Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Անծ­րա­գիր կա­ռա­վա­րու­թյան տե­ղապ­տույ­տը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Շուտով կլրանա թավշյա հեղափոխության առաջին տարեդարձը, սակայն չենք կարող վստահությամբ արձանագրել ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների իրականացումը։ Հին համակարգը վերացվել է, սակայն ձևավորված չէ նորը, ինչը կառավարման որոշակի ճգնաժամ է առաջացնում, և ֆորս-մաժորային իրավիճակներից առայժմ խուսափում ենք ոչ թե ինստիտուցիոնալ լուծումների, այլ վարչապետի բարձր վարկանիշի շնորհիվ։ Սակայն ինքնին հասկանալի է, որ նման իրավիճակը երկար շարունակվել չի կարող ու վաղ թե ուշ հանգեցնելու է ճգնաժամի։

Կադրային բանկի ու հայեցակարգային մոտեցումների բացակայությունը հանգեցրել են հատվածական բարեփոխումների կամ կիսատ-պռատ լուծումների, որոնք արդեն իսկ լոկալ հուզումների պատճառ են դառնում։ Օրինակ՝ այդպես էլ պարզ չդարձավ, թե Օպերայի հարակից տարածքի կառուցապատման գործընթացն ինչո՞ւ սկսվեց երեք կամ հինգ սրճարանների ապամոնտաժմամբ ու արդյո՞ք որոշ սրճարանների ապամոնտաժման հարցում գործելու են բացառություններ, որոնք կարող են ծնել կոռուպցիոն ռիսկեր։ Կամ՝ ինչո՞ւ է այսքան ձգձգվում կառավարության նոր կառուցվածքի նախագիծը ։ Արդյո՞ք կառավարությունում մտավախություններ ունեն, որ անգամ քաղաքական առումով գրեթե միատարր խորհրդարանում ոչ ինստիտուցիոնալ ռեֆորմն արժանանալու է փաստարկված քննադատության։ Անցումային արդարադատության մարմինների ստեղծման անհրաժեշտության մասին Նիկոլ Փաշինյանը խոսել է դեռ անցյալ տարվա օգոստոսի 17-ին, սակայն մինչև օրս ոչ միայն չկան օրենսդրական նախագծեր, այլ նաև պարզ չէ, թե անցումային արդարադատության որ մոդելն է որդեգրելու Հայաստանը։ Հարկային օրենսգրքի ու հարակից օրենսդրության փոփոխությունների փաթեթը երկրում առաջացրել է սոցիալական լոկալ հուզումների վտանգ, ու առայժմ հասկանալի չէ, թե այս հարցում որն է կառավարության քաղաքական որոշումը։

Օրինակները երկար կարող ենք թվարկել, ու դրա համար թերևս չի բավարարի նույնիսկ մի քանի հոդվածը. ամբողջ խնդիրն այն է, որ գլոբալ նախաձեռնությունների ու լոկալ քայլերի պարագայում կառավարությունը չունի հայեցակարգային մոտեցումներ ու տուրք է տալիս իրավիճակային լուծումներին, որոնք շատ հաճախ թերի են լինում, կամ էլ՝ կարճ ժամանակ հետո վերանայումների անհրաժեշտություն են ունենում։

Առնվազն տարակուսելի է, որ տնտեսական հեղափոխության հավակնոտ նպատակով հանդես եկող կառավարությունը, որը պաշտոնավարում է գրեթե մեկ տարի, չունի օրենսդրական նախաձեռնություններ, այլ խոսքով՝ բարեփոխումների տեսլական։

Չորս ամիս առաջ ձևավորված Ազգային ժողովը մինչ այս պահը ամբողջությամբ երեք նախագիծ է հաստատել, որից երկուսը կառավարությանն է: Իսկ երկրորդ նստաշրջանի առաջին քառօրյան մեկուկես օր տևեց՝ աննախադեպ աղքատ օրակարգի պատճառով: Բա ո՞ւր մնաց հեղափոխության արժեքները կապիտալիզացնելու խոստումը։ Նախկինում ասվում էր, որ կառավարությունն ակտիվ չէ, որովհետև նախորդ խորհրդարանում չունի մեծամասնություն, հիմա ունի մեծամասնություն, այն էլ՝ սահմանադրական։ Հիմա ովքե՞ր կամ ի՞նչն է խանգարում կառավարությանը։ Մյուս կողմից՝ զավեշտալի է, որ խորհրդարանական կառավարման համակարգում ԱԺ պատգամավորները հանդես չեն գալիս օրենսդրական նախաձեռնություններով։ Անփորձությունը չի կարելի ալիբի դարձնել, որովհետև տեսնում ենք, թե «անփորձներն» ինչպիսի ջանասիրությամբ են փորձում ընդգրկվել արտերկիր մեկնող խորհրդարանական պատվիրակություններում կամ սեփական ուժի գլխին փորձանք դարձող հարցազրույցներ տալիս։

Թերևս հայեցակարգի բացակայությունն է, որ ակնհայտ հակասություն է առաջացնում կառավարության տարբեր նախաձեռնություններում։

Կառավարությունը խորհրդարան է ներկայացրել «Պաշտոնատար անձանց գործունեության ապահովման, սպասարկման և սոցիալական երաշխիքների մասին» օրենքի նախագծում լրացում կատարելու մասին օրենքի նախագիծ: Ըստ գործող օրենքի՝ վարչապետի աշխատակազմի աշխատակիցների թիվը, որը չի կարող գերազանցել 600-ը, սահմանում է վարչապետը: Հիմա կառավարությունն առաջարկում է 600-ը փոխարինել 750-ով: Ակնհայտ կոնտրաստ՝ փաստորեն օպտիմալացվում է կառավարությունը, սակայն ուռճացվում է վարչապետի աշխատակազմը։

Իմ այս պնդման ընդդիմախոսները կասեն, թե երկրում կառավարման համակարգ է փոխվել, ու վարչապետի աշխատակազմի մեծացումը դրա հետևանք է։ Միանգամից պատասխանեմ՝ փաստերն այլ իրողություն են բացահայտում։ Մինչև խորհրդարանական համակարգին անցումը գործել է 411 + 298 = 709 բանաձևը, այսինքն՝ նախագահի աշխատակազմն ունեցել է 411 հաստիք, իսկ կառավարության աշխատակազմը՝ 298։ Հիմա նախագահի աշխատակազմում կա 155 հաստիք, եթե կառավարության նոր նախաձեռնությունն ընդունվի, ապա վարչապետի աշխատակազմում կլինի 750 աշխատակից, հանրագումարում ստացվում է 900 հաստիք՝ նախկին 709-ի փոխարեն։ Հիմա սա ուռճացո՞ւմ է, թե՞ արդյունավետ կառավարում։ Եթե նույնիսկ ընդունենք, որ վարչապետի աշխատակազմը մեծանում է, որովհետև կատարելու է նաև լուծարված Սփյուռքի նախարարության գործառույթները, ապա հանգելու ենք երկու այլ հետևության։ 

Ամենևին էլ փաստ չէ, որ Սփյուռքի խնդիրներով զբաղվելու ամենաօպտիմալ լուծումն է գտնվել՝ կենտրոնացման ճանապարով, և երկրորդ՝ փաստորեն ավելի է ուժեղացել սուպերվարչապետական համակարգը, որովհետև կառավարության ղեկավարի միանձնյա, անմիջական կառավարման տիրույթում ավելացել են նոր ոլորտներ։

Այս մասնավոր օրինակի ու թվերի հիման վրա կարելի է ցույց տալ, թե ինչքան հակասական ու ծրագրային բաղադրիչից զուրկ է կառավարության գործունեությունը։ Ու այսպես կշարունակվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ կարգախոսներին չեն փոխարինել կոնկրետ ծրագրերը, հեղափոխականությանը՝ պետական օրակարգը։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի