Գիտնականները զգուշացնում են․ հրդեհների ծուխն առողջության համար վտանգավոր օզոն է ստեղծում
ФОТОՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Քանի որ ԱՄՆ արևմտյան շրջաններում անտառային հրդեհներն ավելի ու ավելի մասշտաբային և հաճախակի են դառնում, Կոլորադոյի, Յուտայի և Կալիֆոռնիայի գիտնականներն ուսումնասիրում են, թե ինչպես է ծուխն ազդում օդի որակի և առողջության վրա։
Atmospheric Environment ամսագրում հրապարակված նոր հետազոտությունը ցույց է տվել, որ խոշոր հրդեհները՝ ինչպես Կոլորադոյում, Օրեգոնում և Կալիֆոռնիայում, զգալի քանակությամբ օզոն են արտադրում մթնոլորտում։
Սա ոչ միայն վատացնում է թոքերի վիճակը, այլև նպաստում է գլոբալ տաքացմանը։
Հետազոտական խումբը՝ Յուտայի համալսարանի գիտնական Դերեք Մալլիայի և Դենվերի համալսարանի պրոֆեսոր Յան Մանդելի գլխավորությամբ, օգտագործել է բարդ մոդելներ, որոնք համատեղում են մթնոլորտային քիմիան, եղանակի կանխատեսումը և անտառային հրդեհների մոդելը։
Նրանք կենտրոնացել են 2020 թվականի խոշոր հրդեհների վրա. այդ տարվա օգոստոսի 15-ից 26-ն ընկած ժամանակահատվածում հյուսիսային Կալիֆոռնիայի յոթ շրջաններում մեկ միլիոն ակրից ավելի անտառներ են այրվել, հրդեհներ են եղել նաև Յուտայում և Օրեգոնում։ Հենց այդ ժամանակ Կոլորադոյի բնակիչները գտնվում էին ուժեղ ծխածածկույթի տակ և օդի վատ որակի մասին նախազգուշացումներ էին ստանում։
Չնայած անտառային հրդեհներն ուղղակիորեն օզոն չեն արտանետում, սակայն ծուխը պարունակում է քիմիական միացություններ, որոնք արևի լույսի ներքո փոխազդում և օզոն են առաջացնում, երբեմն՝ կրակի օջախից հեռու։
Անտառային հրդեհների ծխի առկայության դեպքում օզոնի մակարդակի միջին բարձրացումը կազմել է մոտ 21 մաս միլիարդի դիմաց՝ ի լրումն արդեն իսկ գոյություն ունեցող բարձր մակարդակների։ Սա հանգեցնում է նրան, որ օզոնի կոնցենտրացիաները կարող են գերազանցել ԱՄՆ Շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալության կողմից սահմանված թույլատրելի ստանդարտը՝ 70 մլրդ-ից 1 մաս։
Օզոնի բարձր մակարդակը լուրջ վտանգ է ներկայացնում առողջության համար. այն կարող է առաջացնել հազ, թոքերի ֆունկցիայի վատթարացում, սրտանոթային հիվանդություններ և նույնիսկ վաղաժամ մահ։
Հետևեք մեզ՝ այստեղ



