Մեծ ֆուտբոլն ու աշխարհաքաղաքականությունը. ի՞նչ ճակատագիր կունենա Արցախի ֆուտբոլային թիմը. «Փաստ»
АНАЛИТИКА![Մեծ ֆուտբոլն ու աշխարհաքաղաքականությունը. ի՞նչ ճակատագիր կունենա Արցախի ֆուտբոլային թիմը. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/03-05-24/8336898e50806c2975cd2704d44a84a2.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ֆրանսիական footmercato.net հրատարակությունը «Հակամարտությունը Լեռնային Ղարաբաղում. ինչպե՞ս զարգացնել տարածաշրջանային ֆուտբոլը առանց ՖԻՖԱ-ի» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ միջազգային հարուստ ու հագեցած նորություններն ու աշխարհաքաղաքական ճգնաժամերը, առավել քան երբևէ, մուտք են գործել համաշխարհային ֆուտբոլ, մեր թվային դարաշրջանում ֆուտբոլը դարձել է քաղաքական ուղերձներ հաղորդելու հզոր գործիք: Աշխարհում վերջին երեք տարին նշանավորվել է տարածաշրջանային հակամարտությունների սրմամբ։ Այդ ամենի մեջ կա մեկ մեծ հակամարտություն ևս, որը տեղի է ունենում Կովկասում՝ Եվրասիայի մի տարածաշրջանում, որը գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի միջև հենց սահմանի վրա:
Սակայն, չնայած նրան, որ այդ՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը դեռ շարունակվում է, և՛ հասարակության տարբեր շերտերի, և՛ ԶԼՄ-ների կողմից այն լիարժեք լուսաբանում չի ստանում: Քիչ հայտնիներ կամ մարզիկներ են իրենց դիրքորոշումը հայտնում, իսկ արևմտյան լրատվամիջոցները շատ հազվադեպ են խոսում դրա մասին, թեև այդ ճգնաժամը աղետալի հետևանքներ ունեցավ զանգվածային էթնիկ զտումների և Լեռնային Ղարաբաղից ավելի քան հարյուր հազար հայերի զանգվածային փախուստի, ինչպես նաև հումանիտար աղետի և Լեռնային Ղարաբաղի ամայացման տեսքով։
Ֆրանսիայում և, ընդհանրապես, Արևմտյան Եվրոպայում այդ տարածաշրջանի՝ Լեռնային Ղարաբաղի անունը հաճախ շրջանառվում է՝ կապված «Կարաբախ» ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը մի քանի լավ ելույթներ է ունեցել Եվրոպա լիգայում, Եվրոպայի կոնֆերենցիաների լիգայում և նույնիսկ 2017 թվականին Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլ էր դուրս եկել: Բայց ի՞նչ ընդհանրություններ կան «Կարաբախ» ֆուտբոլային ակումբի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև։ Ինչ վերաբերում է «Կարաբախ» ֆուտբոլային ակումբին, ապա այդ թիմի անունը խորապես ադրբեջանական է։ Ի սկզբանե Աղդամ քաղաքում տեղակայված «Կարաբախ» ակումբը հետագայում տեղափոխվել է Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքու: Ադրբեջանում ֆուտբոլը ևս հայերի նկատմամբ այն ատելության արտահայտումն է, ինչի մասին վկայում են «Կարաբախ» ակումբի ղեկավարի հայտարարությունները։
Տարբեր ժամանակներում ակումբը կատարել է նույն հրահանգը, այն է՝ կոչեր հղել հայերին սպանելու համար։ Սևամորթների դեմ ռասիզմի դեպքեր կան եվրոպական այլ ֆուտբոլային ակումբներում ևս, սակայն ադրբեջանցիների դեպքում այդ ատելությունը շատ է արտահայտված։ Այդ թիմը շատ հաճախ է օգտագործվում որպես դաժանության քարոզչական գործիք, իսկ ակումբի սեփականատերերը ոչ այլ ոք են, քան Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին շատ մոտ կանգնած Azersun Holding ադրբեջանական սննդի կոնգլոմերատի տերեր Աբդոլբարի և Թահիր Գոզալները: «Լեռնային Արցախ» ակումբը «Կարաբախի» լրիվ հակառակն է: Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիային կից գործող այդ թիմը հանդես է գալիս ոչ թե Ադրբեջանի, այլ Հայաստանի առաջնությունում։
«Լեռնային Արցախ» ֆուտբոլային ակումբը հիմնադրվել է 1927 թվականին՝ խորհրդային տարիներին, Ստեփանակերտում, Արցախի Հանրապետությունում (որը կցվել է Ադրբեջանին), սակայն այսօր գրանցված է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Վայք քաղաքում։ Իր գոյության 97 տարվա ընթացքում ակումբը հանդես է եկել Հայաստանի և Ադրբեջանի առաջնություններում, սակայն հիմնականում մասնակցել է Լեռնային Ղարաբաղի առաջնությանը, որը վերացել է 2021 թվականին՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայաթափումից հետո։ ՖԻՖԱ-ի ու ՈւԵՖԱ-ի «հարուստ ուշադրության» կենտրոնից հեռու որոշ անկախ միավորումներ պայքարում են իրենց քիչ հայտնի տարածքը ներկայացնելու, հպարտությամբ իրենց դրոշների գույները կրելու և իրենց ներկայացնելու հնարավորության համար։
Սա վերաբերում է, օրինակ՝ Անկախ ֆուտբոլային ասոցիացիաների կոնֆեդերացիային (CONIFA), որը հիմնադրվել է 2017 թվականին և միավորում է բոլոր մեկուսացած ազգերին, չներկայացված ժողովուրդներին, չճանաչված պետություններին, ինքնավար տարածքներին, ձայն չունեցող փոքրամասնություններին և երկրներին, որոնք կապված չեն ՖԻՖԱ-ի հետ։ Օրինակ՝ CONIFA-ում կար մի թիմ Արևմտյան Հայաստանից (խմբ. -թիմը դեռ ակտիվ է CONIFA-ում). Արևմտյան Հայաստանը մի պետություն է, որը ներկայում գոյություն չունի։ CONIFA-ն նպաստում է գլոբալ հարաբերությունների և միջազգային փոխըմբռնման ամրապնդմանը: Մի խոսքով, դա աշխարհաքաղաքական ֆուտբոլ է, որն իր 45 անդամի համար ճանապարհ է բացում դեպի ավելի մեծ գլոբալ հասանելիություն: Այդ նկատառումով էլ Լեռնային Ղարաբաղը, ինչպես և Աբխազիան, Քրդստանը, Հարավային Օսիան, Փենջաբը, Կաբիլիան, Զատիկի կղզին և նույնիսկ Լապլանդիան, մասնակցում է միջազգային այնպիսի մրցումներին, ինչպիսիք են CONIFA-ի աշխարհի գավաթը և CONIFA-ի Եվրոպայի առաջնությունը: Իր բարձր էթիկական չափանիշներով և նվիրված անդամներով CONIFA-ն սպորտային առումով առաջատար համաշխարհային կազմակերպություն է այնպիսի մեկուսացված երկրների և տարածաշրջանների համար, որոնք կիսում են միջազգային ֆուտբոլում փայլելու և երևալու հպարտությունը:
CONIFA-ն ձգտում է կամուրջներ կառուցել մարդկանց, ազգերի, փոքրամասնությունների և մեկուսացված շրջանների միջև ամբողջ աշխարհի բարեկամության, մշակույթի և ֆուտբոլային խաղի պարգևած ուրախության միջոցով: Այդ կազմակերպությունը աշխատում է իր անդամների զարգացման համար և հավատարիմ է արդար խաղի, խաղաղության և ռասիզմի վերացման սկզբունքներին: CONIFA-ի հերթական աշխարհի առաջնությունը կկայանա հաջորդ ամառ Իրաքում՝ հունիսի 25-ից հուլիսի 4-ը: Ի դժբախտություն Լեռնային Ղարաբաղի, ազգային հավաքականի խաղացողները տարածաշրջանային իրավիճակի պատճառով չեն կարողացել նվաճել մրցաշարի ուղեգիր: 2023 թվականին թիմը պետք է մասնակցեր CONIFA 2024 աշխարհի առաջնության ընտրական փուլին և ընդգրկված էր D խմբում։
Որակավորման խաղը ի սկզբանե նախատեսված էր անցկացնել 2023 թվականի հուլիսի 10-ին, սակայն խաղը հետաձգվեց: Ավելի ուշ այն ամբողջությամբ չեղարկվեց Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակման և Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև լարվածության աճի պատճառով: Ներկայում ստվեր է կախված Լեռնային Ղարաբաղի ապագայի վրա։ Եվ նույն ստվերն է կախված նաև Լեռնային Ղարաբաղի ֆուտբոլի հավաքականի վրա, վտանգի տակ է այդ տարածաշրջանի ինքնության վերջին խորհրդանիշներից մեկը...
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/0f48dafcf45d1d2eb6e9fa1e8e99cdfe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/6852d527c1927a4c053169dbdd26cdb6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-06-24/67ce937a5f4099e5553bdcf5ed512c45.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-06-24/10c61dde82013b165ccb7cec1a99e49f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/f0be478844aee1201fc29f6d38b28ba0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/39d9f0d1bfe7c12052a1707aa1bffbb1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-06-24/b81375881fc1fa2cb2438031901c8c31.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/970b82b4410e4f1bddd1c245474922e2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/c69a7bb2f50508481601febe8717c011.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/b448a93eda2da89210bc8a19759a1360.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/2c3655e46527b4c6ca0aa2e853a32967.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/f3aad52ef8abf1caa1b6a948ce10cad5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/ed7bbfdefdb33c56100cdfd10c83900b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/5469fdee87ff282b9a07ff21199315b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/369967436db0904623c91a9bd993898a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/d505640e364a158db88ed85588fc404e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/c2bd0b61e6954121b7414473e3da2527.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/5daaf031a1315eec32181c25d2f906e7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-06-24/adfd64a8943a36693ca9e2236659d834.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/3789248bc753a5e9466aa7f3bbdaa6f4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/e5451fa7fb4298f5e51c990024d5739f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/e73ca54fbffa53ceb3025dc9b365c25c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/fb736890622926e5b78a644d875c5f49.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/dbda7d9714c8afba0f3174bc876c4bb8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/ebef248f4ac198ebcdcd699fcde2ff9e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/b55b47c29a777efe72f005dbfa1bd3b7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/eb848270e44b53feca96ac461abf96bd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/b86cce0ee781c97599e3ee121c407557.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/0aa41ea31b998ccadea86db5ea5e7d83.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/a9a32602cf9a648ba417a2efd2d5df51.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/91075085d363136ca6e21b83ca70f6dd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/bb6b46e71bfdbbf093582954023fc3d7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/f31e087078972a0316c9c4cc1d56b426.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/5b8cd19f6947803dabc887c8979ce9ae.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/be830181384fd26d8c0624d7e72d587f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/f27c1369be41cbfa41b7e09e04e303dc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/9f97819d9513a8962242d1b63abc5192.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/2ab8cbbbbc2270f98060b13a3dd5758c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e8d40a68c4d19cc690c0cf22c4b49839.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e1007cbe3aee4d70d9f0f471008ddee1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/8aca30d2afd70e443b9e8702265acf39.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/93cc74af2e07ff584385bdc1adcf99ac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e4a077c774ff8eaea885432b66e95ced.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ba897eded45ef82f6830971f629d882e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/f2011670d73bec33d9d2615e1d6ebd10.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/11b203a420ce372f3e8eeff473037a16.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/ca7c0e6436b698e67ab96194e5a8e9fb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/e63157dbc86f350cf85f163c374db805.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/865e0fe3db16e56ba70188b331cd004d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/f4d1d927d415e4de38bc5f69ac16b498.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)