Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Սվաստիկա. ի՞նչ է այն խորհրդանշում և ի՞նչ կապ ունի հայերի հետ

ԼԱՅՖ

Մենք գիտենք, որ...

Սվաստիկան եղել է հիտլերյան Գերմանիայի խորհրդանիշը և ասոցացվում է դաժանության, տանջանքների և մահվան հետ:

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ:

Պարզվում է՝ այս խորհրդանիշը շատ հին պատմություն ունի: Անգամ հիմա շատ ժողովուրդների մոտ այն օգտագործվում  է և խորհրդանշում է շարժում, կյանք, արև, Աստված, բարեկեցություն և այլն:

Սվաստիկա բառը ծագում է սանսկրիտերեն սվաստի բառից, որը նշանակում է «ողջունում», «հաջողության մաղթում», սա կյանքի հավերժ վերածննդի խորհրդանիշն է: Համարվում է, որ այն ներկայացնում է գալակտիկայի պարզեցված պատկերանիշը և այլաբանորեն կազմված է փայլող աստղի պտույտի շարժման հետագծով փաթաթված, ծալված ճառագայթներից։ Պտույտը՝ ժամացույցի սլաքի շարժման ուղղությամբ, այսինքն՝ դեպի աջ, կամ էլ ժամացույցի սլաքի շարժմանը հակառակ՝ դեպի ձախ։ Ավելի ուշ շրջանում կորագծերի կիրառմամբ և փայլող աստղի ճառագայթների քանակի ավելացմամբ ստեղծվել է «հավերժության» խորհրդանիշը։ Նախկինում այն տարբեր ժողովուրդների մոտ տարբեր կերպ է կոչվել: «Սվաստիկա» անվանումը առաջին անգամ 1852 թվականին օգտագործել է հայտնի ֆրանսիացի գիտնական, արևելագետ Էժեն Բուրնուֆը: 

Սվաստիկա պատկերանշանը հայտնի է եղել անգամ քարե դարում և հետագայում պատկերվել է զանազան առարկաների (կավամաններ, բրոնզե գոտիներ, գնդասեղներ և այլ) վրա: Տարածված է եղել համարյա բոլոր հին ժողովուրդների մոտ: Սա ավանդական խորհրդանշան է եղել Չինաստանում, հին Եգիպտոսում, վաղ քրիստոնեության մեջ: Այն կարելի է հանդիպել հին հունական կերամիկական իրերի վրա, հռոմեական մոզաիկաներում, Տրոյայի ավերակներում, արևել յան գորգերում և այլն: Չինաստանում այն հավերժության, անմահության և 10000 թվի նշան է: Օրինակ, չիներեն բարևը հնչում է որպես «10 000 տարվա կյանք», այդ իսկ պատճառով Մաո Ցզեդունի անվան մոտ սովորաբար սվաստիկա էին նկարում՝ այսինքն 10 000 տարվա կյանք ունենա: Ճապոնիայում սվաստիկան ծաղկման և երկար կյանքի խորհրդանիշ է: Անգամ խորհրդային Ռուսաստանում 1919 թվականին շրջանառության մեջ դրված 5 000 ռուբլիանոց թղթադրամների կենտրոնում մեծ սվաստիկա էր նկարված: 2017 թվականին ևս Ռուսաստանի կառավարությունը սվաստիկայի նկարով թղթադրամներ էր տպագրել: Կալմիկիայի կարմիր բանակի հեծելազորայինները իրենց գլխարկների վրա երկնագույն սվաստիկա ունեին նկարված: Մի խոսքով սվաստիկայի նկատմամբ կոմունիստները հեռուն գնացող մտքեր ունեին, բայց հրաժարվեցին դրանից, քանի որ ճիշտ գտան օգտագործել Սողոմոն թագավորի հնգաթև աստղը, քանի որ Եվրոպայում դա ոչ մեկը չէր օգտագործում (ԱՄՆ–ում, իհարկե, այն արդեն ընդունված էր): 

Արդյունքում հին ժողովուրդների այս հին նշանը ընկավ վատ մարդկանց ձեռքը: 1919 թվականին սվաստիկան՝ գերմաներեն Hakenkreuz –ը, պաշտոնապես դարձավ Գերմանական բանվորական կուսակցության խորհրդանիշը: Վերջինս հետագայում դարձավ Գերմանիայի նացիոնալ–սոցիալիստական բանվորական կուսակցություն, որն էլ Հիտլերի ղեկավարությամբ գալով իշխանության՝ սվաստիկան դարձրեց Երրորդ ռեյխի խորհրդանիշը: Իհարկե, նացիստների կատարած վայրագություններից հետո եվրոպացիների համար այն դարձավ ամենավատ բաների խորհրդանիշ: Չնայած դրան, Ասիայում, որտեղ մարդիկ քիչ բան գիտեն նացիզմի մասին, սվաստիկան շարունակում է մնալ լույսի և երջանկության խորհրդանիշ: 

Այնպես չէ, որ հայերը սվաստիկա չեն օգտագործել: Պարզվում է, որ այն Հայաստանում խորհրդանշել է Արև–աստվածը: Արև–աստվածն ու նրա խորհրդանշանները մեծ քանակությամբ պատկերված են պեղումների ժամանակ հայտնաբերված խեցեղեն իրերի վրա։ Այդպիսի բազմաթիվ իրեր են հայտնաբերվել Շիրակում, Իջևանում, Տավուշում, Լճաշենում, Գարդմանում և այլ վայրերում։ Խեցեղենի վրա արևի ամենից ավելի հաճախ հանդիպող խորհրդանշաններն են խաչն ու սվաստիկան։ 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

 

Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահ