«Նորերը դեռ կիրառում են նույն մարտավարությունը, ինչ նախորդ իշխանությունները». «Փաստ»

 

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ադրբեջանին զենք վաճառելու խնդրահարույց հարցը կրկին օրակարգում է: Այս անգամ թիրախում ԵԱՏՄ–ում և ՀԱՊԿ–ում Հայաստանի դաշնակից Բելառուսն է: Չնայած ամիսներ շարունակ հայկական կողմից հնչող քննադատություններին, Բելառուսն Ադրբեջանին վաճառեց «Պոլոնեզ» տեսակի համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգերը:

Անդրադառնալով թեմային` ռազմական մեկնաբան Դավիթ Հարությունովը «Փաստ»–ի հետ զրույցում նախ ընդգծեց, որ Բելառուսի համար իր ռազմարդյունաբերական համալիրի զարգացումը ու զենքի շուկայում որոշակի դիրքեր ձեռք բերելը տնտեսական գերակա ճյուղ է. «Նրանք բավականին վաղուց են դրանով զբաղվում: Իսկ նրանց դիրքորոշման վրա ազդելու համար մենք պետք է համարժեք տնտեսական լծակներ ունենանք, որը չունենք: Բացի քաղաքական, դիվանագիտական հռետորաբանությունից, ռեալ մեխանիզմներ Հայաստանը գործնականում չի կիրառում, որովհետև իրականում այդ պրոցեսի վրա ազդելու մեխանիզմները սահմանափակ են»:

Ռազմական մեկնաբանը շեշտեց` Ռուսաստանի կողմից նաև Ադրբեջանին զենք վաճառելու հանգամանքը աշխարհաքաղաքական և տնտեսական շահերով է պայմանավորված, իսկ Բելառուսի դեպքում` հիմնականում տնտեսական:

«Զենքի համաշխարհային շուկայում ցանկացած գործարք իրենց համար կարևոր է: Եթե Հայաստանը ավելի ռեգուլյար խոսի այդ մասին, քննադատի, մեկ է` մնալու է դիվանագիտության հայտարարությունների դաշտում: Եթե մենք նույնիսկ տեսականորեն փորձենք ինչ–որ տնտեսական պատժամիջոցներ կիրառել Բելառուսի նկատմամբ, արդյունքում ոչ թե իրենք, այլ ավելի շատ մենք կտուժենք: Այսինքն` հաշվի առնելով ՀՀ–ի փոքր տնտեսությունը ու հետևաբար նաև տնտեսական ու քաղաքական փոքր լծակները, մենք գործնականում ռեալ ռեսուրսներ չունենք: Այսինքն` մենք այդ նույն հռետորաբանությունը կիրառելով` պետք է նաև ռեալ պատկերացնենք իրավիճակը»,–ասաց նա` հավելելով, որ այս պահին միակ ուղղությունը մեր ռազմական ոլորտն է, ուշադրությունն այնտեղ սևեռելը: 

«Դրանից զատ ցանկացած այլ տարբերակ ռեալ դաշտում չէ: Ընդհանրապես համաշխարհային քաղաքականության մեջ պրոցեսները հիմնված են խաղացող դերակատարների ուժերի հնարավորության վրա: Հնարավոր է, որ դաշնակից երկրները խախտեն պայմանագրային դրույթներ, և իրականության մեջ ՀԱՊԿ–ն այս առումով միակը չէ: ՆԱՏՕ–ի դեպքում ևս կա իրավիճակ, երբ այդ կառույցի ներսում գտնվող դաշնակից երկրներն ունենում են հակասություններ, ռազմական խնդիրներ: Ընդհանուր առմամբ` այդ պրոցեսների վրա ազդելու հնարավորությունը կախված է զուտ երկրի կշռից: Երկրորդ տարբերակն այլընտրանքային լուծումներ գտնելն է, որոնք կարող են ազդել դաշնակից մյուս երկրի վրա: Բայց երկու դեպքում էլ մեր հնարավորությունները սահմանափակ են, որովհետև կշիռը փոքր է, իսկ այլընտրանքային տարբերակներ գտնելն էլ մեզ համար թե՛ ֆինանսական, թե՛ քաղաքական առումով թանկ կարժենա: Բարդ իրավիճակ է, իրականում այն փակուղային է Հայաստանի համար: Միանշանակ լուծում, որը կարող է հարցը միանգամից լուծել, չկա: Մեզ ռազմավարություն է պետք, ըստ որի կարող ենք մտածել, թե ինչպես ազդել մեր դաշնակիցների` ՀԱՊԿ անդամ մյուս երկրների դիրքորոշման վրա»,–նշեց Դ. Հարությունովը:

Քաղաքացիներն արտաքին քաղաքականության համար պատասխանատու նորանշանակ ներկայացուցիչներից այս առումով ավելի հստակ պահանջներ են ակնկալում: Դիտարկմանն արձագանքելով` մեր զրուցակիցը նշեց, որ միանգամից ակնկալել, թե նրանք կլուծեն այն խնդիրը, որը նախկին իշխանությունները երկար տարիներ չեն կարողացել, սխալ է: 

«Հիմա տեսնում ենք, որ նրանք դեռ կիրառում են նույն մարտավարությունը, որը նախկին իշխանությունն է կիրառել: Միգուցե մի փոքր ակտիվ, քան նախկինները, բայց, այնուամենայնիվ, նույն դաշտում են, և այլընտրանք չկա: Սեղանի վրա լուծումներ չկան, որոնց համաձայն կարող ենք ասել, թե իշխանություններն անտեսում են դրանք: Դաշնակից երկրների դիրքորոշման վրա ազդելու հնարավոր լուծումներից մեկն էլ հետևյալն է` դառնալ զենքի այնպիսի գնորդ, ինչպիսին Ադրբեջանն է, բայց դա երկարատև գործընթաց է: Այն ենթադրում է ֆինանսական մեծ ռեսուրսներ, որը մենք հիմա չունենք: Հաշվի առնելով սա` տրամաբանական է, որ նոր իշխանության ներկայացուցիչների հայտարարությունները զուտ դիվանագիտական հարթության մեջ են»,– եզրափակեց մեր զրուցակիցը: 

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում