Հանցագործությունները որակապես փոխվում են, բայց իրավապահ համակարգի գործիքակազմը նույն արագությամբ չի փոխվում. Երևանի դատախազ (տեսանյութ)
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ
2018-ին կատարված հանցագործությունների բացահայտման ցուցանիշը նվազել է. պատճառները օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ են: Հանցագործությունները որակապես փոխվում են, բայց իրավապահ համակարգի գործիքակազմը նույն արագությամբ չի փոխվում:
Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց արդարադատության առաջին դասի խորհրդական, Երևան քաղաքի դատախազ Գևորգ Բաղդասարյանը՝ անդրադառնալով հանցագործությունների բացահայտմանը, դինամիկային, օպերատիվ մարմնի աշխատանքին, հետաքննության և նախաքննության մարմինների համագործակցությանը, կալանքի մեխանիզմներին, 2019-ի անելիքներին և այլ հարցերի:
Գևորգ Բաղդասարյանն ասաց, որ 2018-ին Երևան քաղաքում հանցագործությունների թվի աճ է գրանցվել. «11 344 դեպք է գրանցվել, շուրջ 1000 դեպքով աճ է գրանցվել նախորդ տարվա համեմատ: Աճ է արձանագրվել գրեթե բոլոր տեսակի հանցագործությունների դեպքում ՝ և՛ միջին ծանրության հանցագործությունների, և՛ ծանր, և՛ առանձնապես ծանր հանցագործությունների դեպքում: Ծանր հանցագործություններն աճել են շուրջ 30%-ով, առանձնապես ծանր հանցագործությունները՝ 50%-ով: Ուսումնասիրությունը վկայում է, որ առանձնապես ծանր հանցագործությունների աճը հիմնականում պայմանավորված է թմրամիջոցների առանձնապես խոշոր չափերի շրջանառության դեպքերի և կոռուպցիոն հանցագործությունների բացահայտմամբ: Քանի որ այս դեպքերում գործ ունենք լատենտային հանցագործությունների հետ, հետևաբար այս ցուցանիշն ավելի շատ վկայում է կատարված հանցագործությունների բացահայտման վիճակի բարելավման մասին: Հետևաբար այս աճը որպես բացասական միտում դիտարկել չի կարելի»:
Գրանցված սպանության թվերի վերաբերյալ Գևորգ Բաղդասարյանն ասաց, որ 2018-ին սպանության դեպքերի նվազում է արձանագրվել. գրանցվել է 12 դեպք՝ նվազելով 1 դեպքով, թեպետ նշեց, որ իրական տվյալը 11-ն է. «Մեկ դեպքում սպանության դեպքի առթիվ է հարուցվել քրեական գործը, թեև արդեն պարզվել է, որ գործ ունենք ինքնասպանության հետ:
Հարցին՝ թե Երևանի դատախազության ամփոփ տվյալներում նշվում է, որ աճ է արձանագրվել բնակարանային գողությունների և ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման դեպքերի վերաբերյալ, ինչո՞վ է դա պայմանավորված, Գևորգ Բաղդասարյանն ասաց, որ այդ հանցագործությունների մասով շեշտադրումներ են եղել, և ինչպես ամբողջ հանրապետությունում, այնպես էլ Երևան քաղաքում բնակարանային գողությունների դեպքերը շատացել են. «Երևանում դրանք ավելի քան 85% աճ են արձանագրել, 801 դեպք՝ նախորդ տարվա 441-ի դիմաց: Բնակարանային գողություններին մենք անդրադարձել ենք դեռևս 2017-ին ՝ Դատախազության կոլեգիայի նիստում, և դրա կապակցությամբ կայացվել են որոշումներ, դեռ այն ժամանակ նախանշվել էին միջոցներ, որոնք պետք է ձեռնարկվեին, այս տարվա ուսումնասիրությամբ պարզվել է, որ օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներով այդ միջոցներն ամբողջությամբ չեն ձեռնարկվել»:
Գևորգ Բաղդասարյանն ասաց, որ գլխավոր դատախազի կողմից հանձնարարական է տրվել քարտեզագրել այդ դեպքերը, նախնական պայմանավորվածություն կա Երևանի քաղաքապետի հետ:
Ինչ վերաբերում է ՃԵԿ խախտումների աճին, Երևանի դատախազն ասաց, որ նույն քարտեզային վերլուծությունը վերաբերում է նաև այդ խախտումներին. «ՃԵԿ հանցավոր խախտումների 68% աճ կա, մահվան ելքով՝ 15%-ից ավելի աճ: Դեպքերն ուսումնասիրվում են և քարտեզագրվում են, բայց պետք է նշեմ, որ ձեռնարկված միջոցները բավարար չեն կարող լինել, եթե մենք ճանապարհային երթևեկության մշակույթի խնդիրը չլուծենք»:
Դիտարկմանը, թե վիճակագրական այդ տվյալին չ՞ի նպաստել տուգանքների համաներումը, Բաղդասարյանն ասաց, որ հստակ վերլուծությունը կունենան ուսումնասիրությունն ավարտելուց հետո, այս պահին կարող է ենթադրել, որ որոշակի ազդեցություն ունենալու է:
Հարցին, թե ինչ մակարդակի վրա է գտնվում հանցագործությունների բացահայտումը, Բաղդասարյանն ասաց. «Հանցագործությունների բացահայտումը 2018-ին որպես կանոն նվազել է: Հանցագործությունների բացահայտման նվազման պատճառներն ունեն օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ կողմեր: Նախ օբյեկտիվ պատճառների մասին. 2018-ը իրավապահների համար բարդ էր, ՀՀ ոստիկանության մի զգալի հատված ներգրավված էր արտաքին ծառայություններում, և դա ազդեցություն պետք է ունենար հանցագործությունների բացահայտման վրա, սուբյեկտիվ պատճառներից մեկը աշխատանքում արձանագրված թերություններն են: Թերությունները յուրաքանչյուր դեպքում արձագանք են գտնում: Մենք, օրինակ, դեպք ենք ունեցել, երբ դատախազի տված հանձնարարությունը չի կատարվել, և մենք սրանով կարգապահական պատասխանատվության ենթարկված բաժանմունքի պետ ունենք»:
Ինչ վերաբերում է կալանավորման հարցերին, Գևորգ Բաղդասարյանն ասաց, որ այդ հարցին հետևողական են, սահմանված են հստակ չափանիշներ, և կա դրական արդյունք: