Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Զարգանա՞լ, թե խնայել՝ աշխատողի հաշվին

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Հասարակությունը հիմնականում չի հետաքրքրվում, թե Աշխատանքային օրենսգիրքն ինչ դրույթներ է պարունակում: Ու չնայած այն օգնում է գործատուի հետ օրենքի շրջանակներում բանակցել ու հետագայում ավելի պաշտպանված զգալ, սակայն մեր օրերում, նման ահռելի չափով գործազրկության պայմաններում, աշխատողների համար իրավական այս փաստաթուղը մի տեսակ անտեսվածներից է համարվում, որովհետև աշխատողը այսօր պայքարում է ոչ թե իր իրավունքների, այլ իր աշխատատեղի համար: Այդուհանդերձ այն դե ֆակտո գոյություն ունի, դե յուրե գործում է և այսպես ասած՝ «սպիտակ դաշտում» աշխատող ընկերությունները փաստացի առաջնորդվում են այդ իրավական փաստաթղթով:

Բայց խնդիրն այն է, որ օգտվելով նման իրականությունից ներկայում շրջանառության մեջ է դրվել«ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» նոր նախագիծ, որն ըստ փորձագետների ավելի է դժվարացնելու գործատու-աշխատող առանց այդ էլ չկայացած փոխհարաբերությունները:

Աշխատանքի իրավունքի և մարդկային ռեսուրսների կառավարման մասնագետ Տիգրան Կիրակոսյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշեց՝ որքան էլ հասկանալի է, որ օրենսդրական փոփոխությունը իրավակիրառական պրակտիկայում ծագած խնդիրների լուծման, օրենքների տարաբնույթ ընկալումների տեղիք տվող դրույթների հստակեցման, ինչպես նաև նոր միջազգային պայմանագրերի դրույթների համապատասխանեցմանն ուղղված բնականոն գործընթաց է, սակայն սպասվելիք նոր փոփոխությունների նախագծի վերլուծությունը այնպիսի տպավորություն է առաջացնում, որ պետությունը ցանկանում է փոքր բիզնեսի համար ընդունել արտոնություններ սոցիալական անհավասարությանը տանող օրենսդրական փոփոխությունների միջոցով:

«Աշխատանքային հարաբերությունները երաշխավորված հարաբերություններ են, ինչը սահմանված է աշխատանքային օրենսդրության պարտադիր նորմերով: Որպես պարտադիր նորմերի կամ երաշխիքների օրինակ կարելի է նշել գրավոր աշխատանքային պայմանագրի կնքումը, աշխատանքի էական պայմանները փոփոխելու դեպքում կամ աշխատանքային պայմանագիրը գործատուի նախաձեռնությամբ լուծելու դեպքում գրավոր ծանուցելը, գրավոր ծանուցման սահմանված ժամկետների պահպանումը, աշխատաժամանակի և հանգստի տևողությունների պահպանումը, աշխատավարձի, հավելումների նվազագույն չափերի պահպանումը և վճարումը, ամենամյա արձակուրդի նվազագույն տևողությունների պահպանումը և այլն, սակայն այս նորմի պարտադրելիության փոփոխումն օրենքում դարձնելով «կողմերի համաձայնությամբ» մոտեցմամբ, հավասարազոր է նրան, որ աշխատողի համար անբարենպաստ պայմաններ կարող են սահմանվել»,- ասաց Տ. Կիրակոսյանը:

Սպասվող փոփոխությունները փաստացի սահմանելու են նաև նոր՝ «գերփոքր ձեռնարկատիրությամբ զբաղվող գործատու»-ի տեսակ, ում կտրվի իրավունք իր մոտ աշխատանքի ընդունվող անձանց հետ՝ կողմերի համաձայնությամբ, սահմանափակել աշխատանքային օրենսդրության նորմերում շատ կարևոր տեղ զբաղեցնող մի քանի երաշխիքները: Մասնավորապես, վերը նշված գործատուն կկարողանա աշխատողի հետ պայմանագիրն անորոշ ժամկետով կնքել կամ որոշակի ժամկետով կնքված պայմանագիրը լրանալուց առաջ գրավոր ծանուցել, որը ներկա օրենսգրքով համարվում է պարտավորություն:

«Կարևոր երաշխիքներ են նաև արտաժամյա աշխատանքում միայն գործատուի պահանջով ներգրավված լինելու, արտաժամյա աշխատանքի տևողությունը սահմանափակելու, ամենամյա երկարացված և լրացուցիչ արձակուրդի իրավունք ունեցող աշխատողին այն տրամադրելու, ինչպես նաև օրենսդրությամբ սահմանված՝ ծանր, վնասակար, առանձնապես ծանր, առանձնապես վնասակար աշխատանքները կատարելու համար աշխատողին հավելում տալու երաշխիքները: Եվ նոր փոփոխություններով այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ պետությունը ցանկանում է աջակցել այն գործատուներին, ովքեր ոչ միայն ցանկություն չունեն օրենքը պահպանել, այլ չեն էլ ընկալում իրենց ձեռնարկատիրության համար օրենսդրական նորմերի օգտակարությունը»:Օրինակ, նախագծով առաջարկվող ներքին կարգապահական կանոնների դրույթների տեղափոխումը աշխատանքային պայմանագրի մեջ չի նշանակում որ համապատասխան մասնագետ կարող ենք էլ չվարձել: Հակառակը, նույնիսկ այն աշխատանքային պայմանագրի բլանկը, որը խոստանում են տրամադրել, այդ դեպքում էլ այն լրացնելու համար մասնագետ պետք է ունենալ: Ներկա շուկայական պայմանները պարտադրում են նաև, որ իրական բիզնեսմենը ոչ միայն հաշվապահ և կադրային գործավար վարձի, այլ նաև բիզնեսի զարգացման մասնագետ ունենա, ոչ թե ամեն ինչ ինքնուրույն իրականացնի: Ուստիև աշխատանքային հարաբերությյունների կանոնակարգման հարցն այսօր շատ կարևոր է և բոլորովին պետք չէ այն անտեսել»- ասաց Տ. Կիրակոսյանը:

Չի կարելի հետևանքների դեմ պայքարել պատճառը թողնելով: Խնդիրը չի լուծվի, քանի դեռ խնդիրը ծնող պատճառները չեն քննարկվում: Պետության առաքելությունը աշխատողի երաշխիքները սահմանափակելը, մասնագետ չվարձել հորդորելը, մի սուբյեկտի հաշվին մյուս սուբյեկտի եկամուտը «կարճաժամկետ» հատվածում բարձրացնելը չէ, այլ օրենքների և բիզնես դաշտի բոլոր սուբյեկտների իրավունքների և շահերի կայունության և հավասարակշռության երաշխավորը լինելն է:

Վերջապես, որպես զարգացող երկիր անհրաժեշտ է ոչ թե խնայելու, այլ արտադրողականությանը, արտադրանքի պահանջարկը բարձրացնելու քաղաքականություն վարել: Գլոբալ մրցակցությունը վաղուց զարգանում է ոչ միայն մարկետինգի և բրենդինգի, այլ լավագույն անձնակազմի արդյունավետ աշխատանքի լավագույն անձնակազմի արդյունավետ աշխատանքի սահմաններում: Այսինքն, այսօր աշխատողին ոչ միայն կարևոր ռեսուրս և կապիտալ պետք է դիտարկել, այլ նաև կարևոր ներդրում, ինչի համար անհրաժեշտ է ոչ թե խնայել, այլ ստեղծել աշխատանքի գրավիչ պայմաններ:


Արմինե Գրիգորյան

Ողբերգական դեպք՝ Տավուշում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինՍահմանապահ Բաղանիսն ամուր է, քան երբևէՈ՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Crocus City Hall-ի ահաբեկչությանը մասնակցած տղամարդու ծնողները պատմել են նրա հետ վերջին զրույցի մասին Տաջիկստանում մարդիկ են ձերբակալվել Կրոկուսի ահաբեկչության հետ առնչության համար«Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան