Սովետի ուրվականները` հեղափոխական հոսանքներում. «Փաստ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Կիսահեղափոխական հեղափոխական թոհուբոհի ու բացահայտումների շղթայի մեջ օրերս անուշադրության մատնվեց մի իրադարձություն, որտեղ հեղափոխության որևէ կայծ չկար: Հայաստանի գրողների միությունում համագումար էր, ընտրում էին միության նախագահին, քանի որ լրացել էր Էդուարդ Միլիտոնյանի պաշտոնավարման ժամկետը: Ի տարբերություն հայաստանյան վերջին շրջանի իրադարձությունների` գրողների միությունում ո՛չ հեղափոխություն, ո՛չ իշխանափոխություն, ո՛չ էլ հեղաշրջում տեղի չունեցավ: Էդուարդ Միլիտոնյանը վերընտրվեց: Այս առիթով սոցցանցային ու մեդիահարթակներում հնչեցին դժգոհություններ, թե հեղափոխությունը շրջանցեց գրողների միությունը:
Թերևս մի պահ կանգ առնենք: Ըստ էության, անկախ գրողների միության նախագահի անձից, պետք է նշենք, որ ոչ միայն այս, այլև ընդհանրապես բոլոր ստեղծագործական միությունների պարագայում, կարող ենք խոսել ոչ միայն հեղափոխության շրջապտույտից դուրս մնալու, այլև ընդհանուր ժամանակավրեպության մասին:
Ստեղծագործական միությունների շուրջ առկա խնդիրների մասին պարբերաբար խոսվում է, բարձրաձայնվում է բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին, ոմանք պարզապես առաջարկում են լուծարել դրանք: Ըստ էության, ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ստեղծագործական միությունները կորցրեցին իրենց գործառույթներն ու ինչ–որ տեղ նաև բովանդակությունը: Խորհրդային շրջանում այսօրինակ միությունները ստեղծվեցին հասարակական կյանքի բոլոր ոլորտների պետական քարոզչությանն ու գաղափարախոսությանը համահունչ պահելու և կենտրոնացնելու համար: Մի շարք առումներով, ստեղծագործական միություններն ունեցան բազմաթիվ դրական ձեռքբերումներ:
ԽՄ փլուզումից հետո, ստեղծագործական միությունները պարզապես խորհրդային իներցիայով վերածվեցին իշխանության կցորդի` այդպես էլ չկարողանալով վերակազմակերպվել նոր իրողություններին համաձայն: Ստեղծագործական միությունների համար պարզապես անհասկանալի էին անկախությունը, պետական քարոզչության բացակայությունը, արդյունքում ստեղծագործական միությունները պարզապես հարմարվեցին գործող իշխանությանը: Իշխանությունները փոխվում էին` ստեղծագործական միությունների գործելաոճը մնում էր նույնը: Միությունները, կամ գուցե ավելի ճիշտ կլինի ասել դրանց ղեկավարությունը, պարզապես հարմարվում էին:
Այսօր, մեծ հաշվով, իրավիճակը չի փոխվել, և այստեղ խնդիրը միության ղեկավարների, անդամների կամ օրենսդրության ու տարբեր այլ հարցերի մեջ չէ: Բանն այն է, որ խորհրդային մոդելով գործող այս միությունները պարզապես կորցրել են ժամանակի հետ կապը և վերջինս վերականգնելու համար պետք է պարզապես ընկալել նոր իրականությունը: Այդ իրականությունը անկախությունն է` երկրի անկախությունը, ստեղծագործողի, երևակայության անկախությունը, քարոզչական ու գաղափարախոսական կապանքներից ազատությունը: Թե ինչ տեղի կունենա ստեղծագործական միությունների հետ այս իրադրության գիտակցումից ու, ինչպես ասվեց, ժամանակային կապի վերականգնումից հետո, այլ հարց է, սակայն փաստ է, որ ներկայումս ստեղծագործական միությունները դարձել են ամորֆ կառույցներ, որոնց գործունեության ոլորտները, շրջանակներն ու նպատակները բավական անորոշ են:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում