Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Վարդան Դևրիկյան. «Ոչ թե փոխադարձ մեղադրանքների, այլ քննարկումների փուլ պետք է լինի»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Մեր հյուրն է Գրականության ինստիտուտի տնօրեն, գրականագետ, ազատամարտիկ Վարդան Դևրիկյանը, ում հետ զրուցել ենք ներհայաստանյան գործընթացների և մի շարք այլ թեմաների շուրջ:

Պետք է բորբոքել այն հսկայական եռանդը, որն այսօր կա

«Լավատեսական սպասումներով հոգեվիճակ և փոփոխությունների դինամիկ զարգացման ակնկալիք»,–այս փուլում իր ունեցած զգացողությունները Վարդան Դևրիկյանը այս կերպ է նկարագրում:

«Ես ուրախ եմ, որ Հայաստանի այսօրվա իշխանությունները շեշտում են հատկապես դինամիկ զարգացման ընթացքի մասին: Կարծում եմ՝ թե՛ գիտության, թե՛ կառավարման համակարգում շատ մեծ տեղ պետք է ունենա ժառանգորդությունը և շարունակականությունը: Այն, ինչ մերժվելու է, պետք է մերժվի, բայց այն, ինչ արդեն իսկ մշակվել է, շարունակական բնույթ պետք է ունենա: Նկատի ունեմ հատկապես գիտության, մշակույթի բնագավառները: Թե տնտեսության մեջ ի՞նչ փոփոխություններ պետք է արվեն, ի՞նչն է խանգարում տնտեսական զարգացմանը, չեմ կարող ասել, պարզապես կարող եմ ասել հետևյալը. պետք է արդեն աշխատել որոշակի գործերով բորբոքել այն հսկայական եռանդը, էներգիան, որն այսօր կա: Այն չի մարել, քանի որ հիմա աշխատելու, արարելու մեծ պոտենցիալ կա»,–ասաց Վ. Դևրիկյանը:

Նա կոնկրետ բնագավառների գործիչների հետ հստակ քննարկումների կարևորությունն է ընդգծում:

«Այդ առումով որոշակի նշաններ կան, պարզապես հասարակության մեջ ցանկացած քննարկում ոչ թե հակադիր բևեռների, իրար «խփելու» ուղղությամբ պետք է գնա, կամ մի կողմը մյուսին կոռումպացված անվանի, մյուս կողմն էլ ասի՝ դուք ուզում եք գիտությունը, մշակույթը քանդեք, այլ փոխադարձ քննարկումներով ոսկե միջինը պետք է գտնվի: Մեր այս օրը ոչ թե փոխադարձ մեղադրանքների, այլ քննարկումների փուլ պետք է լինի: Այսինքն, չպետք է մի կողմը ենթադրի, թե մի հատուկ դավադրություն է կազմակերպվում, մյուս կողմն էլ չպետք է ասի, թե եղածը բանի պետք չէ, և միայն նոր ու թարմ ուժերով պետք է ամեն ինչ սկսել»,– նկատում է մեր զրուցակիցը:

Կարևորն արդյունքն է, երկու կարևոր կողմերի զուգորդումը…

Նրա խոսքով, թարմություն, իհարկե, պետք է, բայց նաև ներդաշնակ զուգորդման կարիք կա: Ասվածը ավելի պատկերավոր դարձնելու համար մի օրինակ է բերում:

«Թումանյանի հոբել յանի առթիվ ձևավորված կառավարական հանձնաժողովի անդամ եմ, նիստերին ևս լինում եմ: Երիտասարդներ կան, որոնք այնպիսի նոր տեխնիկական լուծումներ են առաջարկում, որ իմ մտքով չէր անցնի: Հիմա այստեղ ի՞նչն է կարևոր. իրենք տիրապետում են տեխնիկական լուծումներին, բայց, միգուցե, Թումանյանի ստեղծագործության ներքին էությանը չեն տիրապետում: Բայց մյուս կողմից, եթե ես միայն ներքին էությունը գիտեմ, ապա միայն դա ներկայացնելու դեպքում միգուցե մեծ ռեզոնանս չլինի: Այսինքն, պետք է զուգակցվեն մի կողմից գիտելիքը, մյուս կողմից երիտասարդների փայլուն իմացությունը: Միայն այս զուգակցման միջոցով է հնարավոր առաջընթաց ապահովել, այլապես մի դեպքում կլինի ձև՝ առանց բովանդակության, մյուս դեպքում, միգուցե, խորը բովանդակություն լինի, բայց այն, ամեն դեպքում, ռեզոնանս չի տա»,–ասաց նա:

Առողջացման կարևոր նշանացույցները

Ընդհանուր առմամբ, Վ. Դևրիկյանը կարծում է, որ կոնկրետ օրինակներով պետք է ցույց տալ, թե գործելու ճանապարհը որն է: Միաժամանակ նշում է՝ իր համար կարևորը բարձրաձայնված հարցերի արդյունքն է, և ոչ թե այդ հարցերը բարձրացնելով՝ հասարակության մեջ զուտ մարտնչողի կերպար ունենալը:

«Իհարկե, դա էլ շատ կարևոր է: Խորապես հարգանքով եմ վերաբերվում այն մարդկանց, որոնք թե՛ նախորդ, թե՛ ներկայիս իշխանությունների օրոք հրապարակային փաստարկված խոսք են ասում, որն էլ առողջացնում է հասարակությանը: Դրա կարիքը հիմա կա, դա ճիշտ ճանապարհ ցույց տալու ուղին է: Դա նման է ժամանակակից հեռախոսներին, երբ մատնանշում ես ուղին, և այն քեզ ասում է՝ ձախ, աջ կամ ուղիղ գնա: Մամուլը ևս այդ նույն նշանացույցի դերն է կատարում այսօր»,–ընդգծում է մեր զրուցակիցը:

Չորս կետ

Ինչ վերաբերում է գիտության, մշակույթում առկա խնդիրներին, Վարդան Դևրիկյանը նշեց. «Կարծում եմ՝ չպետք է փիլիսոփայել, թե ինչ է մշակույթը, որքանո՞վ է հարաբերվում կյանքի, կրթության և մյուս ոլորտների հետ: Կան հստակ 4 բլոկներ, որոնց օպտիմալ կառավարման մասին պետք է մտածել: Առաջինը գրադարանների հարցն է, որովհետև առանց գրադարանների հասարակական կյանքի զարգացում չի կարող լինել: Երկրորդը թանգարանների հարցն է, որոնք մեր մշակութային ժառանգությունն են: Երրորդը թատրոնների և, ընդհանրապես, մշակույթի տների հարցն է, չորրորդը՝ հուշարձանների պահպանության խնդիրը: Մշակույթ ասելով՝ ես այս չորս հարցերն եմ հասկանում»:

Նա ընդգծեց՝ նշված չորս կետերից դուրս առկա եզրահանգումները վերացական դատողությունների ու սուրճի բաժակ նայելու տրամաբանության մեջ է դիտարկում: 

«Մշակույթ ասելով՝ պետք է հասկանանք այս չորս ուղղությունների զարգացումն ու պահպանումը: Ամեն դեպքում ինձ համար տարօրինակ է, որ մշակույթի նախարարությունը կարող է կրթության և գիտության նախարարության կազմում լինել, քանի որ գիտությունն ու մշակույթն իրար կողք չեն կարող դրվել: Գիտությունը նույն երևույթին այլ, կրությունը՝ մեկ այլ տեսանկյունից է նայում: Գիտությունը ճշգրիտ չափորոշիչներ ունի, մշակույթը այլ իմաստներ, և այլ խորհուրդներ է տեսնում: Գիտությունն ու մշակույթը անհամատեղելի հասկացություններ են զուտ իմաստային առումով, և դրանք չեն կարող մի տեղում ճիշտ գործել, որովհետև միևնույն երևույթը տարբեր տեսանկյունից են ուսումնասիրում: Ամեն դեպքում, կարծում եմ, ինչ–որ օպտիմալ լուծում պետք է գտնվի, որ մշակութային այդ հսկայական ուղղությունները դուրս չգան, այլապես հետևանքները ծանր կլինեն: Այնուամենայնիվ, ուզում եմ հավատալ, որ ամենաճիշտ ու լավագույն լուծումը կգտնվի»,–եզրափակեց նա:

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել