Արդյո՞ք գլուխը սափրելն ապահովում է «երազանքի» մազեր ունենալը
ԼԱՅՖՄենք գիտենք, որ...
Երբ երեխան դառնում է մեկ, երկու կամ երեք տարեկան, նրան պետք է գոնե մեկ անգամ «քաչալացնել», որպեսզի ապագայում փարթամ և խիտ մազեր ունենա։
Իրականում այդպես չէ։
Պարզվում է, որ այսպես, թե այնպես, բնությունը ինչ մազ տվել է, այդպիսին էլ ունենալու է երեխան: Արհեստական բոլոր մեթոդներն այստեղ անզոր են: Ի վերջո, մազերն աճում են մաշկի հաստության մեջ՝ մազային ֆոլիկուլներում, և այն, ինչ դուք կանեք մաշկից դուրս գտնվող մազի հետ, ոչ մի նշանակություն չունի մազի աճման համար։ Երեխայի մազերը սափրելու ժողովրդական հավատալիքը իրականում շատ տարածված համոզմունք է։ Շատ ծնողներ են համոզված, որ երեխայի գլուխը սափրելը հետագայում կհանգեցնի նրա մազերի բուռն աճին, բայց դա ոչ միայն չի լինում , այլ անգամ նման «էկզիկուցիան» կարող է բերել երեխայի համար տարբեր անցանկալի հետևանքների։ Առաջին հերթին երբեմն երեխայի գլուխը սափրելը բերում է նրան, որ մազերը ավելի վատ են սկսում աճել, և երկար ժամանակ նրանց նորմալ աճը չի վերականգնվում՝ կապված սափրման ընթացքում գլխի մաշկի վնասվածքների առաջացման հետ։ Չպետք է մոռանալ նաև այս դեպքում տարբեր մաշկային վարակների առաջացման հնարավորությունը։ Երկրորդ հերթին՝ սափրումից հետո երեխայի գլխին առաջացող կարճ մազերը կարող են երեխայի համար անհարմարավետության զգացում առաջացնել, օրինակ՝ գլխարկ հագցնելիս, և, ի վերջո, առանց մազերի երեխայի գլուխը հնարավոր է, որ ավելի շուտ մրսի ցրտից։ Երրորդ հերթին՝ սափրման նման գործողությունը կարող է երեխայի համար դառնալ իսկական հոգեկան վնասվածք՝ մանավանդ եթե երեխան տարիքով մեծ է և ամեն ինչ հասկանում է։ Իսկ նման սթրեսը զարգացող օրգանիզմի համար անթույլատրելի է։ Ընդհանրապես կյանքում շատ մարդիկ որոշակի գործողություններ կատարում են միայն այն պատճառով, որ «բոլորն էլ այդպես են անում»։
Շատ ժողովուրդների մշակույթում է ընդունված որոշակի հասակում երեխաներին «քաչալացնելը» ըստ ժողովրդական ավանդույթի, կա՛մ կրոնական հավատալիքի, կա՛մ էլ ընդամենը համոզմունքով։ Օրինակ, Հնդկաստանում նորածինների գլուխը սափրում են այն համոզմունքով, որ նրանք բաժանվում են իրենց նախորդ կյանքից և շարժվում են դեպի ապագա (հինդուիզմը համարում է, որ ամեն մարդ մի քանի կյանք է ունենում)։ Մոնղոլիայում փոքրիկի առաջին ճաղատացնելը տոն է (ինչպես, օրինակ, ատամնահատիկը հայերի մոտ), և այդ առիթով հրավիրվում է ամբողջ բարեկամությունը։ Յուրաքանչյուր հյուր սեփական ձեռքով կտրում է մի փունջ մազ, նվեր է մատուցում փոքրիկին և որոշակի բարի ցանկություն հղում նրան։ Իսրայելում չի կարելի մինչև երեք տարեկանը կտրել երեխայի մազերը, և այդ կարգին հետևում են անգամ ոչ հավատացյալ մարդիկ։ Սլավոնների մոտ ևս մինչև մեկ տարեկանը պետք չէ «ձեռք տալ» երեխայի մազերին, քանի որ հավատալիք կա, որ եթե երեխայի մազերը կտրել մինչև մեկ տարեկանը, նա կզրկվի ուժից, կլինի թույլ և հիվանդոտ, կյանքում հաջողակ և հարուստ չի լինի և այլն։ Իսկ մեկ տարեկանից հետո երեխային «քաչալացնելը» համարվել է նոր կյանքի անցում և չար հոգիների հեռացում փոքրիկից։ Անգամ ավանդույթ է եղել երեխայի խոպոպները չորս տեղում կտրելը, որի արդյունքում ստացվել է խաչ։ Ընդ որում, չգիտես ինչու, այդ միջոցառումը պետք է կատարվեր լիալուսնի շրջանում, և անգամ այդ նպատակների համար հատուկ օրացույցներ կային ստեղծված։
Երեխայի մազածածկույթը սկսում է զարգանալ դեռևս ներարգանդային կյանքում, և այդ իսկ պատճառով նորածինները ծնվում են ամբողջ մարմնի և գլխի վրա առկա աղվամազով։ Կյանքի առաջին մի քանի ամսվա ընթացքում այդ աղվամազը թափվում է, և սկսում է զարգանալ ավելի հաստ և հասուն մազածածկ, որը, ըստ գույնի և ձևի, կարող է տարբերվել աղվամազից։ Պետք չէ անհանգստանալ, որ աղվամազը թափվելուց հետո որոշ ժամանակ նոր մազեր չեն աճում. դա նորմալ է, ժամանակի հետ, միևնույն է, դրանք կզարգանան։ Ինչ վերաբերում է նրան, որ ի վերջո պետք է երեխայի մազերը կտրել, երբեմն նույնիսկ՝ շատ կարճ, ապա դա էլ է նորմալ, հատկապես ամռանը, բայց երբեք մի սափրեք երեխայի գլուխը, դա իրոք վտանգավոր է։
Ի վերջո, այնպես չէ, որ երեխային «քաչալացնելու» ժողովրդական ավանդույթը ոչ մի իմաստ չունի։ Ժամանակները տարբեր են լինում։ Ներկայումս դա իրոք պետք չէ, բայց, օրինակ, միջնադարում և անգամ 20–րդ դարի սկզբին դա պարտադիր գործողություն է եղել։ Բանն այն է, որ գլխի ոջլի դեմ պայքարի արմատական մեթոդը հենց «քաչալացնելն» է եղել, որը իրոք ձերբազատում է այդ վարակից, բայց ներկայիս սանիտարահիգիենիկ պայմաններում այս վարակը հազվադեպ է հանդիպում, և անիմաստ է դառնում երեխայի գլուխը սափրելը։
Կամո Խաչիկյան
Շրջված ծառ, տանիքի պոկված թիթեղ, Երևանում քամին վնասներ է հասցրել
Ճանապարհը փակած տավուշեցիները լուսաբացին 5-ին դադարեցրել են ակցիան. մանրամասներ
Հրաշալի օր է. ապրիլի 20-ի աստղագուշակ
Կոռուպցիա կա, կոռուպցիա... և այնպես կա, որ նույնիսկ Արևմուտքն է բարձրաձայնում. «Փաստ»
Հանդիպում ես մարդու, ով նույնպես հոգնել է խաղից… Անահիտ Սիմոնյանը նոր սիրելի՞ ունի
Ինչ քպականներն ասել են, արել են տրամագծորեն հակառակը. ևս 20 օրինակ. «Փաստ»
Սամվել Վարդանյանի հետ կապված պատմությունը՝ «լակմուսի թուղթ» հանրային տրամադրությունների առումով. «Փաստ»
Հանձնման հերթական արարը. ոսկեպարցիներին այլ բան է ասում, իսկ իրականում այլ բան պայմանավորվում. «Փաստ»
Պատրաստեք 100 դրամանոցները. մայիսի 1-ից հասարակական տրանսպորտի վարորդներն այլևս գումար չեն մանրելու. «Փաստ»
Մոսկվացու սպանության համար կասկածվող ադրբեջանցուն և նրա երկու եղբայրներին տարել են Մոսկվա
Տավուշում ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցները պահանջում են հանդիպում մարզպետի հետ
Կուրսկի շրջանում հայտարարվել է անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումների վտանգի մասին
«Դուք սովոր եք ստրուկի կարգավիճակով ապրելուն, դուք չեք սիրում երկիրը»․ հավաք՝ Ազատության հրապարակում (տեսանյութ)
ՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդին
Ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին
24 ժամ ջուր չի լինելուՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդին
Ինչ իրավիճակ է այս պահին Տավուշում (տեսանյութ)
Արտակարգ իրավիճակ՝ Դավթաշենում. խմելու ջուրը 4-րդ օրն է՝ անխնա հոսում է ու ողողում թաղամասը
Լարված իրավիճակ. Ոսկեպարի ու Բաղանիսի բնակիչները փակել են ճանապարհը
ՔՊ դեպուտատները, իրար հերթ չտալով, շարունակում են կազմակերպված ձևով համոզել, որ թշնամուն հող հանձնելը «ձեռնտու է» Հայաստանին․ Արտակ Զաքարյան
«Ալ Ֆաթեհը» հաղթել է «Ալ Ռաեդին»․ Սելարայանը՝ գոլի հեղինակ
Մայիսի 1-ից ուժի մեջ է մտնում Էլեկտրոնային ծանուցումը նախընտրելու դեպքում 20 տոկոս նվազ բոնուսային համակարգի բաղադրիչը (տեսանյութ)
Բաքվի վարչախումբը ցնծում է իր համար անսպասելի հաջողություների շղթայից
Կլաարը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ձեռք բերված պայմանավորվածության մասին․ «ԵՄ-ն լիովին աջակցում է»
Կյանքից հեռացել է ԵԱՀԿ ՄԽ Ռուսաստանի առաջին համանախագահ Վլադիմիր Կազիմիրովը
Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր նվաճեց (տեսանյութ)
Երկրագունդը սկսում է ցնցվել գլոբալ տաքացման պատճառով․ Լևոն Ազիզյան
Լարսը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
Գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ՔԿ–ն պարզաբանել է՝ ինչ է տեղի ունեցել
ՌԴ զորախումբը Արցախից տարածքից դուրսբերումն անընդունելի է. Արցախի ԱԺ 3 խմբակցություններ
Բայրամովը կոչ է արել օրինակ վերցնել Իտալիայի դիրքորոշումից
Մինչև 10% քեշբեք GetTransfer-ից՝ IDBank-ի քարտերով
Ադրբեջանը և Թուրքիան կստանան նվեր՝ Տավուշի ամենակարևոր 4 կետերը․ Վանաձորը վերածվում է սահմանային գոտու
Վանաձորում` սեփական տան լոգարանում, հայտնաբերվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի տեղակալի դին
Որքանո՞վ կարելի է ձեռք բերել Երևան-Մոսկվա թռիչքի տոմսերն այս պահին
ԵՄ փոխդեսպանին են ներկայացվել մարդու իրավունքների ոլորտում Հայաստանում գնալով ահագնացող խնդիրները
Ռուբեն Վարդանյանը Բաքվում հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ արձակումը․ Մանե Թանդիլյան
Փրկարարները իրականացրել են հարկադիր քարաթափում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, գոյություն կունենա սահմանազատված պետական սահման. վարչապետի աշխատակազմ
G7-ի երկրները Հայաստանին և Ադրբեջանին կոչ են արել հասնել տևական խաղաղության
Երևանը և Բաքուն պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, որ սահմանազատման գործընթացում կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով
Դուբայի ճանապարհները` ջրհեղեղից հետո (տեսանյութ)
Ծեծել է խորթ աղջկան, կնոջը սպառնացել է, որ կհրապարակի սեռական հարաբերության տեսաձայնագրությունը․ գործը դատարանում է
Ինչ ավերածություններ են տեղի ունեցել Թուրքիայում՝ այսօր գրանցված երկրաշարժից
Ջուրը հողից կտրել է Կազանի շրջանը Տյումենի մարզից․ բնակիչներին տարհանում են
Իսրայելը հրթիռակոծել է Սիրիայի հարավը
Փարիզում տղամարդը մտել է Իրանի հյուպատոսության շենք և սպառնացել պայթյուն իրականացնել
Գժվում եմ քո համար, կյանքս. Տոմայի նոր հրապարակումը ամուսնությունից հետո
Ալիևը ապրիլի 22-ին Պուտինի հետ կհանդիպի
