Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ի՞նչ կա Լուսնի հակառակ կողմում՝ խավա՞ր, թե՞ պայծառ լույս

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Լուսինը ունի երկու կողմ, ընդ որում՝ լուսնի մի երեսը ընդհանրապես չի լուսավորվում արեգակից։

Իրականում այդպես չէ։

Ամբողջ հարցն այն է, որ գոյություն ունի Երկիր մոլորակից Լուսնի անտեսանալի հատված, որը, սակայն, չի նշանակում, որ այդ հատվածը արևի երես չի տեսնում։ Ցանկացած կլոր մարմին միշտ լուսավորվում է լուսատուի, տվյալ դեպքում՝ Արեգակի կողմից հավասարաչափ։ Սրանում կարելի է համոզվել հասարակ փորձով. վերցրեք գնդակը և պահեք ցանկացած լուսատուի, օրինակ՝ լամպի դիմաց, արդյունքում կնկատեք, որ ինչքան էլ տեղափոխեք գնդակի դիրքը, հեռացնեք կամ մոտեցնեք լուսատուին, միևնույն է, այն լուսավորվելու է կիսով չափ։ Կոնկրետ Լուսնի ցանկացած հատվածի դեպքում այդ մարմնի յուրաքանչյուր հատված 15 երկրային օր գտնվում է խորը մթության մեջ և ուղիղ այդքան ժամանակ լուսավորվում է Արեգակով։ Լուսնային օրվա ընթացքում Լուսնի մակերևույթը հասցնում է շիկանալ +115 0C և ավելի, գիշերը՝ սառչել մինչև –170 0C, իսկ որոշ տեղերում անգամ մինչև –240 0C: Փաստորեն, Լուսնի վրա այնպիսի տերմինալ պայմաններ են, որոնք երկրի վրա ստեղծել հնարավոր է միայն լաբորատոր պայմաններում։ 1959 թվականի հոկտեմբերի 7-ին խորհրդային ավտոմատ միջմոլորակային «Լուսին-3» կայանը Լուսնի անտեսանելի հատվածից Երկիր ուղարկեց առաջին անգամ նկարված լուսանկարներ։ Իհարկե, լուսանկարների որակը բավարար չէր, բայց այդ արդյունքով գիտնականները շատ էին ուրախացել, քանի որ մինչև այդ ոչ մեկին վիճակված չէր տեսնել Լուսնի հակառակ երեսը։ Բանն այն է, որ Լուսինը միշտ դեպի Երկիր է ուղղված լինում մի կիսագնդով, իսկ նրա մյուս կիսագունդը, չնայած նրան, որ Լուսինը պտտվում է երկրագնդի շուրջ, միշտ անհասանելի է եղել մարդկային աչքի համար։ Ինչպես ցանկացած երկնային մարմին, Լուսինը ևս մասնակցում է մի շարք տիեզերական շարժերի, որոնցից ամենակարևորներն են Լուսնի պտույտը Երկրի շուրջ և պտույտը սեփական առանցքի շուրջ։ Եվ այստեղ առկա է հետաքրքիր առանձնահատկություն. լուսնային տարին (Լուսնի մեկ պտույտ Երկրի շուրջ) հավասար է լուսնային օրվան (սեփական առանցքի շուրջ մեկ պտույտ) և կազմում է 29,5 երկնային օր։ Այսինքն, լուսնային օրը և գիշերը տևում են 15-ական երկրային օր։ Իսկ այդ հավասարության պատճառն այն է, որ Երկիրը և Լուսինը շատ մոտ են իրար, արդյունքում Երկրի գրավիտացիոն դաշտը սկզբից դանդաղեցրել է իր բնական արբանյակի՝ Լուսնի՝ իր առանցքի շուրջ պտտման հաճախականությունը, ապա վերջնական արդյունքում այն լրիվ դադարեցրել։ Հենց այստեղից էլ ծագում է այն մոլորությունը, որ Լուսնի անտեսանելի հատվածը երբեք արևի երես չի տեսնում։ 

Իրականում երկրագնդի այս բնական արբանյակի ցանկացած հատված ստանում է իր հասանելիք արևը։ Երկրից Լուսնի շարժմանը կարելի է հետևել ըստ Լուսնի ֆազաների փոփոխության։ Բանն այն է, որ Լուսինն ինքը լույս չի արձակում, և այն տեսանելի է լինում միայն շնորհիվ իր մակերևույթին ընկնող արեգակնային լույսի անդրադարձման։ Արդյունքում Լուսնի տեսքը անընդհատ փոփոխվում է, մեկ այն լրիվ անտեսանելի է, մեկ լինում է աղեղի տեսքով, մեկ էլ ներկայանում է ամբողջական սկավառակի տեսքով։ Ամեն ինչ կապված է նրանից, թե ինչ դիրք ունի Լուսինը՝ համեմատած Արեգակի և Երկրի դիրքի հետ։ Արդյունքում, եթե մենք տեսնում ենք Լուսնի բարակ մանգաղաձև շերտը, ապա դա նշանակում է, որ Լուսնի՝ մեզ համար անտեսանելի հատվածը այդ պահին արևի կողմից լուսավորված է համարյա ամբողջությամբ, երբ Երկրից երևում է կիսալուսին, ապա դա նշանակում է, որ Լուսնի անտեսանելի հատվածը ևս լուսավորված է կիսով չափ, իսկ ահա լիալուսնի ժամանակ Լուսնի սկավառակի անտեսանելի հատվածում այդ պահին գիշեր է։

Հայտնի է, որ Լուսինը մեծ դեր ունի ինչպես երկրագնդի, այնպես էլ մարդկության գիտակցության վրա։ Օրինակ, Հնդկաստանում այն համարվում է մոլորակների տիրակալ, քրիստոնյաները Զատիկը նշում են գարնանային առաջին նորալուսնին, իսկ մուսուլմանների մոտ այն ավելի լայն խորհրդանիշ է և պատկերված է ավելի քան 16 երկրների դրոշներին։ Նշենք, որ խորհրդային լուսնագնաց սարքերը, ինչպես նաև ամերիկյան աստղագնացները եղել են Լուսնի վրա։ Հետագայում որոշ անհատներ և կազմակերպություններ հայտնել են Լուսնի կամ նրա մի մասի նկատմամբ իրենց իրավունքների մասին։ Այնուամենայնիվ, 1979 թվականին ստորագրվել է լուսնային համաձայնագիր, որը արգելում է Լուսնի ռեսուրսների օգտագործումը միայն մեկ պետության կողմից, սակայն ամբողջ հարցն այն է, որ այդ համաձայնագիրը դեռ չի ստորագրել Լուսին հասնելու ունակ որևէ պետություն:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին