Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Ընտրությունները եղել են ազատ և թափանցիկ, բայց ոչ արդար». «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Կիրակի կայացած ՏԻՄ ընտրությունների նախնական արդյունքների համաձայն, արդեն հայտնի են, թե որ թեկնածուներն են բավարար ձայներ հավաքել համայնքի ղեկավարի պաշտոնը զբաղեցնելու համար: Ուշագրավ է, որ արձանագրված մասնակցության ցուցանիշները բավական ցածր են, օրինակ, Մեծաձորում 132 ընտրողից ընտրությանը մասնակցել է 12–ը կամ ընտրողների 8, 89 %–ը, բայց ընտրությունները այնտեղ նույնպես համարվում են կայացած:

Քաղաքագետ Արա Պապյանի դիտարկմամբ, մեծ քաղաքներում ընտրությունների մասնակցության ցուցանիշների համեմատությունը ցույց է տալիս, որ պատկերը գրեթե նույնն է: Բայց, իր համար առաջնայինը ոչ թե թվերն են, այլ քաղաքացու ազատ կամարտահայտության հնարավորությունը: 

«Այլ հարց է՝ քաղաքացին օգտվո՞ւմ է այդ իրավունքից, թե՞ ոչ: Բոլոր դիտորդներն էլ փաստում են, որ ընտրությունների ժամանակ խախտումներ չեն գրանցվել: Եվ զուտ օրենքի տեսանկյունից ոչինչ չի խախտվել, բայց տեղի ունեցածը Արևմուտքում բնութագրվում է որպես շահերի բախում: Այսինքն, երբ թեկնածուն իր պաշտոնով կամ ընդամենը ներկայությամբ ազդեցություն է ունենում ընտրությունների արդյունքների վրա: Այս պարագայում հարց է ծագում, որ 

եթե Սևակ Միքայել յանը չլիներ Սասուն Միքայել յանի որդին, ապա կընտրվե՞ր, թե՞ ոչ: Ամենայն հավանականությամբ, չէր ընտրվի: Անկախ նրանից՝ նա միջամտել է ընտրություններին, թե ոչ, Սասուն Միքայել յանի դիրքն, այնուամենայնիվ, ազդել է ընտրությունների արդյունքների վրա: Այսինքն, պետք է արձանագրել, որ ընտրությունները եղել են ազատ և թափանցիկ, բայց չեն եղել արդար, քանի որ շահերի բախում է եղել»,– ասաց Ա. Պապյանը:

Այս պարագայում հետաքրքիրն այն է, որ օրենքի տեսանկյունից ամեն ինչ նորմալ է, սակայն պետք է արձանագրել, որ մենք դեռ չենք հասել այն մակարդակին, որ նման շահերի առկայության դեպքում մարդիկ իրենց թեկնածությունը չառաջադրեն: Ա. Պապյանի դիտարկմամբ, այս ամենը խոսում է այն մասին, որ արդարության տեսանկյունից դեռ խնդիրներ կան:

«Սա լավ նշան չի: Լավ նշան չի նաև այն, որ, խոսակցությունների համաձայն, Սասուն Միքայել յանը կարծես պետք է ԵԿՄ նախագահ ընտրվի: Այս պարագայում մենք ունենում ենք ոչ թե կառույցների, այլ անձերի փոփոխություն, որը կարող է հանգեցնել այն իրավիճակին, ինչպիսին ունեինք անցյալում: Երբ թեկնածուները հանդես են գալիս որոշակի խմբերի անունից և այդպես են քվեներ հավաքում, դա նորմալ է: Կարևորը, որ դա լինի օրենքի սահմաններում: Օրինակ՝ ԱՄՆ Կալիֆոռնիայի նահանգից որևէ կոնգրեսմեն խոսում է Հայոց ցեղասպանության մասին, դա ոչ թե հայերի սիրուն աչքերի համար է անում, այլ քանի որ սպասարկում է նաև տեղի հայ համայնքի շահերը: Ու եթե այս կամ այն համայնքում ինչ–որ մեկը օրենքի շրջանակներում ինչ–ինչ շահեր է սպասարկում, ապա դա օրինական է: Ավելին, Կապանի ընտրությունները ցույց տվեցին, որ գործող իշխանությունը կամ չի ցանկացել, կամ չի կարողացել իր ազդեցության վարչական լծակները գործադրել, ինչը դրական միտում է»,– ասաց Ա. Պապյանը:

Ըստ քաղաքագետի, այս ամենը ցույց է տալիս, որ ինչքան էլ ընտրությունները ազատ ու թափանցիկ լինեն, չեն կարող 100%–ով արդար համարվել, քանի որ դեռ քաղաքական դաշտը չի կայացել: Բացի այդ, ընտրողները մինչ օրս էապես գտնվում են հին ժամանակների ազդեցության տակ:

«Կուսակցությունները դեռևս չեն կայացել և հաճախ շարունակում են այս կամ այն անձի շահերը սպասարկել: Եվ այս պայմաններում մինչև մենք մի երկու–երեք ազատ ու թափանցիկ ընտրություն չանցկացնենք, մեզ մոտ քաղաքական դաշտը չի կարող կայանալ: Բացի այդ, պետք չէ մոռանալ, որ առնվազն 95–ից ի վեր քաղաքական դաշտը տարբեր վերքեր է ստացել, որոնցից մի քանիսը նույնիսկ մահացու են եղել: Եվ հիմա մենք գտնվում ենք քաղաքական դաշտի ապաքինման փուլում: Այստեղ շատ կարևոր է նաև մամուլի դերը, թե որքանով այն հեռու կմնա սպասարկու դառնալու գայթակղությունից, կկարողանա՞ իրադարձություններն օբյեկտիվ լուսաբանել ու անաչառ կերպով քննադատել բոլորին: Այնուամենայնիվ, այս ընտրությունների արդյունքներով կարող ենք արձանագրել, որ ընտրության որակը վատը չէր, քանի որ որևէ խախտում չի արձանագրվել, բայց ընտրողը դեռ պատրաստ չէ ծրագրային հիմնադրույթների հիման վրա ընտրություն կատարել: Եվ այդ է պատճառը, որ շարունակում է իր ձայնը տալ անձերին, քանի որ ընտրությունն ընկալում է որպես ընտրվողին քծնելու և նրա միջոցով անձնական հարցերը լուծելու հնարավորություն: Մենք նախ և առաջ սա պետք է հաղթահարենք»,– ասաց Ա. Պապյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

Մոսկվա-Երևան թռիչքի տոմսերը կտրուկ էժանացել են․ ի՞նչ արժեն այս պահինՄոսկվայի դատարանը ձերբակալել է «Կրոկուսի» ահաբեկչության մեջ մեղադրվող 9-րդ անձին Արագածոտնի մարզում արձանագրվել են որսագողության 2 դեպք․ առգրավել է որսագողերի զենքերը Ողբերգական դեպք՝ Տավուշում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինՍահմանապահ Բաղանիսն ամուր է, քան երբևէՈ՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Crocus City Hall-ի ահաբեկչությանը մասնակցած տղամարդու ծնողները պատմել են նրա հետ վերջին զրույցի մասին Տաջիկստանում մարդիկ են ձերբակալվել Կրոկուսի ահաբեկչության հետ առնչության համար«Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան