Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Հայաստանի սպառված տնտեսական մոդելը. Որքանո՞վ է ռեալ «2030»-ի ռազմավարությունը

ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

Նախագահի նստավայրում «Հայաստանի զարգացման ռազմավարություն 2030» փաստաթղթի շուրջ խորհրդակցություն է տեղի ունեցել: Փաստաթղթի շուրջ Սերժ Սարգսյանը մասնավորապես ընդգծել է 2040 թ. չորս միլիոնանոց Հայաստան ունենալու, աշխատատեղեր ստեղծելու, աշխատավարձեր բարձրացնելու և այլ նպատակների մասին: Գնահատելով ներկայիս իրավիճակը՝ հնարավորություն կա՞ 2030 թվականին նշված նպատակների առումով հաջողություններ գրանցել:Տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը նախ նկատում է՝ Հայաստանում փաստաթղթերի առումով պակաս չունենք:

«Ամենահայտնին 2014-2020թթ. ծրագիրն էր: Իսկ նշված հարցի պատասխանը տալու համար կարող ենք հղում անել այդ փաստաթղթին ու տեսնել, թե այն որքանով է իրականություն դարձել: Պետք է արձանագրել, որ այն, ինչ նախատեսված էր, իրականություն չի դարձել: Խոսքը և՛ աշխատատեղերի, և՛ տնտեսության աճի, և՛ աղքատության, և՛ աշխատավարձերի և՛ բոլոր այն հիմնախնդիրների մասին է, որոնց առումով հասարակության մոտ դժգոհություն ու անհանգստություն կար: Հիմա ներկայացվել է մի ծրագիր, որի կարիքը, ի դեպ, կար, որովհետև պետք էր մինչ այս եղածը մի կողմ թողնել ու փորձել հասկանալ, թե ինչ է մեզ սպասվում: Ի վերջո, մի կարևոր եզրահանգում կար, որի մասին նաև միջազգային կառույցներն են փաստում. ՀՀ տնտեսական զարգացման մոդելը, որով վերջին 10-15 տարիների ընթացքում առաջնորդվում էր Հայաստանը, իրեն սպառել է: Նախկին մոդելով աշխատելուն նպաստող ռեսուրսները ևս սպառվել են: Խոսքը մասնավոր փոխանցումների՝ տրանսֆերտների և վարկային միջոցների ներգրավման մասին է: Պետական պարտքի և ՀՆԱ-ի հարաբերակցությունը հասել է գրեթե 60 %, իսկ մասնավոր տրանսֆերտները, որոնք հիմնականում ՌԴ-ից էինք ստանում, թեև այս տարի մի փոքր աճել են, բայց շատ սահմանափակ են»,-Past.am-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետը:

Նրա խոսքով՝ ՌԴ տնտեսությունը զարգացման բարձր տեմպեր չի կարող ունենալ առաջիկա տարիներին, բացի այդ՝ էական մոտեցում է փոխվել մեր քաղաքացիների մոտ. «Իրենք նախընտրում են ոչ թե գումարներ փոխանցել ՀՀ, այլ դրա փոխարեն իրենց ընտանիքներին տանել ՌԴ կամ այն երկրներ, որտեղ իրենք աշխատում են:Այս ամենը վերլուծելով՝ պետք է որոշում կայացնենք՝ անցնելու լրիվ նոր տնտեսական մոդելի, որի հիմնական շեշտադրումը պետք է լինի արտահանմանն ուղղված տնտեսություն ունենալը: Երեկվա հայտարարությունը զուտ հայտարարություն էր, որին ճիշտ կլինի ավելի ուշ անդրադառնալ, երբ նախանշված կլինեն, թե խնդիրներ պետք է լուծվեն: Իսկ ամենակարևորը հայտարարության մեջ այն էր, որ հարկային բեռի ուղղակի հարկերից դեպի անուղղակի հարկերին պետք է անցնել:Պետք է հասկանալ այդ քաղաքականության հետևանքը, որովհետև դրա, այսպես ասած, փոքրացված տարբերակի հետ մենք առնչվեցինք այս տարի, երբ ակցիզային հարկադրույքաչափերը բարձրացան, ինչի արդյունքում գրանցվեցին թանկացումներ: Այսինքն՝ ինչքանո՞վ է հիմնավորված այդ անցումը, որքանով են հաշվարկներ արվել: Ի վերջո, անուղղակի հարկերի վճարումը քաղաքացին է կատարում, ով չունի համապատասխան միջոցներ: Պաշտոնապես 30 % աղքատ է, որի կենսամակարդակը չի բարձրանում: Բացի այդ, հայտարարության մեջ շեշտադրվել է առողջապահությանն ու կրթությանն առավել մեծ ուշադրություն դարձնելը, ապահովել այն ուղենիշները, որոնք 4 միլիոնանոց Հայաստան կստեղծեն և կյանքի որակի բարձրացում կբերեն: Իսկ որքանո՞վ է ռեալ: Այդ պատասխանը ոչ ոք դեռ չի կարող տալ, որովհետև ամեն ինչից զատ՝ ժողովրդագրությունն իր տրամաբանությունն ունի: Եվ եթե մենք այդ տրամաբանության մեջ այսօրվա իրավիճակն ենք գնահատում, ապա 4 միլիոնանոց Հայաստան ունենալն անհնար է: Բայց եթե անցնում ենք այլ ռեժիմի, որի արդյունքում կյանքի որակ, կենսամակարդակ է բարձրանում, աղքատությունը դրա արդյունքում նվազում է, աշխատատեղեր են ավելանում, դա արդեն նույն ժողովրդագրության վրա այլ ազդեցություն կունենա, ինչը գոնե հնարավորություն կտա 4 մլն Հայաստանի ծրագիրն իրականացնել»:

Հարցին, թե ծրագիրը տնտեսական, թե՞ զուտ քաղաքական բնույթ է կրում, հաշվի առնելով նաև առաջիկա վերադասավորումները, վարչապետի պաշտոնը, տնտեսագետը պատասխանեց. «Ես ընդամենը հետևում եմ՝ ակտիվ ներգրավված չեմ գործընթացներում: Հետևելով՝ այս պահին ուզում եմ հասկանալ, իրականում նպատակների իրագործման խնդիր կա՞, թե քաղաքական քայլեր են, որոնք արվում են հետագայում քաղաքական գործունեությունը շարունակելու համար: Առհասարակ, թե՛ իշխանության, թե՛ ընդդիմության կողմից կատարվող յուրաքանչյուր գործընթաց Սահմանադրության շրջանակներում պետք է լինի: Կարևորը սա է, իսկ մնացածը՝ թե ով ինչպես կամ ինչու է նման գործընթացներ անում, ես անձամբ ոչ մի անգամ գնահատական չեմ տալիս: Խոսքն այսօր մեր աչքի առաջ տեղի ունեցող բոլոր գործընթացների մասին է, որովհետև տեսել ենք, թե ինչ է նշանակում, երբ իշխանությունն օրենքի շրջանակներից դուրս է գալիս: Մարտի 1-ը բոլորիս համար լավագույն օրինակն է»:

Աննա Բադալյան

«ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին