«Որևէ մեկի անունը դուք չեք կարող հիշել, ով թաթախված լինի կոռուպցիայի մեջ, հանցագործություն արած լինի». «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Օրերս Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Ավետիք Իշխանյանը ասուլիսի ժամանակ պատմել էր 90–ականների կեսերին Մանվել Գրիգորյանի մասնակցությամբ տեղի ունեցած դեպքերի մասին, որոնք հասարակության մի մասը չգիտեր, մյուսներն էլ հավանաբար մոռացել էին: Եվ, բնականաբար, երբ խոսք է գնում այդ տարիների մասին, շատերն ակամայից ՀՀՇ–ի տարիները, իշխող բարքերն ու մոտեցումներն են հիշում, երբ մի կողմից Արցախն էր ազատագրվում, մյուս կողմից դրվում էին նորանկախ Հայաստանի հիմքերը: Ակամայից հարց է ծագում, թե ինչն էր, որ այն ժամանակ այնպես չստացվեց, որն էլ տարիներ անց բերեց նման համաժողովրդական ցասման: Հարցի պատասխանը, բնականաբար, պետք է փնտրեինք կա՛մ նախկին իշխանավորների, կա՛մ ՀԱԿ–ի հիմնադիրների շարքում, ովքեր անկախության տարիներին ոչ միայն եղել են երկրի ղեկավարման ղեկին շատ մոտ, այլև զբաղեցրել են բարձր պաշտոններ:
ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանը, ով ՀՀՇ–ի տարիներին նաև մշակույթի փոխնախարար է եղել, «Փաստի» հետ զրույցում նշեց, որ ինքը եթե որևէ հանցագործության մասին երբևէ իմացել է, մշտապես բարձրաձայնել է՝ լինի մամուլի միջոցով, խորհրդարանում կամ այդ հարթակներից դուրս:
«Ես ամենևին չեմ սպասել, որ մեկն ընկնի, ինչպես ժողովուրդն է ասում՝ եզն ընկավ՝ դանակավորները շատացան: Իսկ ո՞ւր էր Իշխանյանն այս 25 տարիների ընթացքում և ինչո՞ւ դրա մասին չէր խոսում, առավել ևս, որ նա մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ է զբաղվում: Սպասեց ձերբակալեցին, նոր է որոշե՞լ խոսել: Այն, ինչ տեղի է ունեցել, ես իմ գնահատականը տվել եմ՝ դա մարդու երևակայության մեջ չի տեղավորվում, բայց հիմա էլ հակառակն է: Ով ինչ մեղք ու մեղադրանք ունի՝ հիշում է: Ես չեմ ընդունում այդ մոտեցումը: Բացի այդ, երբ ընկածին ուզում են ոտքով էլ խփել, այդ երևույթը ինձ դուր չի գալիս»,– ասաց Ա. Մանուկյանը:
Նա նաև նշեց, որ անաչառ լինելու համար հարկավոր է հիշել, որ Մանվել Գրիգորյանը պատերազմի տարիներին եղել է բրիգադի հրամանատար, 5000 զինվորի է ղեկավարել և լրջագույն հաջողություններ գրանցել արցախյան ազատամարտի տարիների ընթացքում:
«Այսինքն, ակնհայտ է, որ այդ ընթացքում մեր բանակը գրանցել է լրջագույն պատմական հաջողություններ ու եղել են կոնկրետ մարդիկ, ովքեր դա իրականացրել են: Ուրիշ հարց է, որ նրանք, ովքեր այդ տարիներին կերտել են մեր հաղթանակը, որի մեջ են եղել նաև Ռոբերտ Քոչարյանը և Սերժ Սարգսյանը, հետո եկել է մի պահ, որ հիմնվել են կրիմինալի վրա: Ներքին իշխանափոխություն տեղի ունեցավ, և այդ հեղաշրջման արդյունքում վերից վար համակարգը փչացավ»,– ասաց Ա. Մանուկյանը:
Ա. Մանուկյանի դիտարկմամբ, դրանից հետո էր, որ վերևում նստած անձը (Ռ. Քոչարյանը, խմբ.), դարձավ կոռուպցիայի կնքահայրը, իսկ ներքևներն էլ, որպեսզի այդ համակարգի պայմաններում շարունակեն ապրել, աշխատել և գոյատևել, սկսեցին ապրել այդ կանոններով: Եվ 98–ի համակարգն ամբողջապես հիմնվեց այնպիսի ուժերի վրա, որոնք սկսեցին փոխարինել ժողովրդին:
«Այսինքն, քանի որ 98–ից ժողովրդի կողմից իշխանությունների աջակցությունը չկար, իշխանությունը փորձեց հենարաններ գտնել այլ դաշտում և իր իշխանությունը կառուցել այլ սյուների վրա: Եվ նույն բանակի գեներալների, պաշտոնյաների, դատավորների, դատախազների շրջանում մարդիկ սկսեցին այդ պայմաններով աշխատել: Եվ Մանվել Գրիգորյանը նույնպես, ով անկախության առաջին տարիներին ուրիշ կյանքով էր ապրում, սկսեց այլ կյանքով ապրել: Եվ մենք այսօր տեսնում ենք երկրորդ Մանվել Գրիգորյանին: Այսինքն, համակարգն է պարտադրել լինել այնպիսին, ինչպիսին հիմա տեսնում ենք»,– ասաց Ա. Մանուկյանը:
Նախկին պատգամավորի դիտարկմամբ, այսօրվա բացահայտումներից երևում է, որ նմանները շատ են: Եվ դեռ կլինեն այնպիսիք, որոնք թեև եղել են իշխանության կազմում, բայց մաքուր են աշխատել: ՀԱԿ փոխնախագահն ասաց նաև, որ ինքն ուշադիր հետևում է ներկա կառավարության նշանակումներին ու համոզվում, որ այսօր նախարարի, փոխնախարարի պաշտոնում նշանակելու համար շատ դժվար է անաղարտ մարդ գտնել, որովհետև վերջին 20 տարում մարդկանց ուղղակի թաթախել են կեղտի ու կոռուպցիայի մեջ:
«Հնարավոր չի եղել պաշտոնյա լինել և մաքուր մնալ, մինչդեռ ՀՀՇ–ի պաշտոնավարման տարիներին հնարավոր չէր լինել պաշտոնյա և լինել գող, կոռումպացված և այլն: Սա է եղել տարբերությունը: Այն տարիներին եղել է Գերագույն խորհրդի 260 պատգամավոր և 30 նախարար, և նրանցից որևէ մեկի անունը դուք չեք կարող հիշել, ով թաթախված լինի կոռուպցիայի մեջ, հանցագործություն արած լինի, դատված լինի, բացասական անուն վաստակած լինի, ում ժողովուրդը անեծքով հիշի: Չկա այդպիսի բան, քանի որ այն խորհրդարանում և կառավարությունում գողանալը, կոռումպացված լինելը, սեփական կաշվի մասին մտածելը համարվում էր անբարոյականություն: Եվ դա մասսայական էր»,– ասաց Ա. Մանուկյանը:
Համեմատելով ներկա և նախկին խորհրդարանները՝ նա նշեց, որ եթե նախկինում անբարոյական լինելու դեպքում էին «սպիտակ ագռավ» համարվում, ապա հիմա՝ բարոյական լինելու դեպքում: Եվ եթե հիմա անբարո արարքը խրախուսվում է, ապա այն ժամանակ հասարակությունն իր շրջանակներից դուրս էր մղում նման կեղտը:
Նա նաև հավելեց, որ այս տարիների ընթացքում բանտախցերին, չարչարանքներին և սև PR–ին դիմանալը բավականին դժվար է եղել, իսկ հիմա մաքրման պրոցես է ընթանում: Մանուկյանը հույս ունի, որ ՀԱԿ–ն առաջիկա ընտրությունների ժամանակ լրջագույն արդյունքներ կարձանագրի:
ՀԱԿ փոխնախագահը նշեց նաև, որ «Ընտրական օրենսգրքի» նոր տարբերակը մշակելու հարցում իրենք բավականին մեծ դերակատարում ունեն, Իոաննիսյանի հանձնաժողովին պաշտոնական գրությամբ ներկայացրել են բոլոր այն մոտեցումները, որոնք անցած 5–6 տարիների ընթացքում մշակել են:
«Կարծում եմ՝ մեր առաջարկություններն օգտակար կլինեն և նման պայմաններ ապահովելու դեպքում ընտրությունները կանցնեն արդար և թափանցիկ: Բնական է, որ մենք մասնակցելու ենք առաջիկա ընտրություններին, և կարծում եմ, որ որևէ մեկին չեմ նեղացնի, եթե ասեմ, որ ՀԱԿ–ն ամենաքաղաքական և ամենակազմակերպված և մտավոր մեծ ներուժ ունեցող կուսակցությունն է, որը այս ընտրությունների ժամանակ կլինի լուրջ խաղացող և սոլիդ քաղաքական ուժ, որը ծանր հայտ կներկայացնի՝ ԱԺ ապագա խորհրդարանում իր տեղը զբաղեցնելու համար: Եվ մեր ընտրողը կլինի ոչ թե սեփական հացի, ջրի հարցը լուծողը, այլ երկրի ճակատագրով լուրջ մտահոգ և համարձակ գաղափարներ ներկայացնող: Վերջում հավելեմ, որ համառ, հետևողական, երկարակյաց և զգացմունքների մեջ չընկնող ուժերը միշտ էլ հաղթում են: Ես մեզ այդպիսին եմ համարում…»,– ասաց Ա. Մանուկյանը:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում