Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Գիտե՞ք, թե ինչու են փոխվում տարվա եղանակները

ԼԱՅՖ

Մենք գիտենք, որ...

Տարվա եղանակները փոփոխվում են այն պատճառով, որ Երկիր մոլորակը մե՛կ մոտենում է Արեգակին, մե՛կ հեռանում նրանից: Այսինքն, ամռանը մենք մոտ ենք Արեգակին, իսկ ձմռանը՝ հեռու: 

Իրականում այդպես չէ:

Երկիր մոլորակի վրա եղանակի փոփոխությունը լինում է այն պատճառով, որ մոլորակի առանցքը թեքություն ունի: Այստեղ Արեգակից հեռավորությունը ոչ մի կապ չունի: Ի դեպ, եղանակի (կլիմա) անունն էլ է դա հուշում (հունարեն klimatos նշանակում է «թեքություն»):

Տարվա եղանակների հերթագայությունը բնության հավերժ և անփոփոխ երևույթ է: Դրա պատճառը Երկրագնդի պտտվելն է Արեգակի շուրջը: Ուղեծիրը, որով Երկրագունդը պտտվում է Արեգակի շուրջը, էլիպսաձև է (ձգված շրջանագծի տեսքով): Արեգակը գտնվում է այս էլիպսի ոչ թե կենտրոնում, այլ նրա ֆոկուսներից մեկում: Այդ իսկ պատճառով տարվա ընթացքում Երկրագնդից Արեգակ ընկած հեռավորությունը պարբերաբար փոփոխվում է 147,1 միլիոն կիլոմետրից (լինում է հունվարի սկզբին) մինչև 152,1 միլիոն կիլոմետր (լինում է հուլիսի սկզբին): Տարվա տաք եղանակների (գարուն, ամառ) փոխվելը սառը եղանակների (աշուն, ձմեռ) տեղի չի ունենում այն պատճառով, որ Երկիրը մոտենում է Արեգակին կամ հեռանում է: Նայեք թեկուզ թվերին. ամռան կեսին մենք ավելի հեռու ենք Արեգակից, քան ձմռան կեսին: Հարցն այն է, որ բացի այն, որ Երկրագունդը պտտվում է Արեգակի շուրջը, այն նաև իր առանցքի շուրջն  է պտտվում (առանցքը Հարավային և Հյուսիսային բևեռները միացնող ուղիղ գիծն է ): Եթե Երկրագնդի առանցքը ուղիղ անկյուն կազմեր Արեգակի շուրջ Երկրագնդի պտտվելու ուղեծրի հետ, մենք տարվա եղանակներ չէինք ունենա և բոլոր օրերը կլինեին միատեսակ: Բայց այդ առանցքը անկյուն ունի (այն 23027' է), և արդյունքում Երկրագունդը պտտվում է Արեգակի շուրջը թեքված վիճակում: Այդ վիճակը պահպանվում է ամբողջ տարվա ընթացքում, իսկ Երկրի առանցքը միշտ ուղղված է մի կետի՝ Բևեռային աստղին: Այս ամենի արդյունքում տարվա տարբեր եղանակներին Արեգակի ճառագայթները տարբեր անկյան տակ են հասնում Երկրի մակերևույթ. երբ նրանք ուղիղ անկյան տակ են ընկնում՝ շոգ է լինում, երբ թեք անկյան տակ, ցուրտ է լինում: Արեգակի ճառագայթները հասարակածի վրա համարյա միշտ ուղիղ անկյան տակ են ընկնում, այդ իսկ պատճառով այնտեղ ձմեռ չի լինում: Միևնույն ժամանակ երկու բևեռներից մեկը միշտ «դեմքով» դեպի Արեգակն է, իսկ մյուսը թաքնված է նրանից: Այսինքն, մի տեղ ձմեռ է, իսկ մյուսում՝ ամառ: Չնայած դրան, բևեռներում՝ Արկտիկայում և Անտարկտիդայում տարվա եղանակները շատ քիչ են տարբերվում իրարից: Այնտեղ միշտ ձմեռ է: Ձմեռվա տարբերությունը ամառվանից արտահայտվում է ոչ թե ջերմությամբ, այլ լույսի քանակով: Գարնանը և ամռանը շուրջօրյա արև է լինում, չնայած լույս լինում է, բայց քանի որ արևի ճառագայթները շատ թեք են ընկնում, չեն ջերմացնում: Իսկ ձմռանը սարսափելի ցրտեր են լինում, լինում է բևեռային գիշեր: Ընդհանուր առմամբ, համեմատական կարգով ասած, Հարավային բևեռը ավելի ցուրտ կլիմա ունի, քան Հյուսիսայինը: Հասարակածային տարածքներում չնայած ձմեռ չի լինում, բայց դրա նման ինչ–որ բան լինում է միջհասարակածային գոտում: Օրինակ, Հնդկաստանում ձմռանը խիստ չորային եղանակ է լինում, փչում են ձմեռային մուսոնային քամիները՝ մայրցամաքից դեպի ծով, իսկ գարնանը մուսոնները փոխում են ուղղությունը և սկսվում են անձրևային եղանակները, բնությունը վերակենդանանում է:

Հնդկաստանի հասարակածային շրջաններում ձյուն երբեք չի լինում: Հիշում եմ, թե ինչպես առաջին կուրսում ես տեսա աշխարհի ամենաերջանիկ աղջկան: Նա մի հնդիկ ուսանողուհու էր՝ առաջին կուրսեցի: Բարակ կտորով փաթաթված, կարճաթև հագնված՝ սաթի պես սև դեմքին միայն հիացմունքից բացված բերանի սպիտակ ատամներն էին երևում և հրճվանքից ու զարմանքից մեծացած սև աչքերը՝ խոշոր փաթիլներով ձյուն էր տեղում, տարվա առաջին ձյունը, որը նա առաջին անգամ էր տեսնում: 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է