Ու նորից ինկվիզիցիայի մասին. աներևակայելի կտտանքների լեգենդը
ԼԱՅՖ
Սուրբ ինկվիզիցիան հերետիկոսների հարցաքննությունները կատարում էր ամենաաներևակայելի կտտանքների միջոցով:
Իրականում այնքան էլ այդպես չէ:
Պարզվում է՝ կտտանքների միջոցով հարցաքննություններ ինկվիզիցիան իրականացնում էր բացառիկ դեպքերում:
Հերետիկոսության գործ հարուցելը բավականին երկար գործընթաց էր: Սկզբից ըստ փաստերի տրիբունալը որոշում էր՝ գործ հարուցել, թե՝ ոչ: Հետո, եթե գործ է հարուցվել, մեղադրյալի մոտ էին գնում ինկվիզիտորները, որոնք չհայտնելով, թե ինչի մասին է խոսքը, սովորական զրույց էին վարում մեղադրվողի հետ՝ փորձելով առավել շատ տվյալներ ստանալ գործի մասին: Հետո գործի էին անցնում պրոֆեսիոնալ աստվածաբանները, որոնք որոշում էին շարունակել գործը, կամ էլ ոչ: Եթե գործը շարունակվում էր՝ մեղադրյալին արդեն սովորական աշխարհիկ բանտ էին տանում: Երեք օր անց ինկվիզիտորները առաջին հարցաքննությունն էին անցկացնում՝ առաջարկելով ներում, եթե մեղադրվողը խոստովանի հերետիկոսությունը: Եթե խոստովանանքը լինում էր, ապա գործը ուղարկվում էր դատարան: Դատական պրոցեսին մեղադրյալին պաշտպան էր տրվում: Կախված հանցանքի չափից՝ դատարանը համապատասխան պատիժ էր նշանակում, և գործը ավարտվում էր, կամ էլ, բացառիկ դեպքերում, արդարացնում: Դատարանի ցանկացած որոշում մեղադրյալը կարող էր բողոքարկել՝ դիմելով Հռոմի պապին: Սովորաբար բողոքարկումից միայն հարուստներն էին օգտվում: Դատավճիռը հրապարակվում էր և ի կատար էր ածվում՝ սկսած եպիտեմիայի նշանակումից վերջացրած խարույկի վրա այրելով (վերջինս շատ հազվադեպ երևույթ էր):
Միայն եթե մեղադրյալը ոչ մի բան չէր խոստովանում կամ էլ նրա բացատրություններում առկա էին անհամապատասխանություններ վկաների ասածների հետ, ինկվիզիցիան ձեռնամուխ էր լինում կտտանքների: Այս մեթոդը չէր համարվում հարցաքննության հիմնական մեթոդ և խիստ կանոնակարգված էր: Կտտանքով հարցաքննություն կարող էր նշանակել միայն ինկվիզիտորների, իրավախորհրդատուի և տեղի եպիսկոպոսի մասնակցությամբ հատուկ ժողովը: Կտտանքի ժամանակ մեղադրյալին թույլատրվում էր ասել ամեն ինչ, բայց արգելվում էր որևէ բան հարցնել: Սովորաբար կտտանքների տակ, անմեղ, թե մեղավոր, խոստովանում էին: Կտտանքից մեկ օր անց մեղադրյալին նորից հարցնում էին, թե արդյոք նա ընդունում է կտտանքների տակ ասած իր խոստովանական խոսքերը: Եթե ընդունում էր, գործը հանձնվում էր դատարան, իսկ եթե չէր ընդունում, ինկվիզիտորները պետք է որոշեին՝ ինչն է դրդել նրան կտտանքի տակ խոստովանել. կա՛մ նա անմեղ է, կա՛մ էլ մեղավոր է, բայց համառ: Հաշվի առնելով բոլոր առկա փաստերը՝ որոշում էր ընդունվում՝ կա՛մ արդարացնել, կա՛մ էլ նոր հարցաքննություն իրականացնել կտտանքներով:
Նշենք նաև, որ այն ժամանակ օգտագործվող կտտանքների բազմաթիվ և բազմազան մեթոդները և գործիքները ինկվիզիցիան չի ստեղծել: Այդ ամենը կար նաև աշխարհիկ դատարանի տրամադրության տակ: Նույն մեթոդները օգտագործում էր նաև «իրեն հարգող» ցանկացած ազնվական իր վասալների նկատմամբ:
Երևում է՝ միջնադարյան ինկվիզիցիան ավելի արդար և անկողմնակալ հետաքննություններ և դատական պրոցեսներ է իրականացրել, քան մեր երկրի ներկայիս դատաիրավական համակարգը: Իհարկե, հիմա խարույկ չկա, համարենք՝ կտտանքներ՝ ևս. ինչպես ասում են հայտնի ֆիլմում՝ «միլիցիան ծեծին դեմ է, ծեծը միլիցիայում ընդունված չէ»: Փոխարենը պարզվում է, որ միջնադարի այս կառույցը կախում չի ունեցել կառավարությունից, ոչ միայն չի կատարել նրա պատվերները, այլ նաև չի էլ նայել, թե ինչպիսին կցանկանային տեսնել «վերևում» այդ գործի ավարտը:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը
Առանձին շրջաններում սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ
Ինչո՞ւ են ռուս խաղաղապահները հեռանում Լեռնային Ղարաբաղից. «Փաստ»
Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)
Ողջունում ենք Ալմա-Աթայի հռչակագրի շուրջ Երևանի և Բաքվի համաձայնության մասին հայտարարությունը․ Բլինկեն
Արմավիրի մարզում որդին դանակահարել ու սպանել է հորը
«Շատ թանկ է կորուստը, համակերպվելն՝ անհնար, պարզապես ապրում ենք, մինչև...». սերժանտ, ջոկի հրամանատար Տիգրան Գալստյանն անմահացել է հոկտեմբերի 31-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»
Երևանի դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան օդաճնշիչ ատրճանակով կրակել է 15-ամյա երեխաների վրա
Ի՞նչ փոխարժեք է սահմանվել այսօր
Փաշինյանի իշխանության օրոք ոստիկանական մեքենայից ձերբակալվածի են բռնության ենթարկում. Ավետիք Չալաբյան
Աշխատանքային փորձի շեմը կնվազեցվի. կադաստրի կոմիտեն օրենսդրական փոփոխություններ է առաջարկում. «Փաստ»
Ջուր չի լինի
«Փրկենք՝ վաղվա համար» համահայկական հեռուստամարաթոն
Ադրբեջանը շարունակում է իր հանցագործությունները. «Փաստ»
Փաշինյանի «երկրորդ հայտնությունը» ոսկեպարցիներին ու ոչ միայն. մե՛կ՝ «վախ ծախելով», մե՛կ էլ՝ «կոնֆետի նկար». «Փաստ»
«Հուսանք, որ վերջապես, թեկուզ ուշացումով, կստեղծվի վճռական դիմադրության ճակատ». «Փաստ»
Շրջված ծառ, տանիքի պոկված թիթեղ, Երևանում քամին վնասներ է հասցրել
Ճանապարհը փակած տավուշեցիները լուսաբացին 5-ին դադարեցրել են ակցիան. մանրամասներ
Հրաշալի օր է. ապրիլի 20-ի աստղագուշակ
Կոռուպցիա կա, կոռուպցիա... և այնպես կա, որ նույնիսկ Արևմուտքն է բարձրաձայնում. «Փաստ»
Հանդիպում ես մարդու, ով նույնպես հոգնել է խաղից… Անահիտ Սիմոնյանը նոր սիրելի՞ ունի
Ինչ քպականներն ասել են, արել են տրամագծորեն հակառակը. ևս 20 օրինակ. «Փաստ»
Սամվել Վարդանյանի հետ կապված պատմությունը՝ «լակմուսի թուղթ» հանրային տրամադրությունների առումով. «Փաստ»
Հանձնման հերթական արարը. ոսկեպարցիներին այլ բան է ասում, իսկ իրականում այլ բան պայմանավորվում. «Փաստ»
Պատրաստեք 100 դրամանոցները. մայիսի 1-ից հասարակական տրանսպորտի վարորդներն այլևս գումար չեն մանրելու. «Փաստ»
Մոսկվացու սպանության համար կասկածվող ադրբեջանցուն և նրա երկու եղբայրներին տարել են Մոսկվա
Տավուշում ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցները պահանջում են հանդիպում մարզպետի հետ
Կուրսկի շրջանում հայտարարվել է անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումների վտանգի մասին
«Դուք սովոր եք ստրուկի կարգավիճակով ապրելուն, դուք չեք սիրում երկիրը»․ հավաք՝ Ազատության հրապարակում (տեսանյութ)
ՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդին
Ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին
24 ժամ ջուր չի լինելուՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդին
Ինչ իրավիճակ է այս պահին Տավուշում (տեսանյութ)
Արտակարգ իրավիճակ՝ Դավթաշենում. խմելու ջուրը 4-րդ օրն է՝ անխնա հոսում է ու ողողում թաղամասը
Լարված իրավիճակ. Ոսկեպարի ու Բաղանիսի բնակիչները փակել են ճանապարհը
ՔՊ դեպուտատները, իրար հերթ չտալով, շարունակում են կազմակերպված ձևով համոզել, որ թշնամուն հող հանձնելը «ձեռնտու է» Հայաստանին․ Արտակ Զաքարյան
«Ալ Ֆաթեհը» հաղթել է «Ալ Ռաեդին»․ Սելարայանը՝ գոլի հեղինակ
Մայիսի 1-ից ուժի մեջ է մտնում Էլեկտրոնային ծանուցումը նախընտրելու դեպքում 20 տոկոս նվազ բոնուսային համակարգի բաղադրիչը (տեսանյութ)
Բաքվի վարչախումբը ցնծում է իր համար անսպասելի հաջողություների շղթայից
Կլաարը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ձեռք բերված պայմանավորվածության մասին․ «ԵՄ-ն լիովին աջակցում է»
Կյանքից հեռացել է ԵԱՀԿ ՄԽ Ռուսաստանի առաջին համանախագահ Վլադիմիր Կազիմիրովը
Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր նվաճեց (տեսանյութ)
Երկրագունդը սկսում է ցնցվել գլոբալ տաքացման պատճառով․ Լևոն Ազիզյան
Լարսը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
Գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ՔԿ–ն պարզաբանել է՝ ինչ է տեղի ունեցել
ՌԴ զորախումբը Արցախից տարածքից դուրսբերումն անընդունելի է. Արցախի ԱԺ 3 խմբակցություններ
Բայրամովը կոչ է արել օրինակ վերցնել Իտալիայի դիրքորոշումից
Մինչև 10% քեշբեք GetTransfer-ից՝ IDBank-ի քարտերով
Ադրբեջանը և Թուրքիան կստանան նվեր՝ Տավուշի ամենակարևոր 4 կետերը․ Վանաձորը վերածվում է սահմանային գոտու
Վանաձորում` սեփական տան լոգարանում, հայտնաբերվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի տեղակալի դին
