Ծուղակներից դուրս գալու ժամանակը. ճշգրտումներ հին ու նոր իշխանությունների թեմայով
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆԱնցյալ տարում Հայաստանում տեղի ունեցած դրամատիկ իրադարձությունները էականորեն ակտիվացրեցին քաղաքական ու հասարակական կյանքը՝ մի կողմից սկիզբ դնելով արագընթաց քաղաքական փոփոխությունների, մյուս կողմից՝ հասարակական նոր սպասումների ալիք բերելով: Ապագայի, փոփոխությունների մասին մտորումները, ըստ այդմ՝ նաև քաղաքականության հանդեպ հետաքրքրությունը էականորեն աճեց ու շարունակում է աճել: Սրան զուգահեռ, սակայն, քաղաքական պայքարը չի ավարտվել, հեղափոխությունը չի հասել որևէ վերջնական հանգրվանի, ոչ իր ներքին դինամիկայի առումով, ոչ էլ արտաքին մարտահրավերների: Նախորդ իշխանական վերնախավը գուցեև չի հայտնվել նոր խորհրդարանում, կորցրել է իր վարչական ռեսուրսները, բայց միաժամանակ շարունակում է կրել ահռելի ֆինանսական կապիտալ: Այդ կապիտալի հետքերն արդեն տեսանելի են տարբեր ձևաչափերով, ինչը նշանակում է, որ այս տարին ևս քաղաքական իմաստով լինելու է բուռն:
Այս իմաստով շատ կարևոր է հասկանալ, որ քաղաքականության հանդեպ հետաքրքրության աճին զուգահեռ ավելանալու են նաև մանիպուլյացիոն ծուղակները, որոնք շահարկվելու են քաղաքական դերակատարների կողմից: Այս իմաստով շատ կարևոր է տարեսզկբից մի քանի մեթոդական ճշգրտումներ մտցնել:
Ճշգրտում համար 1. Այն հանգամանքը, որ հին իշխանությունները վատն էին, անպայմանորեն չի նշանակում, թե նոր իշխանությունները լավն են կամ լավն են լինելու: Նոր իշխանությունները կարող են լինել թե՛ ավելի լավը, քան նախորդները, թե՛ հավասարապես վատը՝ նախորդների նման:
Ճշգրտում համար 2. Այն հանգամանքը, որ նոր իշխանությունները վատն են, անպայմանորեն չի նշանակում, թե հին իշխանություններն էին լավը: Նորերը կարող են լինել լավ կամ վատ, արդյունավետ կամ ոչ այնքան, հաջողված կամ տապալված, բայց տարբերակներից ցանկացածի դեպքում չի նշանակում, թե նախորդ իշխանությունն էր լավը:
Իհարկե, ամեն բան համեմատության մեջ է չափելի: Բայց քաղաքական քննարկումներում մենք գործ ունենք ոչ թե խորքային համեմատությունների, այլ պրիմիտիվ, սև-սպիտակ բաժանումների հետ, որոնք կիրառվում են բոլոր կողմերից: Այս պրիմիտիվ մոտեցումները ոչ միայն փակում են խորքային համեմատության ճանապարհը, այլև ստեղծում են ծուղակներ, որոնցից դուրս գալը հաճախ դժվար է լինում: Անցած տարվա իրադարձությունների արագ ու հագեցած ընթացքը հաճախ այս ծուղակները դարձնում էր բավական պոպուլյար: Հիմա,երբ ժամանակ կա հերթական բուռն տարվա մեկնարկից առաջ շունչ քաշելու, ճիշտ ժամանակն է մեկնարկային այս ճշգրտումները արձանագրելու ու նույն ծուղակների կրկնությունից ապագայում խուսափելու համար:
Տիգրան Ասատրյան