Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Արտահերթ ընտրությունների գործոնը գերագնահատված է. «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Իշխանափոխությունից հետո Հայաստանում ստեղծված քաղաքական ճգնաժամի հանգուցալուծումը պատկերացվում է բացառապես արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններով: Այս պատկերացումը ընկած էր թե՛ հեղափոխության առանցք կազմող ուժի և նրա համակիրների քաղաքական տեսլականի հիմքում, թե՛ քաղաքական մյուս դերակատարների առնվազն հրապարակավ հնչող հայտարարությունների: Ակնհայտ է, որ երկրում փոխված իրավիճակը, ուժերի փոփոխված համամասնությունը կարիք ունի արձանագրվելու նաև դե յուրե, և դա անելու միակ տարբերակը նոր ընտրություններն են: Ընտրությունները, ըստ էության, միակ ճանապարհն են դուրս գալու սահմանադրական այն ճգնաժամից, որը երկիրը դնում է երկիշխանության վտանգի առաջ, երբ գործադիրը ղեկավարում է մի քաղաքական ուժ, օրենսդիրը՝ լրիվ այլ: 

Արտահերթ ընտրությունների թեման, սակայն, հեղափոխության հաջորդած սկզբնական ժամանակաշրջանում ակտիվորեն շոշափվելուց հետո միառժամանակ հայտնվել էր ստվերում: Այսօր՝ Երևանի ավագանու ընտրություններից առաջ այդ թեման կրկին ակտիվացավ և պաշտոնապես արձանագրվեց Փաշինյանի հանրահավաքային ելույթում: Փաշինյանը ՀՀԿ–ին ի պատասխան հայտարարեց, որ նրանք չեն որոշում արտահերթ ընտրություններ կլինեն, թե ոչ: Առիթը ՀՀԿ–ի վերջին շրջանի տարբեր հայտարարություններն էին առ այն, որ Նիկոլ Փաշինյանի ցանկությամբ չէ, որ պետք է ցրվի ԱԺ–ն ու լինեն արտահերթ ընտրություններ: Այս հեռակա բանավեճը արտահերթ ընտրությունների մասով, զուգահեռ նաև այլ բնույթի տարընթերցումները գործադիրի և օրենսդիրի միջև գալիս են երիցս փաստելու, որ երկրում կա սահմանադրական ճգնաժամ, որը հավերժ ձգվել չի կարող և ինչ–որ տեղ պայթելու է:

Փաշինյանն ու նրա կառավարությունը, սակայն, արտահերթ ընտրությունները ֆորմալ հայտարարելով առաջնահերթություն,նախորդ ամիսներին առավելապես զբաղված էին, այսպես ասած, ադապտացիայով՝ հարմարվելով կառավարման գործառույթներին: Երկրի ընթացիկ խնդիրները մի կողմից, նախկին իշխանության որոշակի շերտերը մյուս կողմից, արտաքին քաղաքական մարտահրավերները մեկ այլ կողմից, և որ ամենակարևորն է, հասարակական բարձր սպասելիքների նշաձողը լրիվ ուրիշ կողմից կառավարությանը թաթախեցին ընթացիկ պրոբլեմների մեջ, որոնց լուծմանը լծվելով՝ արտահերթ ընտրությունների օրակարգը հայտնվեց երկրորդ պլանում:

Հիմա, ավագանու ընտրությունների նախաշեմին, ավելի հաճախ են սկսել հնչել պնդումներ այն մասին, որ միայն ընտրություններով է հնարավոր դուրս գալ այս ձանձրալի ընթացիկության ռիթմից ու սկսել զբաղվել կարևոր, կենսական գործերով: Ներքաղաքական մարտահրավերները, ի դեմս Քոչարյանի ակտիվացման, նրա անվան հետ կապվող գաղտնալսված ձայնագրության և տարածման, նոր իշխանություններին կրկին վերադարձրել են արտահերթ ընտրությունների առաջնայնության թեմային:

Ինչպես նշեցինք, արտահերթ ընտրություններն իսկապես կենսական են քաղաքական ուժերի նոր համամասնությունը պաշտոնապես արձանագրելու, երկրի կառավարման երկու հիմնական օղակների միջև ներդաշնակություն ստեղծելու համար: Բայց արտահերթ ընտրությունները ի վիճակի չեն լուծել բոլոր խնդիրները միանգամից, ի վիճակի չեն իշխանությանը հաղորդել նոր ռիթմ ու նոր օրակարգ, եթե դրանք չկան ի սկզբանե: 

Հայաստանի քաղաքական դաշտը հեռու է դասական, ինստիտուցիոնալ դաշտ լինելուց, որպեսզի բացառապես ընտրության բաղադրիչը կարողանա հանգուցալուծել քաղաքական ճգնաժամը: Նիկոլ Փաշինյանն ու իր առաջնորդած հեղափոխությունը վառ օրինակն են ասվածի: Պատահական չէ, որ Սերժ Սարգսյանը զարմանում էր, թե ինչպես կարող է 9 պատգամավոր ունեցող խմբակցության ղեկավարը նրան հրաժարականի կոչ անել: Իսկ իրականությունն այն է, որ ընտրությունները, դրանցով արձանագրված արդյունքները հաճախ համահունչ չեն իրական կյանքի ու քաղաքական ուժերի հարաբերակցությանը: Այս իմաստով, պնդումը, թե ընտրություններից հետո ամեն ինչ լավ է լինելու, սխալ է, և այդ սխալն ապացուցել է հենց Փաշինյանը՝ իր հեղափոխությամբ: 

Բացի այդ, ենթադրենք եղան ընտրությունները և, ինչպես ակնկալվում է, Փաշինյանը հաղթեց, ձևավորեց մեծամասնություն ԱԺ– ում և կազմեց նոր կառավարության կազմ: Համամասնությունը փոխվեց, ավելի հեշտացավ ԱԺ հետ աշխատանքը և այլն: Արդյո՞ք այս ամենը բավարար է լինելու հասարակական բարձր սպասելիքները բավարարելու համար: Ի վերջո, հեղափոխության հիմնական շահառուն հասարակությունն է, և հասարակությունը սպասում է կոնկրետ ու տեսանելի ռեֆորմների: Եթե անցումային փուլում հնարավոր է առաջնորդվել այն մտայնությամբ, որ նոր իշխանությանը ժամանակ է անհրաժեշտ ադապտացվելու համար, ապա ընտրություններից հետո այդ ժամանակը հասարակությունը չի տալու և սպասելու է կոնկրետ փոփոխությունների: 

Ինչ–որ ընթացք գուցե հնարավոր լինի մարդկանց բացատրել, որ կան խոչընդոտներ, կան դավադիր ուժեր ու հակահեղափոխականներ: Բայց թե՛ հիմա, թե՛ ընտրություններից հետո այդ մարտահրավերները լինելու են ու միշտ լինելու է հնարավորություն կոնկրետ փոփոխությունների հետաձգումը արդարացնել այդ մարտահրավերներով: Հետևաբար, ընտրություններն ինչքան էլ կարևոր, բայց բավարար չեն ճգնաժամը հանգուցալուծելու ու ահռելի պրոբլեմները լուծելու համար: Անկախ ընտրության լինել–չլինելուց, իշխանության հաջողության երաշխիքը հստակ քաղաքական օրակարգն է, այդ օրակարգի ակտիվ իրացումը և հասարակական սպասելիքների բարձրացումը: Ի վերջո, հասարակությանը չի հետաքրքրում Փաշինյանը հաջողում է ԱԺ–ում մեծամասնություն ունենալով, թե ոչ: Այնպես, ինչպես չի հետաքրքրելու, եթե նա ձախողի՝ ասենք ԱԺ– ում մեծամասնություն ունենալով:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Ձյան առատ տեղումներն ու բուքը վերադառնում են․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի 33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավոր Մենք զենք ենք վերցնելու՝ կամ կապրենք, կամ կմեռնենք․ Ոսկեպարի բնակիչ Վթարային աշխատանքներով պայմանավորված ջուր չի լինելու Գյուղապետը եկավ արյան մեջ կորած, ասաց՝ «շտապ օգնություն կանչեք, գյուղում վիճակը վատ է. Վարդաձորի վերջին օրը… Սփյուռքը պետք է վերակազմակերպվի. Արամ Ա ՆԱՏՕ-ի և Ադրբեջանի միջև քաղաքական առևտուրը նոր փուլ է մտնում. զոհասեղանին Հայաստանն է Շրջաններում ձյուն է տեղում, ճանապարհները աղ-ավազով մշակում են Կազանում հայտնաբերվել է սալմոնելոզով վարակման զանգվածային դեպք Տավուշում հավաքել են տվել Փաշինյանի հետ հանդիպման եկածների հեռախոսներն ու որոշ իրեր․ հանդիպումը թեժ է անցել Հայկական մոտ 600 բեռնատար սպասում է Վերին Լարսով անցնելուն․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Թուրքիայի գործարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցել. կան զոհեր ու վիրավորներ Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-ՀՀ-Վրաստան-ՌԴ հաղորդակցության ուղին, ջլատել ՀՀ պաշտպանական բնագիծը «Այսուհետ բոլորը պետք է հաշվի նստեն մեզ հետ»․ Ալիև Աբովյան քաղաքում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցույց եմ տվել նաև այստեղ. Փաշինյանը՝ Տավուշի հանդիպման մասին Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Արցախցիների վերադարձի հարցում Հայաստանի իշխանության պահվածքը համընկնում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի տեսակետների հետ. Տիգրան Աբրահամյան Ոսկեպարցիները Փաշինյանի դեմ պայման են դրել, պատրաստ ենք անգամ պատերшզմի․ Ոսկեպարի բնակիչ, պահեստազորի գնդապետ Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 26-ամյա աղջիկը դանակահարել է իրեն հարվածող ընկերոջը․ նա ձերբակալվել է Ուզում եք հասկանալ, թե ինչ է լինելու, այսպես կոչված, «անկլավները» հանձնելուց հետո, նայեք Արցախին Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Վթար՝ Երևանում. Աջափնյակի դատարանի հարևանությամբ բախվել են Nissan-ն ու Mitsubishi-ն Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Ոսկեպարում Նիկոլ Փաշինյանին շատ սառն են ընդունել․ Փաշինյանը վախեցրել է պատերազմովՔաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենքի պատուհանին Ալիևն օկուպացված Ստեփանակերտում վառել է Նովրուզի խարույկը Ասֆալտ փռել, ծորակ տեղադրել չկարողացող իշխանությունը ո՞նց է ակադեմիական քաղաք կառուցելու. Գալստյան «Ոսկեպարից Նիկոլը փախե՞լ է»․ Գագիկ Համբարյան ՀԱՊԿ-ում հայտարարել են, որ ՌԴ նախագահական ընտրություններն անցել են օրենքին համապատասխան Ոսկեպարի վարչական ղեկավարի «վախը բռնել են» Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Գրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Հասանովը Ստոլտենբերգին տեղեկացրել է հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի մասին Էլեկտրոնային դեղատոմսի ներդրումից 15 օր անց. մանրամասներ (տեսանյութ) Հայաստանն ունի «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրը, որը չափազանց կարևոր է մեր երկրների համար. Նուրտլեու Մահացել է երգիչ Ուզբեկը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպում է Ոսկեպարի, Բաղանիսի և հարակից բնակավայրերի բնակիչների հետ Իլհամ Ալիևը հեռախոսով շնորհավորել է Պուտինին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ Ողջաբերդում երիտասարդներ են ձերբակալվել․ համայնքին պատճառել են 8 միլիոն դրամի վնաս Չինաստանը շնորհավորել է Պուտինին