Փաշինյանի այցը Լիբանան կարևոր էր արտաքին քաղաքականության բազմավեկտոր ձևաչափի մեջ․ Արման Նավասարդյան
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆԱրտակարգ և լիազոր դեսպան Արման Նավասարդյանի խոսքով՝ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի այցը Լիբանան կարևոր էր արտաքին քաղաքականության բազմավեկտոր ձևաչափի մեջ:
Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նկատեց՝ եղել են այցելություններ Ռուսաստանի Դաշնության, Միացյալ Նահանգներ, Ֆրանսիա:
«Շատ բնական էր այցելությունը Լիբանան երկու պատճառով. նախ՝ այն Մերձավոր Արևելքի կարևոր երկրներից է, հատկապես երբ հաշվի ենք առնում, թե ինչ է կատարվում կողքի երկրում՝ Սիրիայում: Բացի դրանից, պետք է նկատի ունենալ, որ Լիբանանում դեռևս գոյություն ունի հայ համայնք»,- ասաց նա:
Արման Նավասարդյանն ուշադրություն հրավիրեց Նիկոլ Փաշինյանի և Լիբանանի Հայ հեղափոխական Դաշնակցության ներկայացուցիչների, ինչպես նաև Արամ կաթողիկոսի հետ հանդիպումների վրա: Նա նշեց, որ վերջիններս կարևոր դեր են խաղում այնտեղի ներքաղաքական կյանքում:
«Պետք է նկատենք, որ այստեղի դաշնակցականների հետ Նիկոլ Փաշինյանը խնդիրներ ունեցավ: Այդ հանդիպմամբ կարծես թե նա փորձեց նաև ներքին խնդիր լուծել»,- ասաց Նավասարդյանը:
Դիվանագետը նշեց, որ եթե ներքին քաղաքականության մեջ այսօրվա իշխանությունները խնդիրներ ունեն, ապա արտաքինը հաջող է ընթանում:
«Այսօրվա իշխանությունները կարողանում են պահել բալանսը: Այն մտայնությունը, այն ցանկությունները, որ կար ընդդիմության կողմից՝ սրել Հայաստանի հարաբերություններն արտաքին աշխարհի հետ, կարծում եմ, չի ստացվում»,- ասաց նա:
Արտակարգ և լիազոր դեսպանի խոսքով՝ միայն Լիբանանում հայ համայնքի ներկայությունը չէ, որ պետք է պայմանավորի մեր հարաբերություններում զարգացումը: Նա նշեց, որ որպես այնտեղ դիվանագիտական առաքելություն իրականացրած անձ՝ ունի իր տեսլականը դրա վերաբերյալ:
Լիբանանում նախկինում եղած ներքաղաքական զարգացումները, հիմա էլ եղած լարվածությունը, արտաքին քաղաքական մարտահրավերները, Մերձավոր Արևելքում տեղի ունեցողը կարող է ստեղծել հավանականություն, որ նրան էլ կփոխանցվի այն, ինչ եղավ Սիրիայում:
«Ես նախկինում առաջարկել եմ, հիմա էլ եմ առաջարկում․ քանի որ ներգաղթը համարվում է ներկայիս իշխանությունների հիմնական խնդիրներից մեկը, Լիբանանից սահմանափակ ներգաղթը դեպի Հայաստան կազմակերպելը կլիներ հարցի ճիշտ լուծում: Բացի այդ գործոններից, որոնց մասին խոսեցի, կա մի ուրիշ ֆակտոր․ ուծացումն է, որը սպառնալի չափեր է ընդունում»,- ասաց նա՝ նշելով, որ փաստը, որ ժամանակին այստեղ կար 300 000 հայ, աստիճանաբար հայերի թիվն այստեղ նվազել է՝ հասնելով 40000- 45000-ի:
Արման Նավասարդյանը նշեց, որ Լիբանանի համայնքում միշտ լինում է մի շերտ, որը ցանկանում է գալ պատմական հայրենիք: «Եվ նրանք կգան այստեղ ոչ թե պետության հաշվին ապրելու, այլ կգան երկիրը զարգացնելու,- ասաց նա՝ նշելով, որ հիմա էլ կան լիբանանահայեր, որոնք ունեն ցանկություն գալու հայրենիք,-մի շատ հետաքրքիր երևույթ էլ կա․ այնտեղ ապրող քրիստոնյա արաբների մի մասն ասում է, որ եթե ֆորսմաժորային իրավիճակ լինի, և կրկնվի այն, ինչ եղավ Սիրիայում, և երկրից դուրս գալու խնդիր լինի, իրենք Հայաստան կգան»:
Արման Նավասարդյանը նշեց, որ իր այս առաջարկը ինքը ներկայացրել է թե՛ նախկին, թե՛ ներկայիս իշխանություններին: Արձագանք, ըստ նրա, դեռ չկա:
Դիտարկմանը, թե ինչ է կարծում, չպե՞տք է ակնկալել, որ նման այցերի ժամանակ ինչ-որ փաստաթղթեր կստորագրվեն, համաձայնություններ ձեռք կբերվեն, Արման Նավասարդյանը պատասխանեց, որ դրա մասին, իհարկե, պետք է մտածեն արտաքին գործերի նախարարությունները այցելություններ նախապատրաստելիս:
«Բոլոր դեպքերում այցերի ամենաբարձր ցուցանիշը երկրների լիդերների հանդիպումն է: Անգամ եթե կոնկրետ բան չի ստորագրվել, չի նշանակում, որ այդ հանդիպումը եղել է ոչ արդյունավետ, կամ շարունակությունը չի լինի այնպիսին, ինչպիսին պետք է լինի»,- ասաց նա:
Արման Նավասարդյանը դժվարացավ ասել, թե ինչպիսին է հիմա հայ-լիբանանյան «պայմանագրային խոհանոցը», բայց նրա համոզմամբ, Լիբանանի հետ չպետք է դժվարություններ լինեն հարաբերությունները զարգացնելու ճանապարհին, եթե այնտեղ արհեստական, խանգարող հանգամանքներ չլինեն:
«Դա կարող է լինել միայն և միայն այն դեպքում, եթե դրսի ուժերը ներգործեն, և ստեղծվի լարված քաղաքական իրավիճակ քրիստոնյաների և մուսուլմանների միջև: Վտանգավոր պահ կարող է համարվել նաև Իսրայելի հետ ռազմական բախումը, ինչպիսին եղել է»,- ասաց նա: