Համամասնական ընտրակարգի պրակտիկան
БЛОГ
Արմեն Հովասափյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.
Ժամանակակից չափանիշներով ժողովրդավարական համարվող յուրաքանչյուր երկրի ժողովրդավարության մակարդակը, դրանում առկա քաղաքական ազատությունների աստիճանը կարելի է չափել նաև նրա ընտրական համակարգով, ընտրությունների անցկացման ազատությամբ, թափանցիկությամբ, բովանդակությամբ, ընտրողների ազատ կամահայտնությամբ, դրանում հասարակության ներգրավվածությամբ և այլն: Ժողովրդավարական է համարվում այն երկիրը, որտեղ իշխանությունը ձևավորում է ընտրողը, ժողովուրդը, որովհետև, ինչպես ամրագրված է ժողովրդավարական երկրների սահմանադրություններում: Ժողովրդական ընտրությւոնների կարևորագույն բաղադրիչը միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան Ընտրական օրենսգրքի առկայությունն է:
Ընտրական համակարգերի մեծամասնական և համամասնական ընտրակարգերի բնութագրիչները տարբեր պետություններում, պայմանավորված ազգային մտածողության և քաղաքական մշակույթի առանձնահատկություններով, ստանում են տարբեր դրսևորումներ, բացառություն չի կազմում նաև Հայաստանը:
Սահմանադարական բարեփոխումների նախապատրաստման գործընթացում որոշում է կայացվել հրաժարվել մեծամասնական ընտրակարգից և անցում կատարել 100% համամասնական ընտրակարգի։ Որպես նման որոշման հիմնական փաստարկ` նշվում է այն հանգամանքը, որ միայն համամասնական ընտրակարգի շնորհիվ պառլամենտը կդառնա առավել ներկայացուցչական, իսկ ընդդիմությունը կստանա առավել մեծ ներկայացվածության հնարավորություն: Ավելին` տարբեր փորձագետներ էլ ընդգծում են, որ Ընտրական օրենսգրքի խախտման դեպքերի մեծ մասն արձանագրվում էր հենց մեծամասնական ընտրակարգով ընտրատարածքներում:
Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ սահմանադրական բարեփոխումների անհրաժեշտության գլխավոր փաստարկներից է Սահմանադրության՝ եվրոպական չափանիշների համապատասխանեցումն ու ժողովրդավարացումը, այս տեսանկյունից հետաքրքիր է հենց խորհրդարանական կառավարման համակարգ ունեցող եվրոպական երկրների փորձը: Նախ նշենք, որ ԵՄ անդամ 28 երկրից միայն 17-ն է խորհրդարանական հանրապետություն (Ավստրիա, Բուլղարիա, Գերմանիա, Խորվաթիա, Չեխիա, Հունգարիա, Լեհաստան, Լատվիա, Լիտվա, Էստոնիա, Հունաստան, Իռլանդիա, Իտալիա, Մալթա, Սլովակիա, Սլովենիա, Ֆինլանդիա): Նշենք նաև, որ չենք առանձնացրել ԵՄ անդամ այն սահմանադրական միապետությունները, որտեղ կառավարման համակարգի լիազորությունների մեծ մասը պատկանում են խորհրդարանին:
Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետությունների ճնշող մեծամասնությունը՝ 17-ից 14-ի ընտրական օրենսգրքով ամրագրված է միայն համամասնական ընտրակարգն՝ իր տարբեր տեսակներով (կուսակցական ցուցակով, խառը համամասնական, փոխանցելի քվեով և այլ համամասնական ընտրակարգեր): Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետություններից միայն 3-ում (Գերմանիա, Հունգարիա, Լիտվա) է պահպանված մեծամասնական ընտրակարգը, սակայն այն հանդես է գալիս համամասնականին զուգահեռ, իսկ տվյալ երկրների ընտրական օրենսգիրքում ամրագրված է ընտրությունների անցկացման խառը ընտրակարգը:
Ամփոփելով կարող ենք նշել, որ ցանկացած երկրի ընտրակարգ պետք է հաշվի առնի տվյալ երկրի քաղաքական մշակույթը, աշխարհագրական առանձնահատկությունները և հնարավոր ռիսկերը, որոնք, անշուշտ, ժամանակի ընթացքում ենթարկվում են փոփոխության, հատկապես երիտասարդ ժողովրդավարություններում:
Картину Клода Моне, украденную нацистами 80 лет назад, вернули внучкам законных владельцев
Это позор для всего мира, что создавший UWC Dilijan человек в тюрьме в Баку- Окампо
Тревога в преддверии СОР29 в Баку: Помощь на проекты, связанные с ископаемым топливом, выросла в четыре раза за один год
Армения сможет получить очередной кредит в размере 100 млн. долларов
Нарек Терян освобожден от должности заместителя министра экономики Армении
В Китае набирают популярность банкетные залы на колесах
Землетрясение в 8 км к северо-западу от города Арташат
Минздрав РФ обвинил страдающих ожирением россиян в ущербе экономике на 8 триллионов рублей
Еще 40 лет назад люди полагали, что мигрень – это психическое расстройство - Йес Олесен
Следственный комитет Республики Армения отмечает свое 10-летие: Пашинян выступил с речью
Экономист: Ни один европеец не будет аплодировать армянской продукции
Сила одного драма - фонду «Дети Армении»
PhytoKeys: на Гавайях найден новый вид растений из семейства гвоздичных
Топ-10 самых дорогих футболистов мира
В интернете появились кадры задержания сотрудника ереванской школы имени Джона Киракосяна
Арарат Мирзоян и Стефан Даути обменялись мнениями по вопросам региональной безопасности
Южная Корея отрицает отправку беспилотников в Пхеньян
Курсы валют в Армении
Герасим Варданян помещен под домашний арест
Гегам Степанян: Почему Никол Пашинян с трибуны ООН не стал говорить о пленных - спросите его
Экс-министр экономики Армении: Думаю, что смогу защитить свой бизнес
Роберт Кочарян о новом суде: Происходящее относится к жанру абсурда и не имеет отношения к юриспруденции
Важно: Аршак Карапетян призывает к консолидации
Пашинян пытается продать «антироссийскую политику» Западу подороже: «Паст»
«Грапарак»: На предпринимателей, поддерживающих оппозиционное движение, оказывается давление
Байден: Трамп поступил не по-американски, передав РФ аппараты для проверки на ковид
Правительство РА одобрило соглашение о подготовке кадров для уголовно-исполнительных служб стран СНГ
Киану Ривз и Сандра Буллок воссоединились в связи с 30-летней годовщиной культового фильма «Скорость»
Артем Калайджян рассказал о своих гонорарах
Пол Маккартни отдал дань уважения покойному Джону Леннону в день его 84-летия
В Армении аппаратам губернаторов выделили 1 млрд. 391 млн. драмов
В Армении в некоторых случаях будут смягчены штрафы за нарушение правил применения ККА
Срок полномочий членов Совета правления Инспекционного органа по контролю за рынком Армении продлен
Нефть Brent подорожала до $77,23 за баррель
Умер индийский миллиардер Ратан Тата
В Армении семьям 11 без вести пропавших еще два месяца будет оказана соцпомощь
Насильственно перемещенные из Нагорного Карабаха смогут регистрировать автомобили по льготной процедуре
Погода в Армении
FT: операция Израиля в Ливане не завершится до президентских выборов в США
В ООН заявили, что Газа стала местом с наибольшим числом детей с ампутациями
ЕС утвердил кредит Украине на 35 млрд евро за счет замороженных активов России
Глава Комитета госдоходов Армении: Мы видим проблему по части тени в сфере реализации газа и бензина
Это позор для всего мира, что создавший UWC Dilijan человек в тюрьме в Баку- Окампо
Омбудсмен опровергла слухи о размолвке с мэром Еревана
Глава КГД: Наша работа не идеальна
СНБ провела мероприятия в ереванской школе № 20 имени Джона Киракосяна
Мать ребенка, ставшего свидетелем привода педагога в ереванской школе, возмущена действиями правоохранителей
Джереми Стронг считает правильной критику в адрес гетеросексуальных актеров за исполнение ролей геев
Бейонсе и Шер на гламурных скачках California Crown
Михаил Галустян раскрыл секрет своего похудения
