Ռուսական արձագանքի դինամիկան և փափուկ ուժի միջանցքը. «Փաստ»
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ«Փաստ» օրաթերթը (հեղինակ՝ Տիգրան Անանյան) գրում է.
ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, անդրադառնալով Հայաստանում ԱՄՆ արդեն հեռացող դեսպան Ռիչարդ Միլսի վերջին հայտարարություններին, նշել էր, որ իրենք ուշադիր հետևում են այդ հայտարարություններին: Զախարովան նաև բավական կոշտ դիտարկումներ էր արել առ այն, որ Հայաստանն ինքնիշխան պետություն է, և դժվար է պատկերացնել, թե ինչպես են այլ ուժեր խառնվում Հայաստանի գործերին: Նման անհանգստության առիթ ռուսական կողմի համար հանդիսացել էին Միլսի այն խոսքերը, որ ամերիկյան կողմն ու ԱՄՆ դեսպանատունը Հայաստանում հովանավորել ու աջակցել են առանձին խմբերի: Բնականաբար Զախարովայի ուշադրությունից չէին կարող վրիպել նաև Միլսի՝ ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման մասին հայտնած մտքերը, որտեղ Միլսը նշում էր, որ առանց տարածքների հանձնման կոնֆլիկտը հնարավոր չէ կարգավորել:
Մի կողմ թողնելով Զախարովայի և Միլսի հեռակա բանավեճն ու այդ բանավեճի առիթ հանդիսացած հայտարարությունների բովանդակությունը` կցանկանայինք ուշադրություն դարձնել մեկ այլ հարցի վրա: Բավական երկար ժամանակ ռուսական կողմից հայաստանյան իրադարձությունների մասին որևէ գնահատական չէր հնչում: Ֆրանկոֆոնիայի գագաթաժողովի միջոցառումների ընթացքում եղավ մի պահ, երբ հայկական կողմին թվաց, թե արտաքին հարաբերություններում նա արդեն այնքան անկաշկանդ է, որ ռուսական կողմը որևէ կերպ չի արձագանքում: Բավական հագեցած գագաթաժողովի ընթացքում իսկապես ռուսական կողմը նույնիսկ իր դեղին մամուլով որևէ կերպ չկշտամբեց Հայաստանին: Բայց հենց ամերիկյան դիվանագետը, ինչպես Փաշինյանն էր նշել՝ հեռացող դիվանագետը, մի քանի հայտարարություններ արեց, ռուսական կողմն արագ արձագանքեց:
Այս արձագանքների դինամիկան բավական թափանցիկ բացահայտում է ռուսական կողմի վերաբերմունքը Հայաստանի հանդեպ ու այդ վերաբերմունքի բովանդակությունը: Մշակութային, միգուցե քաղաքակրթական նախաձեռնություններում, որոնք Հայաստանը ձեռնարկում է Արևմուտքի հետ հարաբերությունների ընդլայնման ուղղությամբ, ռուսական կողմը անտարբեր է կամ լոյալ: Բայց ղարաբաղյան կոնֆլիկտի, Հայաստանում իշխանության ու քաղաքական դաշտի սուբյեկտների և դրանց ձևավորման, ինչպես նաև Հայաստանում ամերիկյան քաղաքականության իրացման հետ կապված հարցերով ռուսական պաշտոնական շրջանակները շատ զգայուն են և գործում են արագ արձագանքման ռեժիմով:
Այս մոտեցումը Հայաստանի համար ունի թե՛ դրական, թե՛ բացասական կողմեր: Բացասականն այստեղ այն է, որ Ռուսաստանն ինչպես առաջ, այնպես էլ հիմա, փաստացի դիրքավորվելով որպես տարածաշրջանային գերտերություն` ուշիուշով հետևում է Հայաստանում առանցքային քաղաքական գործընթացներին և անհրաժեշտության դեպքում արձագանքում դրանց, ազդում դրանց վրա: Դրական կողմն էլ այն է, որ չնայած ռեալ պոլիտիկի դաշտում ռուսական կողմը չափից ավելի աչալուրջ է ու ունի չափից ավելի լուրջ գործիքներ ազդեցության համար, բայց, այսպես ասած, փափուկ ուժի ֆորմատում կաղում է:
Ֆրանկոֆոնիան, բովանդակությամբ Ֆրանկոֆոնիային նման այլ նախաձեռնությունները հենց այն փափուկի ուժի ֆորմատներն են, որոնք ռուսական ռեալ պոլիտիկի համար վտանգներ չեն ներկայացնում, կամ ավելի շուտ ռուսական կողմն այդտեղ վտանգներ չի փնտրում: Ի հակառակ ռուսական կողմի, Արևմուտքում ադապտացրել են փափուկ ուժի գործիքներով քաղաքական ազդեցության մեխանիզմները, և արտաքին քաղաքականությունում հավասարակշռություն մտցնելու նպատակով հայկական կողմը ակտիվ օգտվել և օգտվում է այդ մեխանիզմներից:
Ֆրանկոֆոնիայի գագաթաժողովի իմաստն ու նշանակությունն, ըստ այդմ, պետք է փնտրել հենց այստեղ՝ չշփոթելով այն մի կողմից լրիվ ինքնուրույն ու ինքնաբավ արտաքին քաղաքականության հետ՝ առաջնորդվելով ռուսական արձագանքի բացակայությամբ, մյուս կողմից չթերագնահատելով նմանատիպ միջոցառումների ուժը՝ դրանք դիտարկելով լրիվ այլ հղանցքից:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում