Հայհոյե՞լ, թե՞ ոչ. այս է խնդիրը. «Փաստ»
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Փաստաբանների պալատն առաջարկում է քրեականացնել հայհոյանքը. ինչպես ասում են՝ հասանք: Չէ, համաձայն ենք, հայհոյանքը, առավել ևս հրապարակային հայհոյանքը չափազանց տգեղ և վիրավորական երևույթ է, բայց արդյոք հայհոյանքի ապաքրեական լինելն այնպիսի էական ազդեցություն ունի երկրում արդարության հաստատման ու արդարադատության իրականացման վրա, որ անհրաժեշտություն է առաջացել օրինագիծ– առաջարկ ներկայացնել:
Պարզ է, արդարադատության ոլորտում չեն կարող լինել առաջնային կամ երկրորդական խնդիրներ: Ինչպես ասում է հայտնի ֆիլմի հերոսը՝ «էդ ո՞նց է հանցաքը փոքր, եթե մոլորված եզ չի եկել, մոլորված ոչխար է եկել, ուրեմն հանցանքը փո՞քր է» սկզբունքը արդարադատության, կարելի է ասել, էությունն է, բայց այստեղ մի հարց այնուամենայնիվ բաց է մնում:
Ինչո՞ւ հիմա և ինչո՞ւ փաստաբանների պալատի նախաձեռնությամբ, գուցե վերջին իրադարձությունների ազդեցությա՞մբ, երբ մի շարք փաստաբաններ, հաճախ անհարկի, քննադատությունների ու զազրախոսությունների արժանացան զուտ իրենց պաշտպանյալների պատճառով: Բայց չէ՞ որ սա էլ իրավիճակային լուծում է, իսկ ցանկացած իրավիճակային լուծում կիսատ է և, երևի թե, ոչ նպատակահարմար, որովհետև, եթե խնդիրը հրապարակային հայհոյանքի դեմ պայքարն է, ապա այն հնարավոր չէ իրականացնել պարզապես պատիժ կամ տուգանք սահմանելով: Ի դեպ, ներկայումս էլ մեծ հաշվով կան համապատասխան իրավական կարգավորումներ:
Բայց սա էլ թողնենք, քանի որ խնդիրը բոլորովին էլ հայհոյանքը չէ, այլ խնդրին մոտենալու ելակետը, նույն հաջողությամբ մենք տեսել ենք ծխելու համար աստղաբաշխական թվերով տուգանքներ սահմանելու առաջարկներ, աղբը ոչ սահմանված վայրերում թափելու տուգանքներ, որոնք այդպես էլ կյանքի չկոչվեցին: Վերջիններս մնացին թղթի վրա մի շատ պարզ պատճառով՝ պարզապես կան երևույթներ, որոնց լուծումը ուժային մեթոդով չի կարող լինել, հնարավոր չէ բնության ու սեփական միջավայրի մաքրության արժեքն ու նպատակը լավ չընկալող հասարակությանը ուժով պարտադրել դառնալ այդպիսին, դրա համար հարկավոր է ժամանակ, կրթություն, մտածողության փոփոխություն:
Հրապարակային հայհոյանքն էլ, իր հերթին, որոշակի աղբի տեսակ է, որը հայտնվում է մեդիահարթակներում, սոցցանցերում, տարբեր, հիմնականում կեղծ օգտատերերի էջերում: Տհաճ է, իհարկե, բայց դրա դեմ պայքարել պատիժներով, տուգանքներով, մի խոսքով ուժային ու արհեստական միջոցներով, կարելի է ասել անարդյունք զբաղմունք է: Պատկերացրեք մի գործնական իրավիճակ, երբ մեր դատարաններում են հայտնվում տասնյակ հազարավոր հայցեր՝ պայմանավորված հրապարակային հայհոյանքներով, կամ՝ նույն տրամաբանությամբ, երբ ոստիկանությունը բերման է ենթարկում բոլոր նրանց, ովքեր փողոցում աղբ կամ ծխախոտի ծխուկ են գցում: Պատկերացրցի՞ք, բարի, կարծում ենք ավելորդ է ասել, թե ինչ տեսարանների մենք ականատես կլինենք: Դեռ շարունակում ե՞նք մտածել հայհոյանքը քերականացնելու մասին: Իրո՞ք, էլ բանուգործ չկա՞:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում