Ֆյուրերիզմ. «Փաստ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Աշխարհի բոլոր երկրներում, բոլոր ժամանակներում առկա է եղել առաջնորդի անձի պաշտամունքի ծայրահեղականացված դրսևորումների վտանգ: Եղել են երկրներ, որտեղ ուղղակի հենց այդպես էլ եղել է: Եվ անունն ինչ էլ դնենք՝ ստալինիզմ, ֆյուրերիզմ, թե մեկ այլ բան, էությունը փաստացի չի փոխվում: Սակայն խոսքը միայն պետությունների ղեկավարներին չի վերաբերում, նման երևույթ կարող է նկատվել ցանկացած փոքր միավորում: Եվ փորձը ցույց է տալիս, որ ֆյուրերներին ծնում է ոչ այնքան վերջինիս ուժեղությունը, ոչ այնքան անձնային հատկանիշները (թեպետ դրանք, անշուշտ, էական նշանակություն ունեն), որքան նրանց շրջապատը: Բոլոր այն դեպքերում, երբ շրջապատողները մշտապես ու անվերապահորեն կազմ– պատրաստ են կատարել շեֆի հրահանգները (խոսքը զինվորական, ռազմական համակարգի մասին չէ), երբ «բոլորը նրան ասել՝ օօօօօ՜», երբ անընդհատ շեշտվում է «ինչպես ասել է մեր մեծ առաջնորդը», երբ պատրաստ են կտոր– կտոր անել նրանց, ովքեր մի թթու–կծու խոսք կասեն «նաչալնիկի» հասցեին, վերջնարդյունքում ծնվում է ֆյուրերիզմի վտանգ: Շատ բնական է, երբ կողմնակիցները պաշտպանում են իրենց մոտեցումները, շատ բնական է թիմային համակարգը հատկապես քաղաքականության մեջ: Խոսքն այդ մասին չէ, այլ այն, որ այս օրերին նոր իշխանությունների և մասնավորաբար վարչապետի մասին ցանկացած, եթե չասենք քննադատական, ապա գոնե ուշադրություն հրավիրող, զգուշացնող խոսք հանդիպում է այնպիսի հակազդեցության, որ ադեկվատ մարդկանց մեծ մասն ուղղակի ուզում է «ձեռքերը լվանալ» ու զերծ մնալ մի վիճակից, երբ քեզ կարող են նույնիսկ հայրենիքի դավաճան հայտարարել, հակաժողովրդական տարր համարել:
Չէ, տղերք, սրանով ոչ Նիկոլ Փաշինյանին եք լավություն անում, ոչ էլ ընդհանրապես իշխանափոխության (եթե շատ եք ուզում՝ թող լինի հեղափոխության) գործընթացին: Առանձին բացառություններով, ոչ ոք թշնամի չէ, առավել ևս՝ երկրին: Ու եթե բան են ասում, մեկ–մեկ լսելու կարողություն ունեցեք: Թե չէ, միշտ հիշեք. ֆյուրերիզմն առաջին հերթին խժռում է իր իսկ համակարգը, իր իսկ ստեղծողներին: Անսխալական մարդ չի լինում: Ուժեղն այդ սխալների մասին լսելու ընդունակություն, այդ սխալները ընդունելու համարձակություն և շտկելու կարողություն ունեցողն է:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում