«Քյաշ» գումարից առավել կարևոր իրողություններ. «Փաստ»
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի այցը տարածաշրջան և մասնավորաբար Հայաստան, ինչպես սպասելի էր, բուռն արձագանքներ ունեցավ: Հայաստանյան մեդիահարթակներում այդ այցելությունը մեկնաբանվեց երկու՝ միմյանց հակասող և, կարելի է ասել, հավասարաչափ իրականությունից կտրված տեսանկյուններից: Մի խմբի համար Մերկելի այցը հսկայական ձեռքբերում էր Հայաստան–Եվրոպա հարաբերությունների տեսանկյունից, Փաշինյան–Մերկել երեկոյան զբոսանքը հայ դիվանագիտական մտքի աննախադեպ հաղթանակ, իսկ մեկ այլ խմբի համար Մերկելի այցը որևէ նշանակություն չունեցավ, ավելին՝ ապտակ էր Հայաստանին, քանի որ Մերկելը վրացիներին տվեց փող, ադրբեջանցիների հետ կնքեց համաձայնագիր էներգետիկ համագործակցության ոլորտում, իսկ հայերի հետ սելֆիներ արեց:
Հասկանալի է, չէ՞, որ ճշմարտությունն իրականում գտնվում է ոսկե միջինի մեջ: Այս տեսանկյունից նշենք մի քանի կարևոր հանգամանք: Վրաստանին հատկացված դրամաշնորհը լիովին տարամաբանության մեջ է, քանի որ վաղուց արդեն Վրաստանը հայտնել է կոնկրետ աշխարհաքաղաքական դիքորոշում, կրել դրա հետևանքները և ներկայումս դրա դիմաց ստանում է ոչ միայն Գերմանիայի, այլև ընդհանրապես Եվրոպայի և Արևմուտքի տարբեր տեսակի օժանդակություններ՝ նաև փողի տեսքով: Ակնկալել Մերկելից կամ ցանկացած այլ արևմտյան երկրի ղեկավարից նույնանման վերաբերմունք Հայաստանի նկատմամբ, առնվազն մանկամտություն է:
Ադրբեջանի պարագայում նույնպես ամեն ինչ հստակ է՝ Ադրբեջանն ունի էներգակիրներ և համագործակցությունն այս ոլորտում ավելի քան տրամաբանական է: Այս հանգամանքների կողքին, կարող է հարց առաջանալ, թե այդ դեպքում Հայաստան այցելությունը ձևական բնույթ էր կրում՝ ուղղակի հայերին չնեղացնելու միտումով: Սակայն այստեղ թերևս կանգ առնենք:
Ըստ էության՝ Մերկելի այցը Երևան շատ հետաքրքիր էր իր ընթացքով: Վարչապետ Փաշինյանի հետ երեկոյան զբոսանքը՝ շրջապատված բազմաթիվ քաղաքացիներով, հայկական կողմից արժեքների ցուցադրությունն էր Գերմանիայի կանցլերին՝ ժողովրդավարությունը, անվտանգությունը և, իհարկե, Հայաստանի քաղաքացին: Պատկերացրեք հետհեղափոխական երկիր, որը, գումարած դրան, գտնվում է պատերազմական դրության մեջ, և այդ երկրի վարչապետը Եվրոպայի առաջնորդներից մեկի հետ հանգիստ զբոսնում է անվտանգ քաղաքում, նկարվում քաղաքացիների հետ: Հենց սա էր հայկական կողմը առաջարկում Եվրոպային՝ ժողովրդավարություն և անվտանգություն: Բովանդակային իմաստով սա չափազանց հաջողված ու կարևոր այց էր և սրա արդյունքում էր, որ Մերկելը ոչ թե խոսեց ինչ–ինչ դրամաշնորհներից կամ Հայաստանին փող տալու ակնարկներ արեց, այլ խոսեց վիզային ռեժիմի ազատականացումից և Նիկոլ Փաշինյանին հրավիրեց համաշխարհային տնտեսության հիմնախնդիրներ քննարկելու: Այս չափազանց կարևոր կետը, կամա թե ակամա, կարծես վրիպեց բոլորի ուշադրությունից, մինչդեռ հենց այստեղ էր Մերկելի այցելության մեխը: Վարչապետի հետ երեկոյան զբոսանքը, պատկերավոր ասած, չափազանց եվրոպական քայլ էր՝ հարիր եվրոպական աշխարհայացքին ու արժեքներին: Թերևս լավ կլիներ, եթե մեր մեկնաբանները հենց այս դրվագին ուշադրություն հրավիրեին և ոչ թե մտնեին անարդյունք քննարկումների մեջ. թե ինչու վրացիներին փող չտվեց, իսկ մեզ՝ ոչ:
Վերջապես, եթե անդրադառնանք հենց փողին, ապա պետք է արձանագրենք, որ հենց այնպես կամ ժողովրդական լեզվով ասած՝ «ափռ–ցփռ» տրված փողը վտանգավոր է, որովհետև միշտ փողի դիմաց ինչ–որ բան են պահանջում: Հայաստանն այսօր Մերկելից փող չուզեց, ավելին՝ փողի ակնարկներ էլ չարեց, այլ ցույց տվեց արժեք, այն արժեքը, որը արևմտյան քաղաքակրթության հիմքն է՝ քաղաքացիական հասարակություն և անվտանգություն: Որին էլ Մերկելը պատասխանեց վերևում նշված հայտարարություններով, և այսօր, կարող ենք ասել, որ Հայաստանն արեց արժանապատիվ քայլ, իսկ գնդակը, ինչպես ասում են, Եվրոպայի դաշտում է:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում