Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


ՀՀ-ը կարող է լինել այն հարթակը, որտեղ միգուցե ձևավորվի ԱՄՆ-Իրան երկխոսությունը․ փորձագետ

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Կարեն Վերանյանի կարծիքով՝ Իրանի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների սահմանումը, իր բացասական տնտեսական և քաղաքական հետևանքներից զատ, Հայաստանի համար կարող է դիտվել նաև որպես հնարավորություն, այսպես ասած, «խաղալու» ԱՄՆ-Իրան դիմակայության դաշտում: Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նշեց նաև, որ Հայաստանն անգամ կարող է լինել այն հարթակը, որտեղ միգուցե ձևավորվի ԱՄՆ-Իրան երկխոսությունը:

- Պարո’ն Վերանյան, Իրանի նկատմամբ ամերիկյան պատժամիջոցները, ձեր նկատառմամբ, ռեսուրս են կարող են դառնալ Հայաստանի համար ավելի զարգացելու Իրանի հետ քաղաքական և տնտեսական հարաբերությունները: Ի՞նչ եք կարծում՝ այդ դեպքում Հայաստանը խնդիր չի ունենա՞ Միացյալ Նահանգների հետ, կարծու՞մ եք, Թրամփն էլ, կհետևի իր նախորդների քաղաքականությանը, ըմբռնումով կմոտենա Հայաստանին:

-Կարծում եմ, որ Իրանի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների սահմանումը, իր բացասական տնտեսական և քաղաքական հետևանքներից զատ, Հայաստանի համար կարող է դիտվել նաև որպես հնարավորություն, այսպես ասած, «խաղալու» ԱՄՆ-Իրան դիմակայության դաշտում:

Հարցն ունի երկու կողմ` Հայաստանը ստեղծված իրավիճակում ունի քաղաքական ռեսուրսներ ոչ միայն հայ-իրանական հարաբերությունները զարգացնելու, դրանք առավել բարձր քաղաքական ձևաչափի բերելու, Իրանից հնարավոր քաղաքական դիվիդենտներ ստանալու առումով, այլև կարող է զուգահեռաբար բարձրացնել հայ-ամերիկյան համագործակցության արդյունավետությունը` քաղաքական ռեսուրսներ ստեղծելով Հայաստանում ամերիկյան տնտեսական ներդրումների, ֆինանսական հոսքերի ապահովման համար:

 
 
Ասել է թե, Հայաստանը հնարավորության դեպքում կարող է օգտվել երկու հակամարտող կողմից էլ: Հայկական կողմին չի բավարարում հայ-իրանական քաղաքական հարաբերությունների ներկայիս մակարդակը, կան մեծ հնարավորություններ դրանք զարգացնելու: Մյուս կողմից, Իրանի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների կիրառման համատեքստում ստեղծված իրավիճակում որպես «փոխհատուցում» , Հայաստանը կարող է երկխոսել Վաշինգտոնի հետ երկրում ամերիկյան տնտեսական ակտիվությունը աշխուժացնելու ու շահագրգռելու հարցերի շուրջ:  Կարծում եմ` ձեր նշած հարցի առումով դժվար թե լինեն խնդիրներ հայ-ամերիկյան հարաբերություններում: Ավելին, ինչու ոչ, Հայաստանը կարող է լինել այն հարթակը, որտեղ միգուցե ձևավորվի ԱՄՆ-Իրան երկխոսությունը:

-Դուք կարծում եք՝ հայկական կողմն ունի քաղաքական ռեսուրսներ Իրանից ակնկալելու, Իրանին «դրդելու» ձևավորել երկկողմ համագործակցության անհամեմատ բարձր ձևաչափ: Ի՞նչ համագործակցության մասին եք ակնարկում: Տնտեսական համագործակցությունը հատկապես ո՞ր ոլորտներում եք տեսնում:

-Այո՛, միանշանակ: Կարծում եմ՝ հայկական կողմն ունի քաղաքական հնարավորություններ Իրանին «դրդելու» ձևավորել երկկողմ համագործակցության անհամեմատ ավելի բարձր ձևաչափ` առաջին հերթին քաղաքական առումով: Եթե շարժվենք հարցի քաղաքական կողմի կարգավորման ճանապարհով, կբացվեն նաև հնարավորություններ տնտեսական ոլորտում` մասնավորապես էներգետիկ-տրանսպորտային ուղղությամբ:

- Երկու երկրների քաղաքական հարաբերությունների զարգացումը ո՞ր հարցերում կարող է երևալ:

- Հայկական կողմը շահագրգռված է, որպեսզի թե՛ ԱՄՆ-ն, թե՛ Իրանը հնարավորինս շուտ և առանց ֆորս-մաժորային իրավիճակների դուրս գան ստեղծված քաղաքական ճգնաժամից: Այս տեսանկյունից, իսկապես, Հայաստանը լավ հարթակ է կողմերի միջև վստահության մթնոլորտի վերականգնման ու երկխոսության ձևավորման համար: Ավելին, թե՛ Վաշինգտոնում, թե՛ Թեհրանում ներկայում նույնպես երկխոսության հնարավորությունը սպառված չեն դիտարկում: Միշտ էլ հնարավոր է գալ համաձայնության:

- Պարո՛ն Վերանյան, դեռևս մինչ միջուկային համաձայնությունը, Հայաստանը և Իրանը ունեին տնտեսական համագործակցության նախագծերի օրինակներ, որոնք մինչ հիմա դեռ ավարտին չեն հասել: Ի՞նչ եք կարծում՝ ի՞նչ էր դրա պատճառը, ինչպե՞ս ավարտին հասցնել դրանք:

- Ձեր հարցի հետ կապված մոտեցումս հետևյալն է ` իրանական կողմը անհրաժեշտ քաղաքական կամք չի ցուցաբերում որակապես նոր փուլի ու մակարդակի բարձրացնելու երկկողմ հարաբերությունները, բավարարվում են եղածով, քանի որ վերջին տասնամյակում հատկապես, հայկական կողմից նույնպես չի եղել բավարար ազդակ այդ երկխոսության արդյունավետությունը մեծացնելու հարցում:

Կարծում եմ՝ անհրաժեշտ է եղած քաղաքական ռեսուրսները օգտագործել Իրանից ստանալու քաղաքական և այլ դիվիդենտներ, իսկ դրանց հնարավորությունը, մեկ անգամ չեմ նշել,  որ կա: Այդ ուղղությամբ է շարժվում հարևան Ադրբեջանը` օգտվելով՝  թե՛ Իրանից, թե՛ Միացյալ Նահանգներից, թե՛ Թուրքիայից:

-Ի՞նչ եք կարծում՝ կարո՞ղ է  Իրանի նկատմամբ ամերիկյան պատժամիջոցների նոր փուլը հնարավորություն լինել ՀՀ-ի համար՝ մանևրելու ԱՄՆ-Իրան դիմակայության դաշտում և ստանալու հնարավոր դիվիդենտներ թե՛ մեկից, թե՛ մյուսից` քաղաքական, ֆինանսատնտեսական աջակցության տեսքով: Ինչպե՞ս եք դա պատկերացնում: Ամերիկյան կողմն ունի՞ շահագրգռվածություն` ՀՀ-ին այս համատեքստում աջակցություն տրամադրելու:

-Ես գտնում եմ, որ Իրանի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների կիրառման տրամաբանությամբ ստեղծված իրավիճակում Հայաստանը կարող է մանևրել ԱՄՆ-Իրան դիմակայության դաշտում` օգտվելով թե՛ Վաշինգտոնից, թե՛ Թեհրանից: Կարծում եմ, որ Բոլթոնի այցելությունը Հայաստան այդ հնարավորությունը տալիս է հայկական կողմի համար: Վաշինգտոնից եղել են հստակ մեսիջներ, որոնք հնարավորության դեպքում անհրաժեշտ է օգտագործել:  Ի վերջո, ցանկացած երկխոսություն ենթադրում է փոխշահավետություն, շահերի համընկման դաշտի առկայություն: Եթե կողմերից մեկը շահագրգռված է տվյալ հարցում, մյուս կողմը կարող է քննարկել նաև այլ հարց, որը բխում է իր շահերից:

Այս առումով, իհարկե, Վաշինգտոնում կա հստակ շահագրգռվածություն քննարկելու ստեղծված իրավիճակը, և դրանից դուրս գալու ուղիներն ու ռեսուրսները Հայաստանի հետ: Ես դիտարկում եմ սա լավ հնարավորություն խորացնելու Վաշինգտոնի հետ երկկողմ ու տարածաշրջանային համագործակցությունը ի շահ երկու երկրների` հիշատակելով ևս մեկ անգամ, որ հայկական կողմը փորձում է լինել երկխոսության հարթակ և ոչ թե դիմակայության:

 

 

 

Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում