Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Ստիպված կլինենք այդ ամենը մեկ անգամ ևս մերժել». «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Փաստի» զրուցակիցն է քաղաքագետ Սարո Սարոյանը:

–Պարո՛ն Սարոյան, այս փուլում կարո՞ղ ենք ասել, որ ԱԺ արտահերթ ընտրություններին ընդառաջ իրավիճակը չի տարբերվի այն ընթացքից, որը կար Երևանի ավագանու ընտրություններին:

–Ընտրություններին մասնակցող քաղաքական միավորների մի մասն ընտրական գործընթացներին մոտենում է իր մասնակցության փորձառությամբ, իսկ նոր ձևավորվող կուսակցությունները՝ բոլորովին այլ ձևով: Հիմա նրանք, ովքեր նախկինում մասնակցել են, որոշակի ճանապարհ են անցել, իրենց համար սովորական է հենց այսպես ընթացքը շարունակել: Եվ այստեղ կարելի է տեսնել և՛ սև–սպիտակ, և՛ ամեն տեսակի վատաբանություններ, և՛ մրցակցություն, և՛ սև PR: Այսպիսի ինչ–որ բաներ առաջիկայում կարելի է և սպասել: Բայց կան նաև նոր կուսակցություններ, որոնք այդ գործընթացների մեջ գործող անձինք չեն եղել, թեև իրենք էլ կարող են ընդգրկվել: Բայց մի մասն էլ ընդհանրապես մերժում է այդպիսի մոտեցումը: Մեծ հաշվով՝ կան հին ճանապարհով, փորձով գնացող և դիրքավորվող միավորներ, որոնք փորձում են հասկանալ՝ այս նոր իրավիճակում ԱԺ ընտրությունների ժամանակ ինչ ունեն ասելու և ինչպես պետք է ասեն, և կան դեպի նորի ձգտման ինչ–որ ծիլեր: Սա է ընդհանուր իրավիճակը:

–Ընտրական օրենսգիրքը չփոխվեց, ինչը, շատերի կարծիքով, խնդիր է: Մյուս կողմից՝ խոսվում է, որ գրեթե զրոյացված է ընտրակաշառքի գործոնը, չկան նախկին արատավոր մեխանիզմները, և քաղաքացին իր կամքն է արտահայտելու: Այս հանրագումարի արդյունքում ժողովրդավարական ընտրություններ կտեսնե՞նք:

–ԸՕ խնդիրը շատ լուրջ է, որին պետք է լուրջ մոտենալ: Եթե լիներ ԸՕ, ինչպես նաև Կուսակցությունների մասին օրենքի ու նաև օրենսդրական մեծ փոփոխությունների առկայությունը, ապա Հայաստանում իսկապես քաղաքական իրավիճակ կլիներ. դա թույլ չէր տա այնպիսի միավորների մասնակցությունն ընտրական գործընթացին, որոնք, լինելով հետադիմական ուժեր, ավերել են, հարստահարել են ժողովրդին ու պետությանը: Սրա արդյունքում նաև դեմագոգիան է առաջ գալիս, անձերն են առաջ գալիս, այն անձերը, որոնք մերժված պետք է լինեին, և այս իրավիճակում անգամ թեկնածու չպետք է լինեին: Ոչ միայն ԸՕ–ի խնդիրը, այլև հիմա կոնկրետ խնդիր պետք է լուծված լիներ: Եթե այդ կոնկրետ խնդիրը չի լուծվել՝ ունենք նախկիններից նյուանսներով մի քիչ ավելի տարբերվող, բայց քաղաքական կամքով երաշխավորված ընտրություններ:

–Կա քննարկում իրական ընդդիմություն ունենալու անհրաժեշտության վերաբերյալ: Ինչպիսին՞ պետք է լինի այդ ընդդիմությունը, որը պետք է տարբերվի նաև նախորդներից:

–Այստեղ շարունակեմ նախորդ միտքս: Եթե մենք այդ ինստիտուցիոնալ փոփոխություններն արած լինեինք և քաղաքական միավորներն ընտրություններին մասնակցեին ըստ ծրագրերի, մտքերի բախում լիներ, և սկզբունքորեն մերժվեին կեղծիքներ թույլ տված միավորներն ու անձինք, այդ դեպքում ակնհայտ կլիներ, թե երկրում ինչի շուրջ է ապահովվելու բարեկեցությունը, զարգացումը և այն: Բայց քանի դեռ մերժված չեն, ապա «թե ով կլինի ընդդիմություն» հարցի շուրջ դիսկուրսը ևս հին երկխոսության շարունակությունն է դառնում: Այսինքն՝ այն համակարգի, որը կար մինչև հեղափոխությունը: Գլխավոր ընդդիմություն, միակ ընդդիմություն և այլն: Դրանք իրականում չպետք է լինեին քաղաքական գործոններ, քաղաքական միտքը չպետք է դրա վրա սևեռվելու խնդիր ունենար: Սա սխալ ճանապարհ է՝ նախահեղափոխական քաղաքական համակարգին վերաբերող ճանապարհ է, որը երկրի համար լավ բան խոստացող քաղաքական գործընթաց չէ: Նորմալ իրավիճակն այն կլիներ, երբ կուսակցությունները հանդես կգային ծրագրերով և իրենց առաջարկած ծրագրերն իրականացնելու քվե կստանային: Եվ այստեղ վարչախմբի և ընդդիմության խնդիր չէր լինի: Հարցը կլիներ հետևյալը. այդ մարդիկ իրականացնո՞ւմ են այդ ծրագրերը, քաղաքական պատասխանատվություն կրո՞ւմ են, թե՞ հաջորդ ընտրություններում քաղաքացիները գնահատում են, որ իրենք չեն անելու խոստացածը, և ձայնը տալիս են մեկ այլ միավորի: 

–Որպես խոսքից գործի անցնելու կետ մատնանշվում է ԱԺ ընտրություններից «հետոն»: Արդյո՞ք ձեր մատնանշած ճանապարհը, նախկինից եկած դիսկուրսները չեն խանգարի նաև այդ հանգամանքին: 

–Եթե նախկին դիսկուրսներով, նույն վարքով ենք շարունակում, և վարչակազմ են ձևավորելու այդ ամենը կրող մարդիկ, ապա շարունակելու են աշխատել նույն ձևերով: Այսինքն՝ Հայաստանում կարող է նորից առաջ գալ դեմագոգիան, անսկզբունքայնությունը, ինչպես նաև՝ քաղաքական կեղծիքները, սուտը և այլն: Եվ մենք ստիպված կլինենք այս ամենը ևս մեկ անգամ մերժել: Հայաստանում հեղափոխական գործընթացը… չպետք է անընդհատ ընկնել՝ վեր կենալ, ընկնել՝ վեր կենալ, մինչև հրելով հասնենք ինչ–որ ճանապարհի: Այս ամենը սահուն պետք է արվեր, սա է խնդիրը: Ըստ էության, երաշխիքներ չկան, որ ամեն ինչ սահուն գնում է առաջ: Երևի մարդիկ ուզում են Հայաստանում ևս մի քանի ագամ հեղափոխական իրավիճակներ ստեղծվեն, նոր հասկանան, որ մեր քաղաքացիները լուրջ էին մոտենում, երբ գարնանը հեղափոխություն էին անում: 

–Այդ համատեքստում կիսո՞ւմ եք այն կարծիքները, որ նոր ԱԺ–ն անցումային է լինելու:

–Այս պահին հնարավոր չէ ասել՝ ԱԺ–ն տարիներով կշարունակի իր գործունեությունը, թե կրկին արտահերթի խնդիր կառաջանա, բայց, որպես քաղաքագետ, միանշանակ կարող եմ ասել, որ ընտրություններից հետո՝ ընդամենը ամիսների ընթացքում, քաղաքական օրակարգ է մտնելու նոր Սահմանադրության ընդունման խնդիրը: Ամիսներ անց Սահմանադրության վերաբերյալ նոր դիսկուրս է բացվելու: Այն խութերը, հիմարությունները, որոնք տեղ են գտել «սերժական», արհեստական Սահմանադրության մեջ, պետք է մաքրագործել: Այս տրամաբանության մեջ, իհարկե, բացառել պետք չէ նշվածը՝ Սահմանադրության ընդունումից հետո իսկապես նոր ընտրությունների անցկացման խնդիրն ինքնաբերաբար ծագելու է:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Crocus City Hall-ի ահաբեկչությանը մասնակցած տղամարդու ծնողները պատմել են նրա հետ վերջին զրույցի մասին Տաջիկստանում մարդիկ են ձերբակալվել Կրոկուսի ահաբեկչության հետ առնչության համար«Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ