«Ինչ-որ մեկին պատժելու, ինչ-որ մեկից վրեժ լուծելու համար չէր այս հեղափոխությունը»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՔաղաքագիտական իմաստով ոչ մի հստակ կոնցեպցիա չկա, և կա ընդամենը իրավիճակային լուծումներ փնտրող և շատ հաճախ այդ լուծումները չգտնող կառավարություն: «Նախաձեռնությունների ազգային կենտրոն» հասարակական միավորման ղեկավար Վարդան Թունյանն այս պատկերն է տեսնում, միաժամանակ խոսում ավելի լավ իրավիճակ ունենալու հնարավորությունների մասին:
«Իրենք սկզբունքորեն նոր բան էին առաջարկում. հեղափոխություն թե՛ տնտեսության մեջ, թե՛ այլ ոլորտներում: Առհասարակ կա երկու մաս. բուն գործունեություն տարբեր ոլորտներում և հզոր արտահայտությունների, մտքերի դաշտ: Մի պահ կտրվենք հեղափոխականության պաթոսից: Եթե բարձրագոչ մտքերը մի կողմ թողնենք, իրականում աշխատանքը դանդաղ է: Այն իր հերթին շատ ծանր է, որն էլ արագ ու կտրուկ արդյունքներ չի բերելու: Պետք է պատրաստվել այդ քրտնաջան աշխատանքին, ոչ թե պատկերացնել, որ ամեն ինչ մի կախարդական փայտիկով լուծվելու է: Հնարավոր չէ մի լավ ելույթով տնտեսական հեղափոխական աճ արձանագրել: Դրա համար մասշտաբային փոփոխություններ, հզոր կադրեր և ապագայի նկատմամբ մշակված տեսլական է պետք, որտեղ կետ առ կետ շարադրված կլինեն քայլերը: Փիլիսոփայության փոփոխություն է պետք բոլոր առումներով: Մեծ հաշվով, ինձ չի բավարարում տեմպը, իսկ մոտեցումները, մասշտաբային լուծումները պակասում են: Թիմը, կարծես, պատկերացում էլ չունի: Կարծես բեռն ավելի մեծ էր, քան իրենք ի վիճակի են կրել»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ ընդգծելով, որ պետք է պատկերացնել՝ ինչի՞ են ձգտելու, ի՞նչ մասշտաբի փոփոխություն են ակնկալում:
«Գրեթե մեկ տարվա մեջ ի հայտ չեկավ երկրորդ, երրորդ կերպարը, որն առկա ամբողջ խնդիրները, ապագայի հանդեպ ամբողջ պատասխանատվությունը կարող էր կիսել Նիկոլ Փաշինյանի հետ: Կառավարության նիստերից ստացած տպավորությունն էլ բավարար չէ: Կարծես դասարանների ավագները հավաքվել են, դասղեկն էլ դաստիարակչական, ուսուցողական աշխատանք է կատարում: Տպավորություն չի ստեղծվում, որ լուրջ, իրենց կարծիքն ունեցող, ոլորտներին տիրապետող պրոֆեսիոնալների հավաք է: Այս տեսքով այս կառավարությունը շատ լուրջ ապագա չունի»,ասաց նա՝ բերելով վերջին օրինակը՝ կապված «Արմաթ» լաբորատորիաների՝ երեք ամիս աշխատավարձ չստացած խմբակավարների հարցի քննարկման հետ:
Մեր զրուցակիցը շեշտեց փորձագիտական շրջանակներին ներգրավելու պատրաստակամությունը, նրանց գաղափարները լսելու անհրաժեշտությունը:
«Ցանկություններով երկիրը շատ արագ չի զարգանա: Երկրին թռիչքային, որակական աճ է պետք: Հեղափոխությունը շանս է այդ զարգացումն ապահովելու համար: Հեղափոխությունը շանս է և ոչ թե անձերի պայքար: Ինչ-որ մեկին պատժելու, ինչ-որ մեկից վրեժ լուծելու համար չէր այս հեղափոխությունը: Ժողովրդի մեծամասնության համար ինչ-որ մեկին պատժելու հարցն այդքան սուր չէ, որքան իր և իր երեխաների ապագայի հարցն է: Չեմ ժխտում, ստորաբար թալանել են, վնաս են տվել, բայց այսօր մենք դեպի առաջ պետք է նայենք: Պետք է հարց տանք՝ անցյալի խնդիրների մեջ խճճվելը որքանո՞վ է ձեռնտու: Խճճվելով անցյալի խնդիրների մեջ և կենտրոնանալով դրա վրա՝ մենք ժամանակ և էներգիա ենք կորցնում: Վատնելով ժամանակն ու էներգիան՝ ճահճի մեջ ենք մտնում: Մեկը կաշառք է վերցրել, մյուսը մեկին մեղադրում է, հիշում, հիշեցնում և այլն: Առհասարակ, այս դիսկուրսը քաղաքականության մեջ արդիական դարձնելը հղի է շատ հիմար վերջաբաններով: Եվ այնպես չէ, որ այդ ամենը քաղաքական առումով բարձր մակարդակի վրա է: Այդ դիսկուրսն անձնական վիրավորանքների, բռի բարքերի ու սովորությունների դաշտում է: Մենք հեղափոխությունից չպետք է զուտ բավարարվածություն ստանանք, ասենք՝ «տեսա՛ր, հիմա այնպես կանենք, ձեզ համար ավելի վատ կլինի, որովհետև դուք էն ժամանակ այնպես էիք անում, որ մեր համար վատ լինի»: Այն ժամանակ կապույտ դրոշակ էր, հիմա՝ կանաչ
Դրոշակները փոխվում են, լոզունգները՝ ևս: Այդ լոզունգներն ասողներն էլ են փոխվում, բայց, մեծ հաշվով, չեմ հասկանում, թե պետությունն ի՞նչ պետք է շահի դրանից»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը՝ միաժամանակ նշելով նաև արդարության հաստատման կարևորությունը:
«Չեմ ասում՝ կոծկենք, փակենք, բայց շեշտերը այլ՝ դեպի ապագա նայող ուղղությամբ պետք է դնել: Շեշտերն այնպես պետք է դնենք, որ զարգացում, կոնսոլիդացում լինի, որից էլ պետք է առավելագույն օգուտ ստանանք: Եվ այնպես չէ, որ անցյալում ամեն ինչ ու ամեն բան էր սխալ: Իհարկե, թարմությունը կարող ենք պահել, արդարությունը վերականգնել, բայց ինչքան հնարավոր է, պետք է ներգրավել նաև ֆինանսական կարողություն ունեցող այն շրջանակներին, որոնք դադարեցրել են իրենց ներգրավվածությունը ՀՀ-ում իրականացվող մի շարք ծրագրերում: Այնպիսի մեխանիզմներ պետք է ստեղծել, որ իրենց օտար չզգան, որ հետևություն չանեն, թե իրենք չար էին ու այլևս անելիք չունեն այստեղ: Եթե մեծ հաշվով վերցնենք, ապա յուրաքանչյուր քաղաքացի ներգրավված է եղել արատավոր գործընթացներում: Հիմա՝ ի՞նչ, բոլորը թողնեն, գնա՞ն Հայաստանից ու ոչնչի չմասնակցե՞ն: Կարծես բոլորը հագել են մի դիմակ, ըստ որի՝ իրենք շատ մաքուր են եղել: Այդպես չէ, բոլորս մեր մեղքի բաժինն ունենք»,-շեշտեց Վ. Թունյանը՝ հավելելով, որ եթե յուրաքանչյուրս ընդունենք մեր մեղքի բաժինը, վերջնական արդյունքն ավելի արդյունավետ կլինի:
«Մենք պետք է ապագայի մասին մտածենք: Անցյալը հետաքրքիր է ընդամենը դասեր քաղելու իմաստով, մեզ հուզում է ապագան»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ