Հայ-ադրբեջանական պատերազմի վտանգը նվազել է, բայց չի չեզոքացել. փորձագետներ
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի ու ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հանդիպումը ձևավորել է որոշակի ընդհանուր մոտեցումներ՝ կապված տարածաշրջանային խնդիրների լուծման հետ: Tert.am-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտեց ՕԵԿ փոխնախագահ Մհեր Շահգելդյանը՝ նկատելով, որ ձևավորվել է մի մթնոլորտ, որը կներգրավի Մերձավոր Արևելքի բոլոր խաղացողներին: Նա կարծում է, որ սա կազդի նաև Ադրբեջանի ու Թուրքիայի ագրեսիվ ու պատերազմի ձգտող քաղաքականության վրա, այդ թվում՝ Թուրքիայի՝ Նախիջևանի սահմանին զորաշարժերի ու կուտակումների ընթացքի վրա:
«Բազմից ասել եմ այն մասին, որ պատերազմի վտանգը, այսինքն՝ Ադրբեջանի կողմից, շատ ռեալ է: Ադրբեջանը թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին խնդիրների լուծման համար, իր պետության կառավարման ձևը պահելու համար պատերազմ է ցանկանում: Շատ մեծ է հավանականությունը, որ Իլհամ Ալիևը կարող է գնալ պատերազմի՝ Արցախի ուղղությամբ հարձակում իրականացնելով:
Ադրբեջանում կա որոշակի էյֆորիա, ադրբեջանական իշխանությունները ռազմական հռետորաբանությամբ իրենց հասարակության մեջ ագրեսիվ մթնոլորտ են ստեղծում, որի հետևից հետագայում ստիպված գնալու են»,- ասաց նա:
Միևնույն ժամանակ, Մհեր Շահգելդյանը կարծում է, որ աշխարհաքաղաքական զարգացումները, այդ թվում՝ նաև ԱՄՆ-ՌԴ նախագահների հանդիպումը, ցույց տվեցին, որ պատերազմն ընդունելի չէ: Նրա խոսքով՝ փորձ կատարվեց տարածաշրջանային խնդիրները բանակցությունների և հարաբերությունների կարգավորման ճանապարհով լուծել: Ինչ վերաբերում է Նախիջևանի ուղղությամբ սադրանքներին, Շահգելդյանն ասաց, թե դա Թուրքիայի նոր ձևավորված քաղաքականության արդյունքը չէ, այլ նախկին քաղաքականության շարունակությունն է:
«Պուտին-Թրամփ հանդիպումը որոշակիորեն հետաձգեց պատերազմի հնարավորությունը, սակայն չչեզոքացրեց: Նախիջևանի հետ կապված ասեմ, որ թուրքական քաղաքականությունը՝ ընդլայնելու և վերցնելու բոլոր հողերը, որոնք ինքը ցանկանում է հետ վերադարձնել դեռևս 22 թթ., շարունակվում է: Նախիջևանի սահմանին Թուրքիայի կողմից լարվածության մեծացումը ոչ թե ընթացիկ քաղաքականություն է, այլ նախկինից եկած քաղաքականության շարունակություն է: Պատերազմի հավանականությունը ռեալ է»,- ընդգծեց Մհեր Շահգելդյանը:
Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Գ․ Սարգսյանը նույնպես պատերազմի վտանգ տեսնում է, սակայն կարծում է, որ առաջիկա մեկ տարում խոշոր հարձակում չի լինի: Նա հիշեցրեց, որ ինքը դեռևս անցյալ տարի ասել էր, որ Թուրքիան Նախիջևանում մեծ ծրագիր է նախատեսում իրականացնել:
«Ինչու Նախիջևանում, որովհետև Նախիջևանը պլացդարն է թուրքական աշխարհը միավորելու համար, դրանից պետք է սկսի Թուրքիան: Այո, այս պահին վտանգը չի վերացել: Մինսկի խմբում ԱՄՆ-ն և ՌԴ-ն Արցախի հարցով արդեն 20 տարուց ավել համագործակցում են, իսկ հանդիպումը չի կարող չարտահայտվել նրանց գլոբալ վերաբերմունքի վրա՝ կապված այսօրվա անվտանգության հարցերի հետ: Պարզ է, որ լուրջ ուշադրություն պետք է դարձեն Նախիջևանի խնդրի վրա: Կարող եմ հստակ ասել, որ Մոսկվայում սա լրիվ ընկալում են»,- շեշտեց Սարգսյանը:
Վերջինիս գնահատմամբ՝ այս պահին պատերազմի վտանգը մի փոքր ավելի նվազել է, սակայն դժվար է ասել, թե Թուրքիան ինչ նոր խորամանկություններով պետք է հնարավորություն գտնի ֆորսմաժորային իրավիճակներ ստեղծելու: