Ереван, 12.Ноябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Ծանր պատերազմից 4 տարի անց Ալիևը նորանոր պահանջներով և հոխորտանքով է հանդես գալիս․ ի՞նչ է սպասվում Հայաստանին

ПОЛИТИКА

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Հայաստանի, Արցախի Հանրապետությունների համար ողբերգական հետևանքներով 44-օրյա պատերազմից 4 տարի անց ռազմական գործողություններն ավարտվել են, սակայն չի հաջողվել ավարտին հասցնել Ադրբեջանի հարձակողական և անընդհատ նորանոր զիջումներ կորզող քաղաքականությունը։ Երևան-Բաքու պատերազմն ավարտվել է միայն ռազմի դաշտում, այն ավելի մեծ ինտենսիվությամբ շարունակվում է բանակցային սեղանի շուրջ։

Պատերազմից 4 տարի անց Բաքուն արդեն համաձայնագրով նորանոր զիջումներ է փորձում կորզել հայկական կողմից։ Սակայն նույնիսկ համաձայնագրի սահմաններով դրանք չեն սահմանափակվում։ «Հայաստանը պետք է հրաժարվի զինվելու քաղաքականությունից, սրան պետք է վերջ տրվի, և նրանք գիտեն, որ իմ ասածները լսել է պետք, նրանք պետք է հրաժարվեն սրանից, քանի դեռ ուշ չէ»,- 44-օրյա պատերազմում հաղթանակի օրվա ուղերձում հայտարարել է Իլհամ Ալիևը։

Իլհամ Ալիևին այսօր շնորհավորական նամակ է հղել նաև Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը։

«Ձեր գերագույն հրամանատարությամբ ձեռք բերված այս հաղթանակը հպարտության ու ներշնչանքի աղբյուր դարձավ ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև ամբողջ թյուրքական աշխարհի համար»,- նշել է Էրդողանը, ում հետ Փաշինյանը ձգտում է օր առաջ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել և բացել հայ-թուրքական սահմանը։

Ի դեպ, Փաշինյանն Էրդողանի հետ ջերմորեն շփվել է նաև նախօրեին Բուդապեշտում ընթացող Եվրոպական քաղաքական համայնքի հերթական գագաթնաժողովի շրջանակում, թեև զուգահեռաբար Թուրքիայի ԱԳ նախարարը հրապարակային կերպով կրկնել է Թուրքիայի նախապայմանը հայ-թուրքական կարգավորման գործընթացում։ «Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև համաձայնագրի ստորագրումից հետո Թուրքիա-Հայաստան հարաբերությունները նույնպես կկարգավորվեն»,- հայտարարել է Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանը։

Մինչ Փաշինյանի իշխանությունը հրաժարվելով իր առաջարկից՝ համաձայնում է շարունակել Բաքվի հետ բանակցությունները Երևան-Բաքու համաձայնագրի չհամաձայնեցված կետերի և ձևակերպումների շուրջ, Ադրբեջանից հրապարակում են չհամաձայնեցված կետերը։

Բաքվի միջազգային հարաբերությունների վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Ֆարիդ Շաֆիևը հայտարարել է, որ այդ կետերը վերաբերում են 2023 թվականի փետրվարի 20-ից Հայաստանի տարածքում ԵՄ մանդատի շրջանակներում տեղակայված եվրոպացի դիտորդներին հայ-ադրբեջանական սահմանից դուրս բերելուն և Ադրբեջանի ու Հայաստանի միջև միջազգային իրավական վեճերի բացառմանը։ Նրա խոսքով, երրորդ չհամաձայնեցված կետը վերաբերում է Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխության հարցին, որը պնդում է Բաքուն՝ այն համարելով հիմնական խոչընդոտ։

Պաշտոնական Երևանը չի հաստատում, որ հենց այս կետերն են շարունակում մնալ չհամաձայնեցված, սակայն Հայաստանի փոխարտգործնախարար Վահան Կոստանյանը հայտարարել է, թե ճիշտ չի համարում ամբողջությամբ բացել, թե ինչի շուրջ են ընթանում քննարկումները։ Բայց նա նաև ակնարկել է, որ կան չհամաձայնեցված կետեր, և դրանց շուրջ պիտի շարունակվեն քննարկումները, ամենայն հավանականությամբ նկատի ունենալով, որ այս կետերի շուրջ չկա համաձայնություն, և սրանք բանակցության առարկա են։ «Հայաստանն Ադրբեջանի հետ չի խոսում Սահմանադրության փոփոխության մասին»,- հայտարարել է Կոստանյանը։ Թեև Բաքուն շարունակում է կրկնել ՀՀ Սահմանադրության փոփոխության պահանջը իր միջազգային բոլոր շփումների ընթացքում։

Ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ բոլոր վերոնշյալ կետերը ՀՀ ներքին գործն են, և բանակցությունների այս 4 տարիների ընթացքում ՀՀ իշխանություններին չհաջողվեց համաձայնագրի համար հստակ սահմաններ գծել, այն դեպքում, երբ Ադրբեջանը անընդհատ նոր կետեր է ավելացրել, ինչն ամենայն հավանականությամբ տեղի է ունեցել նաև ԵՄ դիտորդների պարագայում։

Ի դեպ, 168am-ի տեղեկությունների համաձայն, ԵՄ-ում հակված են երկարաձգել դիտորդական առաքելության տեղակայման ժամկետը, սակայն ՀՀ իշխանությունները դեռ վերջնական որոշում չունեն, քանի որ Ադրբեջանի իշխանությունները նման պահանջ են դրել, և, թե ինչպես կավարտվեն բանակցությունները մինչև տարեվերջ, անորոշ է։ Բացի դիտորդների հարցից, փաստորեն Ադրբեջանը պահանջում է հրաժարվել նաև միջազգային իրավական ատյաններում ՀՀ-ի կողմից նախաձեռնված գործընթացներից, ինչը ևս կանխատեսում էին միջազգային իրավունքի մասնագետներն ու իրավապաշտպանները։

Այս ամենը՝ հրապարակային ու ոչ հրապարակային նախապայմանները, պահանջները ՀՀ-ից, ՀՀ դիվանագետներին ուղղված ուղիղ սպառնալիքներն արտերկրում, ՀՀ-ի հանդեպ շարունակվող ռազմատենչ հռետորաբանությունը 44-օրյա պատերազմից 4 տարի անց, ցույց է տալիս, թե ռեգիոնում իբրև թե խաղաղության հասնելու կեղծ ու անիրագործելի նարատիվներով ինչ ծանրագույն իրավիճակում է հայտնվել Հայաստանի Հանրապետությունը, ՀՀ դիվանագիտությունն ու արտաքին քաղաքականությունը։ Եվ, ըստ էության, պատերազմն ավարտվել է միայն ռազմի դաշտում, թեև նոր պատերազմների հնարավորությունը ևս չի փակվել։

168.am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևն ասաց, որ պատերազմից 4 տարի անց էլ Հարավային Կովկասում իրավիճակն ու հնարավոր զարգացումների կանխատեսումը լավատեսական չէ, ինչը մտահոգիչ է։ Ըստ նրա, ամփոփելով այս 4 տարիները, պետք է ասել, որ Ադրբեջանն իր գլխավոր խնդիրներից մեկը լուծեց պատերազմի հիմնական փուլի ավարտից հետո՝ երկու տարի անց, հասնելով Ղարաբաղի ամբողջական գրավմանը, ստանալով ռեգիոնն առանց հայերի, հետո նաև՝ առանց ռուս խաղաղապահների։

«Այս ամենը ռեգիոնում խորքային աշխարհաքաղաքական գործընթացների, խախտված հավասարակշռությունների հետևանք էր, այդ անհավասարակշռությունները, ի դեպ, չեն փոխվել։ Հավասարակշռությունները վերաբերում են ոչ միայն ռազմական, այլև քաղաքական ու աշխարհաքաղաքական ոլորտին։ Ի օգուտ Հայաստանի, ցավոք սրտի, իրավիճակներ գրեթե չեն եղել, ինչն Արևմուտքի պատասխանատվության դաշտում է, քանի որ ՀՀ-ն հայտարարեց, որ Ռուսաստանը վատ է կատարում իր դաշնակցային պարտավորությունները, սառեցրեց անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ում և ԵՄ անդամակցության ցանկություն հայտնեց, ստանալով աջակցություն ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի կողմից, ինչպես նաև դիտորդներ ռեգիոնում։ Խնդիրն այն է, որ դիտորդները կանգնած են տեղում, գուցե միջադեպերը ևս քիչ են, սակայն ռեգիոնում Երևանի և Բաքվի միջև իրավիճակը չի փոխվել, գոնե հավասարակշռվել։ Պարզապես ողջ լարումը տեղափոխվել է բանակցային դաշտ, ինչը դրական է, սակայն ներկայումս էլ պահանջները ձևակերպվում են այս դաշտում, և դրանք հավասարակշռող արտաքին ուժ չկա, քանի որ ՌԴ-ին զրկել են այդ մանդատից, իսկ Արևմուտքը դա չի ուզում անել»,- ասաց վերլուծաբանը։

Նրա կարծիքով, իրավիճակն աշխարհում շատ է խոչընդոտում հարավկովկասյան զարգացումներին։ «Այստեղ ևս կայունություն չկա, անընդհատ աշխարհաքաղաքական փոքր ու մեծ ցնցումներ են»,- ասաց նա։

Եվսեևի կարծիքով, Հայաստանի շուրջ իրավիճակին նպաստել են նաև ՀՀ իշխանությունների քայլերը ՀՀ արտաքին վեկտորի շուրջ։

«Սա հնարավորություն է տվել հակառակորդներին օգտագործել այս հարցը, շատ լավ խաղալ հակասությունների վրա՝ դրանք օգտագործելով բանակցություններում»,- նշեց Եվսեևը։

Ռուս վերլուծաբանը կանխատեսեց, որ իրավիճակը ներկայիս սցենարով և անորոշությամբ կշարունակի ընթանալ։

«Կարծում եմ՝ այս գործընթացի բոլոր մասնակիցներն ունեն իրենց սցենարները, անընդհատ տարբեր իրավիճակներ են խաղարկվում, սակայն գլխավոր սցենարն այդ անորոշությունն է թե Ռուսաստանի, թե Արևմուտքի մասնակցության շուրջ, թե Երևանի ու Բաքվի պահանջների շուրջ»,- նկատեց նա։ Խոսելով Ադրբեջանի բացահայտված պահանջներից՝ Եվսեևն ասաց, որ դրանք չեն զարմացնում ամենևին։

«Ինձ համար բարդ է ասել՝ արդյոք Հայաստանում կընդունե՞ն նաև այս պահանջները՝ համաձայնագիրը ստորագրելու համար, թե՞ իրավիճակը կշարունակի մնալ առկախված իրավիճակում։ Փաստն այն է, որ Երևանը ցանկանում է լուծել հարցերը, ստորագրել համաձայնագիր, կարգավորել հարաբերությունները Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ, ստանալ մի իրավիճակ, երբ չունի Ռուսաստանի կարիքը՝ որպես դաշնակից։ Սակայն Ադրբեջանի դիրքորոշումները թույլ չեն տալիս կանխատեսել մոտալուտ համաձայնություններ, ինչը նշանակում է, որ ռեգիոնում բարդ գործընթացները շարունակվելու են»,- ասաց նա։

Եվսեևի կարծիքով, Ադրբեջանը ևս ունի աշխարհաքաղաքական մտավախություններ։ «Ադրբեջանը ռեգիոնում վստահ է գործում, սակայն արտաքին վեկտորի առումով որոշակի տատանումներ կան, ներկայումս թվում է, թե Արևելքի կողմում է ավելի ակտիվ աշխատում, մի քանի ամիս առաջ ավելի ակտիվ էր Արևմուտքում։ Աշխարհաքաղաքական իրավիճակն ունի ուղիղ ազդեցություն, կողմերից յուրաքանչյուրն էլ, կարծում եմ, մտածում է, թե ինչպես կավարտվի ուկրաինական պատերազմը։ Իսկ ներկայումս նաև մտածում են, թե ինչպես ԱՄՆ նորընտիր նախագահը կմտնի այս թեմա, և դա ինչ ազդեցություն կունենա»,- ասաց փորձագետը։

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре IdramИран, Россия и Турция выступили с совместным заявлением по ситуации на Ближнем Востоке Хлоя Кардашьян объявила о запуске нового бренда, разместив фотографию в соблазнительном нижнем белье Деми Мур поздравила свою любимую собаку по кличке Pilaf с днем рождения Сериал «Гарри Поттер» рассматривает Марка Райлэнса на роль Дамблдора Виктория Бекхэм не в восторге от новой подружки сына, которая на 10 лет старше него Пускай сами генерируют: Власти Армении отказались поднимать зарплаты работников музеев и библиотек Директор Спасательной службы посетил российско-армянский центр гуманитарного реагирования Госдума предложила запретить брать в школы детей мигрантов без знания русского языка Минфин: Экономический рост в Армении должен повернуть колесо эмиграции вспять Байрамов: Основные пункты проекта мирного соглашения с Арменией согласованы BILD: Контрнаступление в Курской области стало катастрофой для российской армии Посол США в Азербайджане: Ереван и Баку разрабатывают схему управления ресурсами трансграничных рек Депутат: Баку продолжает придерживаться позиции возможного применения силы FT: Украина разработала два пункта своего «плана победы» специально под Трампа Руководитель группы дружбы НС Армения-Ирак принял временного поверенного в делах посольства Ирака ДТП в Гегаркуникской области: есть погибший Депутат: Конференция СОР-29 проходит в стране, повально попирающей международное право Замминистра экономики Армении: У нас уже есть около 2600 га разбитых садов Шурин премьер-министра Армении не знает, за чей счет сестра отправилась в Танзанию Погода в Армении Курсы валют в Армении АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в БеларусиВ Ереване начала работу очередная парламентская четырехдневка На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов РоссииБлижневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествийСтипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама ХачатурянаДженнифер Лопес появилась в сногсшибательном наряде на мировой премьере фильма «Злая» Ким Кардашьян поведала о боли материнства Леонардо Ди Каприо отпраздновал свой 50-й день рождения на звездной частной вечеринке Кэтлин Дженнер надеется вернуться в семью с помощью Ким Кардашьян Ущерб мировой экономике от экстремальных погодных явлений оценили в $2 трлн Курсы валют в Армении В Армении озверевшие мужчины растерзали несовершеннолетнего В Армении продолжаются раскопки в ущелье Касах Погода в Армении Католикос всех армян отбыл в Индию Посол: Тбилиси надеется на подписание мирного договора Еревана и Баку в ближайшем будущем «Альтернативные проекты»: Общество начнет оскорбляться действительностью - начнутся и изменения Шольц ответил Маску, который назвал его дураком Делегация МВД РА примет участие в 7-й министерской конференции Будапештского процесса Стартовал рабочий визит министра иностранных дел Республики Армения в Швецию Лавров: НАТО претендует на гегемонию на пространстве Евразии Алиев и Мишель обсудили переговорный процесс между Арменией и Азербайджаном «Айакве»: Тигран Авинян не является легитимным мэром Еревана Белоруссия официально стала партнером БРИКС Нефть Brent подешевела до $73,63 за баррель Около 700 армянских грузовиков ожидают проезда через Верхний Ларс