Վարդան Բոստանջյան. «Ցածր եկամուտների պատճառով քաղաքացին զրկված է բնակարան գնելու հնարավորությունից»
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆԵրևանում բնակարանների գները անցած 10 տարիների համեմատ ամենացածր մակարդակում են: Բնակարաններն այսքան էժան չեն եղել նույնիսկ 2008–2009 թվականների ժգնաժամից հետո, երբ բնակչության գնողականությունը կտրուկ նվազեց:
Տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը Past.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ բնակարանների գների նվազման հիմնական պատճառը ցածր պահանջարկն է:
«Հայաստանում ոչ թե բնակարանների ձեռք բերման կարիք չկա, պարզապես ֆինանսական միջոցներ չկան, որպեսզի մարդիկ բնակարաններ գնեն և դրանով էլ պայմանավորված կտրուկ նվազել է պահանջարկը»,– բացատրեց տնտեսագետը:
Վարդան Բոստանջյանի խոսքով՝ առանց հաշվարկի էլ պարզ է, որ անշարժ գույքի շուկայում խնդիրներ կան: Շարքային քաղաքացին էլ այսօր տեսնում է, որ շատ շենքերում բնակարանները դատարկ են:
Իսկ անշարժ գույքի նկատմամբ պահանջարկի ավելացումը պայմանավորված է մի քանի գործոններով: Առաջինը, բնակչության եկամուտների աճն է՝ տնտեսական վիճակի բարելավումը:
«Ողջունելի չէ անշարժ գույքի շուկայի գնային նման տատանումները: Ընտանիքների համար ծածկ ունենալը եղել է կարևորագույն նպատակ, եթե ունենք նման խոցելիություն, դա շատ վատ է, ցածր եկամուտների պատճառով քաղաքացին զրկված է բնակարան գնելու հնարավորությունից»,– նկատեց նա:
Անշարժ գույքի շուկայում առաջացած նման պատկերի մեկ պատճառ էլ է թվում տնտեսագետը: Արտագաղթն իր հետքը նաև այստեղ է թողել: Տարեկան Հայաստանից անվերադարձ հեռանում է բնակչության մոտ 2%–ը: Դատարկվող բնակարանները անընդհատ հանվում են շուկա և նպաստում գների նվազմանը: Նվազում է նաև պոտենցիալ գնորդների թիվը:
Վարդան Բոստանջյանը նշեց, որ ստեղծված իրավիճակն իր հերթին կարող է հանգեցնել մի շարք խնդիրների:
«Սա ցանկացած տնտեսության համար բացասական երևույթ է: Մեր երկրի համար ոչ ցանկալի վիճակ է, իսկ տնտեսության ցանկացած աշխուժացում մեծապես պայմանավորված է նաև շինարարության՝ բնակարանային շուկայով: Այս առումով, մենք ունենք խոցելի վիճակ: Սա նշանակում է, որ կա վաճառքի բավականին մեծ առաջարկ, որը գնողունակ պահանջարկով ապահովված չէ, այսինքն` մարդիկ չեն կարողանում անշարժ գույք ձեռք բերել: Իսկ գնողունակությունն էլ կա՛մ սովորաբար լինում է ներքին գնողունակության հաշվին, կա՛մ դրսի: Այսօր աղքատության բարձր ցուցանիշ կա երկրում»,– ընդգծեց նա:
Տեղեկացնենք, որ վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ Երևանում 2017 թվականի առաջին եռամսյակում բազմաբնակարան բնակելի շենքերի բնակարանների շուկայական միջին գները` 1 քառակուսի մետր մակերեսի հաշվարկով, 2016 թվականի չորրորդ եռամսյակի համեմատ, նվազել են 0,8%–ով:
Երևանում (բացի Նորք–Մարաշից) 2017 թվականի առաջին եռամսյակում բազմաբնակարան բնակելի շենքերի բնակարանների 1 քառակուսի մետր մակերեսի միջին գինը կազմել է 272 հազար 800 դրամ, 2016 թվականի նույն ժամանակահատվածում` 274 հազար 600 դրամ, իսկ 2016–ի չորրորդ եռամսյակում` 275 հազար 100 դրամ:
2017 թվականի առաջին եռամսյակում հանրապետության քաղաքներում, բացառությամբ Երևանը, անհատական բնակելի տների շինության 1 քառակուսի մետր մակերեսի շուկայական միջին գները (ներառյալ տնամերձի միավորի գինը), 2016 թվականի չորրորդ եռամսյակի համեմատ նվազել են 0,2%–ով:
Մանյա Պողոսյան