Համագործակցության հնարավորությունները շատ մեծ են, բայց դրանք չեն օգտագործվում. «Փաստ»
ПОЛИТИКА
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Գաղտնիք չէ, որ այսօր որևէ տարածաշրջանում տեղի ունեցող աշխարհաքաղաքական գործընթացներն այս կամ այն կերպ ազդում են նաև այլ տարածաշրջաններում առկա իրավիճակի վրա։ Մեր տարածաշրջանում տեղի ունեցող զարգացումները ևս իրենց ներազդեցությունն են ունենում այլ տարածաշրջաններում առկա իրավիճակի վրա։ Եվ այս առումով հատկապես ուշագրավ է, որ, օրինակ՝ Հարավային Ասիայում առկա իրավիճակը ազդում է նաև Հարավային Կովկասում ուժերի դասավորության վրա։ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ակտիվորեն համագործակցում են Պակիստանի հետ։ Իսկ այդ համագործակցությունն ավելի խոր դրսևորվեց Արցախյան պատերազմի ժամանակ և դրանից հետո, երբ 2021 թվականին երեք երկրների հատուկ նշանակության ստորաբաժանումների մասնակցությամբ «Երեք եղբայրներ» կարգախոսով զորավարժություններ անցկացվեցին։
Իսկ վերջերս էլ Աստանայում տեղի ունեցավ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և Պակիստանի վարչապետ Մուհամմադ Շահբազ Շարիֆի եռակողմ հանդիպումը, որի ընթացքում քննարկվեցին պաշտպանական և ռազմական արդյունաբերության ոլորտում համագործակցության հարցեր։ Տևական ժամանակ է, ինչ Թուրքիան, Ադրբեջանը և Պակիստանը քննարկում են համատեղ ռազմական արտադրության հարցը։ Ու ամենավտանգավորն այն է, որ Պակիստանը ոչ միայն որոշակի չինական տեխնիկայի է տիրապետում, այլև միակ մահմեդական երկիրն է, որը միջուկային զենք ունի։ Բացի այդ, Պակիստանը բավական կուռ անվտանգային համակարգ է ստեղծել, որի արդյունքում էլ գեներալիտետը չափից ավելի մեծ ազդեցություն ունի երկրի ներքաղաքական գործընթացների վրա։
Ու պատահական չէ, որ ադրբեջանական մամուլում մշտապես քննարկումներ են ծավալվում Պակիստանի հետ փորձի փոխանակման, ինչպես նաև պակիստանյան սպառազինություններ՝ հատկապես կործանիչներ ձեռք բերելու վերաբերյալ։ Ուշագրավն այն է, որ եռակողմ հանդիպման ժամանակ կողմերը մտահոգություն են հայտնել արտատարածաշրջանային պետությունների որդեգրած՝ Հարավային Կովկասի ռազմականացման քաղաքականության վերաբերյալ։ Պարզ է, որ արտատարածաշրջանային ուժերի անվան տակ երեք երկրներն առաջին հերթին նկատի ունեն հենց Հնդկաստանին, որը սպառազինություններ է մատակարարում Հայաստանին։ Անկարան ու Բաքուն Քաշմիրի հակամարտության հարցում աջակցում են Իսլամաբադին՝ ընդդեմ Նյու Դելիի, Իսլամաբադն էլ իր հերթին աջակցում է Անկարային ու Բաքվին իրենց ձգտումներում։ Մյուս կողմից՝ Պակիստանը միակ երկիրն է, որը չի ճանաչում Հայաստանի Հանրապետությունը։ Հնդկաստանն էլ իր սպառազինությունների սպառման համար գնորդ գտնելու հետ մեկտեղ ձգտում է թույլ չտալ, որ Հարավային Կովկասում ուժեղանան Անկարա-Բաքու-Իսլամաբադ եռյակի դիրքերը։
Բայց, ի տարբերություն Թուրքիայի, Ադրբեջանի ու Իսլամաբադի համագործակցության, Հայաստանի և Հնդկաստանի համագործակցությունը դեռևս բարձր մակարդակի չէ։ Օրինակ՝ մինչև հիմա որևէ խոսք չկա համատեղ արտադրության կազմակերպման կամ միասնական զորավարժությունների անցկացման մասին։ Դիվանագիտական հարթության վրա ևս փոխգործակցությունն այնպիսի մակարդակի չի հասել, որ արտաքին հարթակում Հնդկաստանը կոնկրետ հանդես գա ի շահ Հայաստանի ձգտումների։ Համագործակցության հնարավորությունները շատ մեծ են, բայց դրանք չեն օգտագործվում։ Մյուս կարևոր պահն այն է, որ Անկարան ու Բաքուն, օգտվելով այն իրավիճակից, որ Պակիստանը շատ սերտ հարաբերություններ ունի Չինաստանի հետ, փորձում են նաև այդ հողի վրա իրենց հարաբերությունները խորացնել Պեկինի հետ։
Իսկ Հայաստանը միայն ու միայն Արևմուտքի «պոչն է բռնել» ու բաց է թողնում Չինաստանի հետ համագործակցության հնարավորությունը։ Եվ ուշագրավ է, որ այդպես էլ ամենաբարձր մակարդակով Չինաստանի ղեկավարության հետ հանդիպումներ չեն եղել, պայմանավորվածություններ ձեռք չեն բերվել։ Այնինչ, Ադրբեջանը կոնկրետ քայլերով խորացնում է իր համագործակցությունը Չինաստանի հետ։ Դրա վկայությունն է նաև, որ Աստանայում Ադրբեջանի ու Չինաստանի նախագահների հանդիպման արդյունքում ստորագրվեց ռազմավարական գործընկերության հաստատման մասին փաստաթուղթը։ Ավելին՝ Չինաստանի նախագահ Սի Ծինպինը Ալիևին հրավիրեց Պեկին։ Այս համատեքստում հարկ է հաշվի առնել, որ Չինաստանն ընդամենը երկրորդական խաղացող չէ, այլ աշխարհում երկրորդ տնտեսությունն ունի, որը հավակնում է մի քանի տարի հետո դառնալ խոշորագույնը։
Բացի այդ, Չինաստանից կարելի է բազմաթիվ առաջադեմ տեխնոլոգիաներ ձեռք բերել, այդ թվում՝ սպառազինություն։ Մյուս կողմից էլ՝ Պեկինի քաղաքական ազդեցությունն աշխարհում շարունակում է աճել։ Բաց եթե Հայաստանը քայլ չի անում Չինաստանին ընդառաջ գնալու հարցում, ապա դա կատարելու է հակառակորդ Ադրբեջանը։ ՀՀ իշխանությունները չեն գիտակցում, որ Հայաստանի բարդ իրավիճակը պահանջում է բոլոր աշխարհաքաղաքական ուժերի հետ համագործակցություն։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Посол Великобритании: Выставка со статуей богини Анаит привлечет в Армению множество туристов
Блок «Армения»: Азербайджан будет проводить делимитацию лишь там, где это ему выгодно
Эксперт: Что нужно для того, чтобы борьба оппозиции в Армении увенчалась успехом?
Кортни Кардашьян запустила средство для похудения Lemme GLP-1 Daily
Шакира покинула сцену после того, как фанаты снимали на телефон нижнюю часть ее юбки
58-летняя Холли Берри не боится старения, и сейчас чувствует себя «лучше и сильнее», чем в молодые годы
Инспекционный орган по безопасности продуктов питания Армении начал проверки в точках реализации мяса
Курсы валют в Армении
На юге Индии ввели масочный режим из-за обнаружения вируса Нипах
Глава МИД Франции посетил мемориальный комплекс героической битвы при Муса-Даге
Кремль считает нападки на медиа-группу «Россия сегодня» неприемлемыми: Песков
Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани
Задержан глава военного представительства Минобороны РФ
Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии
Пашинян прибыл в Тбилиси
Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области
Посол Великобритании: Выставка со статуей богини Анаит привлечет в Армению множество туристов
СМИ: Азербайджан направил ноту МИД РФ
В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана
Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению
Бабаян: В силу своего географического положения Армения может и должна проводить многовекторную политику
Apple представит еще 7 устройств до конца года
Сежурне: Меняются чиновники – политика Франции в отношении Армении неизменна
«Гражданский договор»: Говорить об участии Армении в климатическом саммите в Баку преждевременно
На улице Монте Мелконяна в Ереване пробки в несколько километров
Brent торгуется у $71,6 за баррель
Австралия расширила санкции против Ирана
Глава МИД Франции пообещал защищать Армению от России
ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 16 СЕНТЯБРЯ
«Подарок» власти Аршаку Карапетяну
Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян
АНО «Евразия» открывает первый сетевой магазин-кафе, в котором будет представлена также продукция из Армении
Вице-премьер РФ: Мы с Николом Воваевичем Пашиняном обсудили экономические вопросы
ВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: Карапетян
Вы можете спросить его про Киранц, а в ответ услышать оскорбление в ваш адрес и в адрес вашей семьи
ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 14 СЕНТЯБРЯ
Криштиану Роналду «вошел в историю», набрав 1 млрд подписчиков в соцсетях
Джастин Тимберлейк признал себя виновным в управлении автомобилем в нетрезвом виде
Шэрон Стоун продемонстрировала свою сенсационную фигуру в коричнево-белом бикини
Вчера поступило 65 сигналов по поводу происшествий, вызванных проливным дождем
ДТП в Ереване: водитель скончался в больнице
ISW: Российские войска в Курской области еще не начали крупномасштабную контрнаступательную операцию
Архиепископ Баграт Галстанян приглашает на большую встречу 22 сентября
The Hill: Байден попросил Конгресс продлить его полномочия по выделению оружия Украине на 5,8 млрд. долларов
Столтенберг: НАТО могла бы сделать больше для предотвращения войны в Украине
СМИ: Нидерланды сообщили об отмене планов поставки Украине системы ПВО Patriot
Казахстан сообщил о пресечении попытки ввоза в страну 526 тонн российской пшеницы
В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции
Погода в Армении
В Душанбе состоялись политические консультации между МИД Армении и Таджикистана
