Գագիկ Համբարյան. «Անտրամաբանական է 4 միլիոնանոց Հայաստանի մասին խոսել, երբ վերջին 10 տարիներին 350 հազարից ավելի մարդ հեռացել է Հայաստանից»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՔաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը մի փոքր հոռետեսորեն է վերաբերվում այն փաստին, որ ընդդիմությանը կհաջողվի կանխել Սերժ Սարգսյանին ՀՀ վարչապետի պաշտոնում ընտրելու գործընթացը, քանի որ ըստ նրա իշխանությունները շատ վաղուց էին պատրաստվել այս օրվան:
«Սահմանադրական բարեփոխում կոչված երևույթը, կազմակերպվել էր հենց նրա համար, որպեսզի երկրում վերարտադրվի Սերժ Սարգսյանի իշխանությունը: Այսինքն, ամեն ինչ արվել է, որ Սերժ Սարգսյանը մնա թիվ մեկ քաղաքական գործիչը Հայաստանում: Եվ այս պայմաններում ես չեմ պատկերացնում, որ այս փուլում իշխանությունները գնան զիջումների»,- Past.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը:
Նրա դիտարկմամբ, ողջ այդ ընթացքում ամեն ինչ արվեց, որպեսզի վարկաբեկեին ընդդիմությանը և այն մարգինալացնեին: Այդ ամենին հասնելու համար կիրառվեցին տարբեր մեթոդներ՝ ընդդիմադիր հայտնի գործիչներին որպես Բաղրամյան 26-ի հաճախորդներ պիտակավորելով և հասարակության մի ստվար զանգվածի մոտ կարծիք ձևավորվեց, թե ընդդիմություն չկա և բոլորը ծախված են:
«Հասարակությունը շատ մեծ հիասթափություն ապրեց, երբ 2015 թվականի փետրվարին տեղի ունեցած իրադարձություններից հետո, երբ Գագիկ Ծառուկյանի շուրջ հավաքվեց կրիտիկական զանգված, բայց երկրում «թավշյա» հեղափոխություն անել այդպես էլ չհաջողվեց: Այս ամենից հետո հասարակության մոտ այն կարծիքը ձևավորվեց, թե իշխանությունների դեմ խաղ չկա և հնարավոր չէ այս իշխանությունների դեմ պայքարել»,- ասաց Գ. Համբարյանը:
Պատմական էքսկուրս կատարելով նորանկախ Հայաստանի քաղաքական կյանքում անցած տարիներին տեղի ունեցած քաղաքական գործընթացների և ձևավորված ընտրական «ավանդույթների» վրայով, քաղաքագետը նշեց, որ թե՛ 1995 թ.-ի ԱԺ կեղծված ընտրությունների արդյունքների ներկայացումը, թե՛ 1996 թ.-ին տեղի ունեցած նախագահական ընտրությունների արդյուքների բացահայտ կեղծումը, երբ ժողովրդի քվեները Վազգեն Մանուկյանի ձեռքից խլեցին և տվեցին Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, ՀՀ Սահմանադրության ընդունման արդյունքների կեղծումը և այլն, ձևավորել են այնպիսի մթնոլորտ, որ ժողովուրդը կարծում է, որ իրենից ոչինչ կախված չէ և իշխանություններն ինչ ցանկանան կարող են անել:
Գ. Համբարյանի դիտարկմամբ մեր երկիրն այսօր այնքան ծանր սոցիալ-տնտեսական վիճակում է գտնվում, այնքան շատ են արտաքին քաղաքական մարտահրավերները, որ 2022 թ.-ին կայանալիք ընտրությունների վրա հույս դնելը մի փոքր կոռեկտ չէ:
«Մինչ 2022 թ.-ը Հայաստանի իշխանությունները պետք է մտածեն, թե ինչպես կարելի է Հայաստանը փրկել կործանումից: Եվ անտրամաբանական է խոսել 4 միլիոնանոց Հայաստանի մասին, երբ Սերժ Սարգսյանի կառավարման 10 տարիների ընթացքում 350 հազարից ավելի մարդ է հեռացել Հայաստանից: Եվ այս պայմաններում մեր իշխանությունները պետք է ոչ թե ընդդիմության նկատմամբ հակաքայլեր ձեռնարկեն, այլ լուծումներ առաջարկեն այն բոլոր խնդիրներին, որոնց մասին բարձրաձայնում է ընդդիմությունը: Նորից եմ կրկնում, որ ես հույս չունեմ, որ Նիկոլ Փաշինյանին կամ որևէ այլ ընդդիմադիր քաղաքական գործչի կհաջողվի կանխել Սերժ Սարգսյանի վարչապետ դառնալու գործընթացը, քանի որ սա շատ լավ գրված սցենար և բեմադրություն է, որի հեղինակները նստած էին Բաղրամյան 26-ում: Եվ շրջանառության մեջ դրվող բոլոր կեղծ օրակարգերն ու Սերժ Սարգսյանի հասցեին հնչեցվող տարբեր դիֆերամբները նպատակ ունեին այն կարծիքը ձևավորել, որ Սերժ Սարգսյանը ոչ թե մարդ է, այլ մեսիա»,- ասաց Գ. Համբարյանը:
Քաղաքագետի կարծիքով այս ամենին դիմագրավելու համար ընդդիմությունը բավականին ուշ սկսեց պատրաստվել, ինքնամաքրվել և շարժում սկսել: Ուստի հնարավոր չէ պատկերացնել, որ այնուամենայնիվ կհավաքվի այն կրիտիկական զանգվածը, որը Սերժ Սարգսյանին կստիպի հետ կանգնել իր կողմից պլանավորած երրորդ ու վերջնական քայլից:
«Ես մտավախություն ունեմ, որ անհաջողությունը հասարակության մոտ կրկին ապատիա կառաջացնի և հոռետեսությունն ավելի կխորանա, քանի որ ինչպես նախկինում տեսել ենք անհաջողություններից հետո ընդդիմության ներսում սկսվում է վհուկների որսը: Ընդդիմադիրները սկսում են «պարզել», թե ում պատճառով պլանները ձախողվեցին: Ի դեպ, իշխանություններն էլ իրենց հերթին են նպաստում, որպեսզի ապատիկ տրամադրությունները տարածվեն, քանի որ ոչ թե ուշի-ուշով հետևում են, թե ընդդիմությունը ներքաղաքական ու արտաքին քաղաքական հարցերի մասին ինչ քննադատական տեսակետներ է արտահայտում, այլ բավականին ամորֆ ու անտարբեր վերաբերմունք են դրսևորում այդ ամենի հանդեպ: Մինչդեռ եվրոպական երկրներում ընդդիմությունն օգնում է իշխանություններին ավելի օպերատիվ և նպատակային գործել և շտկել սեփական սխալները: Մինչդեռ մեզ մոտ դեռևս նման մշակույթ չկա»,- ասաց Գ. Համբարյանը:
Քաղաքագետի կարծիքով հերթական կեղծ օրակարգը ձևավորվեց Արմեն Սարգսյանի երդմնակալության շուրջ և ողջ մամուլի ուշադրությունը շեղվեց այդ ուղղությամբ, իսկ Սերժ Սարգսյանի ընտրության ժամանակ ամեն ինչ կանցնի լուռ ու հնազանդ միջավայրում:
«Քիչ թե շատ գրագետ ցանկացած մարդ գիտի, որ մենք ոչ թե վարչապետ, այլ՝ սուպերվարչապետ ենք ունենալու և այն ֆունկցիաները, որն այն ժամանակ ուներ երկրի նախագահը, հիմա ունենալու է վարչապետը, բայց ես համոզված եմ, որ վարչապետի ընտրության օրերին այս մասին մամուլը գրեթե կլռի»,- ասաց Գ. Համբարյանը:
Արմինե Գրիգորյան