ ժամանակից ի վեր սաղավարտը դարձել է ամբողջ աշխարհի բանակների զինվորների անփոխարինելի ատրիբուտը: Մեր օրերում այն օգտագործվում է ոչ միայն որպես զինվորական գլխարկ։ Սաղավարտները լայնորեն կիրառվում են սպորտի, շինարարության, ճանապարհների և վտանգի այլ վայրերում:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior У бывшей жены Билла Гейтса новый бойфренд Ранние симптомы деменции Брюса Уиллиса проявились в виде возвращения его детского заикания Кайли Дженнер в образе Барбареллы Ким Кардашьян удалила YouTube-канал своего сына Сэйнта после публикации постов с критикой Камалы Харрис Финансирование МИД Армении в 2025 году увеличится на 2,2% Ценности нематериального культурного наследия Армении пополнятся еще семнадцатью Часть территории Аграрного университета Армении выделена Французскому университету Акция протеста преподавателей Аграрного университета продолжилась у посольства Франции в Армении Актеры «Гоя» добровольно покинули территорию театра Погода в Армении Эксперт: Почему же следующие друг за другом в Армении протестные движения терпят неудачу? Нефть Brent подорожала до $73,02 за баррель В Армении внедряется новая система маркировки В Армении установлена тарифная квота на вьетнамский длиннозерный рис Армения получит от Азиатского банка развития бюджетный кредит Адвокат: На основании фейковых «оперативных данных» о хранении оружия на рассвете задержаны еще 4 гражданина Представитель Госдепа: отношения с правительством Грузии продолжаются на пересмотренных условиях Парламент Армении одобрил возвращение на службу отставных кадровых военных Лавров назвал шизофреническим «план победы» Зеленского Мамиджанян: Будет удивительно, если НС не примет заявление о возвращении армянских пленных Накануне транспортного коллапса в Ереване: Оппозиционер критикует муниципальные власти Оппозиционер: Власти Армении лгут – в их повестке нет вопроса возвращения военнопленных В Грузии расследуют 47 уголовных дел, связанных с нарушениями на выборах МИД Армении: Между Ереваном и Москвой есть разногласия по ряду внешнеполитических вопросов Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»Грузинская мечта и армянские галлюцинации В детском садике в Арташате произошло возгорание Сальма Хайек испытывает давление из-за необходимости зарабатывать деньги, несмотря на ее брак с миллиардером Франсуа-Анри Пино Канье Уэст достиг внесудебного соглашения с Adidas Ким Кардашьян восхитила и возмутила фанатов новыми фотографиями Юрий Шевчук и рок-группа ДДТ выступят с большим концертом в Ереване В Астане состоится встреча глав государств ОДКБ, a неформальный саммит СНГ пройдет в конце декабря Украина и Россия возобновили переговоры о прекращении ударов по энергетике Президента Грузии вызвали на допрос из-за заявлений о фальсификации выборов Крупное ДТП на трасе Ереван-Ерасх: В больницу доставлены пять человек Китай надеется разрешить торговые споры с Евросоюзом Актеры «Гоя» два дня ночуют в театре СМИ: в Словакии более половины врачей заявили об увольнении из-за недовольства окладами Руководитель: Приток кадров в Антикоррупционный комитет Армении остается недостаточным В женевском соборе Сен-Пьер состоится Всемирный молебен за Армению и армянских заложников Комитет госдоходов: В Армении выявлен очередной случай скрытого оборота Нефть Brent подорожала до $71,5 за баррель Цена фьючерса на золото на Comex обновила исторический максимум Мери Робинсон: Надеюсь, что принимающая СОР29 страна осознаёт необходимость освобождения армянских пленных Политолог: К судьбе армян Ливана проявляется абсолютное безразличие Глава СК РА играет словами: Попытки вмешательство в дело Кярамян считает не преступлением, а «явлением» Соратник Пашиняна: Мы поработаем на предвыборном этапе, чтобы добиться еще одного успеха Посол Франции в Армении ответил на выпады азербайджанских СМИ Финансирование Следственного комитета Армении в 2025 году увеличится на 1,4 млрд. драмов