Հաղթանակ Շահումյան. «Շատ դժվար է հաղթահարել այն, ինչն ամրացել է բոլորիս կյանքում». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների շուրջ «Փաստ»–ը զրուցել է ՀՀ վաստակավոր նկարիչ Հաղթանակ Շահումյանի հետ:

Իրականություն չլիներ` երազ լիներ

Այսօր առավոտյան եմ եկել Բեյրութից, որտեղ իմ ցուցահանդեսն էր: Այնտեղ գտնվող մեր ժողովուրդը մեծ տագնապի մեջ էր և անհասկանալի զգացումներ ուներ: Բոլորն ասում էին` մենք էլ ենք ապրիլ յան օրերին մեր ներդրումն ունեցել, բայց պարզվում է` այդ ամենը թալանում են և տեղ չի հասնում: Բա ժողովրդի վստահությունը ո՞նց վերականգնենք: Լավ է` գոնե հիմա թալանը բացահայտելու ուղղությամբ քայլեր են արվում, ինչը հույս է տալիս: Ես ոչ մի բառ չեմ գտնում նկարագրելու այն բացահայտումները, որ եղան Մանվել Գրիգորյանի առանձնատանը: Ով փող է գողացել կամ այլ հանցանք գործել, դեռ կարելի է բառեր գտնել ու նկարագրել… Բայց հիմա… Որ ասես կարիք ուներ` չուներ: 

Բանակը մեր ընտանիքն է, բանակում մեր երեխաներն են, մեր ընկերները ղեկավարում են` երեխաներն էլ ծառայում: Վերջապես մեր ապագայի հույսն է: Բայց փոխանակ օգնեն, մտնեն ու բանակը թալանե՞ն: Մանվելը աջ ու ձախ փող ուներ, թող իրա փողի կեսը տար բանակին: Ի՞նչ է նշանակում բանակից բան բերել: Դեռ ուտելիքների հերն էլ անիծած… իսկ նամակները: Մարդիկ հոգով, սրտով, հավատով գրել են, նամակները հասցեատեր են ունեցել: Նորմալ մարդն այդպիսի բան չի կարող անել: Այնքան կուզեի իրականություն չլիներ` երազ լիներ: Իմ ժողովրդի մեջ այդպիսի մարդ կարո՞ղ է լինել: Այդպիսի բան ինչպե՞ս կարող է անել: Ստորություն ասելն էլ է քիչ, գողություն էլ: Գիշատիչը որ գիշատիչ է, իր ստամոքսի համար է միայն կռիվ տալիս, ավելորդ բան չի գողանա տանի: Բայց չեմ հասկանում, սա անհասկանալի է` ապազգային մի բան է: Անգամ թշնամին նման բան չի կարող անել:

Պետությունն ընտանիքի մեծ մոդելն է

Ամեն մեկին երես ենք տվել: Ոչ թե օրենք է գործել, այլ օրենքն օգտագործվել է անհատների համար: Եթե օրենքը բոլորի համար գործեր, նման բան չէր լինի: Բոլորս էլ լսել ենք, չէ՞, թե բանակում ինչպիսի դաժանությամբ է վարվել զինվորների հետ: Ասում էինք` կարող է սուտ է կամ բամբասանք: Լսածների հետքերով կարող էին, չէ՞, գնալ: Խնդիրն ամենաթողությունն է. արհամարհանք` օրենքի, և անտարբերություն` սեփական երկրի նկատմամբ: Նոր իշխանությունը հայտարարել է, որ օրենքի գերակայություն է լինելու: Հանցագործը պետք է պատժվի, իսկ երկիրը պետք է օրենքի տառով ղեկավարվի: Եթե այդ սկզբունքներով ղեկավարվեն` ամեն ինչ իր տեղը կընկնի: Օրենքի խնդիրն է` հարգանք օրենքի նկատմամբ, որը պետության ղեկն է: Սա վերաբերում է բոլորին` լինի երկրի առաջին դեմք, թե հողագործ: Ես չեմ հասկանում օրենքից դուրս պայմանավորվածություն ասվածը: Այդ ամենը պետք է վերանա: Կառավարությունը պետք է արդարամիտ լինի բոլոր հարցերում, որ ժողովուրդը հավատա: Տվյալները ամբողջովին պետք է բացահայտ լինեն, որ որևիցե մեկը չկասկածի, թե ուղղակի վատություն անելու փորձ է: Պետք է բոլորը հասկանան, որ պատժելու նպատակ ունեն: Ես լսեցի նաև, որ բողոքի ակցիաներ են եղել, բայց այս ամենն իմանալով` ով իրեն թույլ կտա գնալ ու պաշտպանել: Գուցե իր զավակներն անգամ չցանկանան պաշտպանել: 

Պետք է մաքրել երկիրը: Մարդը կցանկանա՞, որ իր երեխան գող ու ավազակ լինի: Չի ցանկանա, չէ՞: Պետությունը ընտանիքի մեծ մոդելն է: Փոքր երկիր ենք` մենք իրավունք չունենք նման շռայլություններ թույլ տալ: Յուրաքանչյուր կոպեկ պետք է հաշված լինի և ծառայի երկրի զարգացմանը: Ես այդպես եմ պատկերացնում: 

Շատերի «աչքը» Հայաստանում է. ի՞նչ այցեքարտ է պետք

Բեյրութում տարբեր մարդկանց հետ էի հանդիպում: Շատերի «աչքը» Հայաստանում է: Ուզում են գալ, գործ սկսել: Հարցնում են` կարո՞ղ ենք գալ, ազատ բիզնես դնել, ուզում ենք ընտանիքով տեղափոխվել, երեխաներն էլ գան: Մարդիկ դեռ կասկածների մեջ են: Երբ ամեն անգամ առիթ էր լինում, հարցնում էին՝ ի՞նչ է մտածում Հայաստանում ապրող ժողովուրդը, վերջը ո՞նց պետք է լինի: Անընդհատ այդ մտահոգությունն էր հնչում: Հարյուր տարի օտարության մեջ ապրելով` իրենց ազգի նկատմամբ հետաքրքրությունը պահել են: Բայց հիասթափությունը գիտեք ինչ վատ բան է: Հետո էլ ուզում ենք, որ Հայաստանը զարգանա, ներդրում լինի, մեր հայրենակիցները վերադառնան օրրան: Դրա համար պետք է երկիրը մաքրվի և օրենքը դառնա երկրի միակ այցեքարտը: 

Ժամանակին աշխատել եմ պետական հաստատություններում: Մյուս աշխատողների պահվածքը առաջին դեմքից է կախված: Երկիրը փոքր է, ուղղակի մի յուրահատուկ բան կա. բոլորս միմյանց ճանաչում ենք, մեկը բարեկամ է, մյուսը` ընկեր, մեկն էլ` հարևան: Այս հարաբերությունները բացասական դեր են կատարում, փոխարենն օգտակար լինեն: Եթե տեսնում ենք, որ մեկն օրինազանցություն է արել, ասում ենք` դե լավ, մոտիկ մարդ է, հո խայտառակ չենք անելու: Մեկը կուսակցական նկատառումներով է ասում, մյուսն էլ` հարևան–բարեկամով: Շատ դժվար է հաղթահարել այն, ինչն ամրացել է մեր բոլորի կյանքում:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում