Թափառող շներն ու նորաստեղծ ՀՈԱԿ–ի նպատակը. Երևանի օրինակը կարող է վարակիչ լինել
ОБЩЕСТВОԹափառող կենդանիների խնդրի շուրջ ավելի վաղ ձևավորված գաղափարն այսօր իրականություն է դառնում:
Երևանի քաղաքապետարանի «Իմ քայլը» խմբակցության անդամ, «Դինգո թիմ» հ/կ հիմնադիր նախագահ Օվսաննա Հովսեփյանը մեզ հետ զրույցում շեշտեց, որ խնդրի շուրջ ՀՈԱԿ ստեղծելու գաղափարը կար դեռ շատ վաղուց:
«ՀՈԱԿ–ի անհրաժեշտության մասին մենք խոսում էինք դեռ նախկին իշխանությունների օրոք, քանի որ մասնավորի դեպքում շատ է մեծանում թե՛ կոռուպցիայի ռիսկը, թե՛ ընդհանուր անվերահսկելիությունը: Այդ պատճառով թե՛ մենք և թե՛ տարբեր հ/կ–ներ գտնում էինք, որ այդ մարմինը պետք է լինի համայնքապետարանի պատասխանատվության և ենթակայության տակ»,–ասաց նա՝ հավելելով, որ, ի վերջո, քաղաքապետարանը ևս միացավ այդ գաղափարին, և այդպես ստեղծվեց ՀՈԱԿ–ը:
Խոսելով գործառույթներից, վերահսկողական մեխանիզմներից և ՀՈԱԿ–ի լիազորություններից՝ Օվսաննա Հովսեփյանը նշեց, որ ՀՈԱԿ–ը զբաղվելու է հարցի ընդհանուր համակարգմամբ:
«ՀՈԱԿ–ը զբաղվելու է ստերջացմամբ: Այս պահին նախատեսվում է շների ընդհանուր քանակի 75 տոկոսի ստերջացում: Այսինքն, հաշվարկված մոտ 6000 շնից 4500 էգ պարտադիր պետք է ստերջացվի, և առողջ գլխաքանակը պետք է վերադարձվի այն տարածք, որտեղից վերցվել է: Այսինքն, տարածքում անպայման շների որոշակի քանակ պետք է լինի, որ այլ տարածքներից նոր շներ չգան, իսկ այդ կենդանիներն իրենց տարածքում երկարատև մնան: ՀՈԱԿ–ը զբաղվելու է նաև կենդանիների համարակալմամբ, պատաստմամբ, ճիճվաթափմամբ և անհրաժեշտ այլ միջոցառումներով, որպեսզի նրանք մարդկանց առողջության համար անվտանգ լինեն»,–նշեց մեր զրուցակիցը:
Հաշվի առնելով «Unigraf–x»–ի թողած «ժառանգությունն» ու խնդիրները՝ Օվսաննա Հովսեփյանը շեշտեց, որ իրականում ՀՈԱԿ–ի ուսերին առկա բեռը շատ մեծ է. «Տարիների չարած աշխատանքի արդյունքում է, որ մենք այսօր այսպիսի ոհմակներ ունենք: Եթե տարիների ընթացքում ստերջացում արվեր, շներն այս տեմպերով չէին բազմանա, քանի որ բազմացման ենթակա շուն գրեթե չէր լինի: Ստացվում է, որ նախորդ տարիների չարված աշխատանքն այս պահին ՀՈԱԿ–ի ուսերին է»:
Այժմ, նրա խոսքով, կան առաջնային հարցեր:
«Այս պահին կան հրատապ հասցեներ, որոնք քաղաքապետարանը փոխանցում է մեր կազմակերպությանը, և մենք կամավորական օգնության կարգով տեղային փոքր լուծումներ ենք տալիս: Այսինքն, այդ տարածքից կենդանիներին տանում ենք, ստերջացնում, և եթե նրանք շատ են տարածքում, մի մասին ավելի քիչ խտություն ունեցող տարածքում ենք բաց թողնում, մյուս մասին՝ իրենց սեփական տարածքում: Եվ ստերջացման ամբողջ գաղտնիքն այն է, որ այդ դեպքում ոհմակն ուղղակի ցրվում է: Այսինքն՝ ստերջացված շները ոհմակ չեն հավաքում և չեն շրջում ոհմակներով»,–ասաց նա՝ հավելելով, որ սա ստերջացման ամենամեծ դրական կողմն է»,–նշեց նա:
«ՀՈԱԿ–ը պատրաստ է համագործակցել հասարակական կազմակերպությունների հետ՝ շտապօգնության մասով, որովհետև ՀՈԱԿ–ի բյուջեով չի նախատեսվում հիվանդ կամ վնասվածքներ ունեցող կենդանիներին բուժօգնություն ցուցաբերել: Այդ առումով, օրինակ, «Դինգո թիմը» պատրաստվում է աջակցել քաղաքապետարանին: Որքանով մեր ռեսուրսները կբավականացնեն, կվերցնենք վիրավոր կենդանիների որոշակի զանգված, կբուժենք, կվերադարձնենք ստերջացման, որ քնեցման ենթակա կենդանիները հնարավորինս քիչ լինեն»,–ընդգծեց Օ. Հովսեփյանը:
Թեև այս միջոցը կիրառելու արդյունքը ավելի ուշ է նկատելի դառնում, բայց այն տևական է և հիմնական. «Այսինքն, եթե 20 տարվա սպանդի հետևանքով մենք այսօր դեռ ոհմակներ ունենք, հինգ տարվա ստերջացման արդյունքում թիվը 6000–ից կարող ենք նվազեցնել ու հասցնել մինչև մի քանի հարյուրի»:
Օվսաննա Հովսեփյանի խոսքով, ժամանակի ընթացքում ամբողջ Երևանի տարածքում հարցը կլուծվի:
«Իհարկե, կարևոր է, որ նաև հարակից համայնքներում հարցը լուծվի: Ուրախությամբ պետք է նշեմ, որ մեր մասնակցությամբ Աբովյան քաղաքում ևս իրականացվում է ստերջացման ծրագիր, Էջմիածնի քաղաքապետարանի հովանավորությամբ այդ քաղաքում ևս սկսել ենք նման ծրագիր: Այդպիսի գաղափար կա նաև Ջրվեժի համար: Մեծ հաշվով, գործընթացը նաև իրենց համայնքներում սկսելու առումով հարակից համայնքները նույնպես շատ դրական են տրամադրված: Իրականում ամբողջ ՀՀ–ով մեկ պետք է հարցը լուծվի, որպեսզի գաղափարն արդյունավետ լինի: Միակ արդյունավետ միջոցը ստերջացումն է»,–ասաց նա՝ նշելով, որ տարիների չարած ստերջացումն ընդամենը մի քանի ամսում կարող է հսկայական ոհմակներ կուտակել, ինչին այսօր բոլորս ենք ականատես:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ